Enflasyon Düşmüyor...
Enflasyonda gıda baskısı sürüyor. Hesaplamada yüzde 24.5 ağırlığa sahip gıda enflasyonu yüzde 14.44’le son 4 yılın en yüksek seviyesini gördü. Yıllık enflasyon ise yüzde 9.54’le çift haneye biraz daha yaklaştı.
Türkiye’de son 14 yılın en kurak mevsiminin yaşanmasının gıda fiyatları üzerinde yarattığı yukarı yönlü baskı nedeniyle ağustosta tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 0.09 ile beklentilerin üzerinde arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, TÜFE’de Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 9.32 olan artış ağustosta yüzde 9.54’e yükseldi. Merkez Bankası’nın yüzde 9’luk yılsonu gıda enflasyonu öngörüsüne karşın artış ağustos ayı itibarıyla yüzde 14.44’e ulaştı. Böylece, enflasyonda yüzde 24.5 ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki yıllık artış ağustosta yüzde 14.44 ile son 4 yılın en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Gıda fiyatlarının Merkez Bankası’nın öngördüğü düşüşün aksine yükselmesi manşet enflasyonda öngörülen düşüşün de gecikmesine neden oluyor. Dünyada gıda fiyatlarının düşüş eğilimi sergilemesine karşın Türkiye’de yükselmesi nedeniyle TCMB yetkilileri, hükümeti aktif bir dış ticaret politikası uygulamaya çağırıyor.
Beklentiler bozuluyor Merkez Bankası’nın yılsonu için enflasyon tahmini yüzde 7.6 seviyesinde bulunurken hem ekonomi yönetimi hem de ekonomistler enflasyonun yılı Merkez’in tahminlerinin üzerinde tamamlayacağını öngörüyor. TCMB, mayıstan itibaren yıllık enflasyonda düşüş olacağını belirtmiş; bu beklentilerini ve küresel risk iştahını neden göstererek üç ay üst üste politika faizinde 175 baz puan indirime gitmişti. Ancak enflasyonun mayıstaki yüzde 9.66’dan sadece yüzde 9.54’e gerilemesi nedeniyle Merkez’in yakından izlediği enflasyon beklentilerindeki bozulma da belirginleşiyor. Ağustosta Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 0.09, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0.42 arttı. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 9.54, yurtiçi üretici fiyatlarında yüzde 9.88 oldu.
Lokanta ve otellerdeki artış... TÜFE’de aylık bazda en yüksek artış yüzde 1.64 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşirken; ana harcama grupları itibariyle endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.89, eğitimde yüzde 0.75, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.65, eğlence ve kültürde yüzde 0.59 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup ise yüzde 4.92 ile giyim ve ayakkabı oldu. Alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.46, ulaştırmada yüzde 0.06 düşüş gerçekleşti. TÜFE’de bir önceki yılın aynı ayına göre ise en fazla artış yüzde 14.73 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. Bu grubu yüzde 14.44 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 9.64 ile ev eşyası, yüzde 9.45 ile ulaştırma ve yüzde 9.08 ile sağlık grupları izledi.
Kiraz zam şampiyonu
TÜİK verilerine göre, geçen ay zam şampiyonu kiraz oldu. Kirazın fiyatı yüzde 37.67 artış gösterdi. Bu ürünü
fiyatı yüzde 34.68 artan limon ve fiyatı yüzde 21.01 artan salatalık izledi. Ağustosta fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 18.37 ile domates, yüzde 17.70 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar ile yüzde 11.27 ile kabak yer aldı. Geçen ay fiyatı düşen ürünlerin başında ise armut geldi. Ağustosta armutun fiyatı yüzde 18.42 düşerken, bu ürünü fiyatı yüzde 18.37 düşen kavun ile fiyatı yüzde 14.42 azalan karpuz izledi.
Yıllık enflasyon tahmini %9’a çıktı
Banu Kıvcı Tokalı - Halk Yatırım Başekonomist
“Gıda fiyatlarının yine global fiyatlardan ayrıştığını ve beklenen mevsimsel desteğini vermediğini izliyoruz. İşlenmemiş gıda fiyatlarında yüzde 0.7 civarında, işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 1’in üzerinde bir aylık artış gerçekleşti. Özellikle, işlenmiş gıda fiyatlarında yıllık artış oranının yüzde 13 seviyesinin üzerine çıkmış olmasını önemsiyoruz. İşlenmiş gıda enflasyonu en son 2009 başında bu seviyelerinde bulunuyordu. Söz konusu tablo, TCMB’nin son söylemlerinde gıda enflasyonunun dolayısıyla manşet enflasyonunun kontrol altına alınması amacıyla aktif bir dış ticaret politikasının izlenmesine yönelik artan vurgusunu açıklıyor. Gıda fiyatlarının dışarıdan farklılaşan seyri ve kısa vadede fiyatların kontrol altına alınmasına yönelik belirsizlikler doğrultusunda, bu yıla ilişkin enflasyon tahminimizi yüzde 8.2’den yüzde 9’a çıkarıyoruz.”
‘Eylülde de artış sürebilir’
Veyis Fertekligil - T-Bank Başekonomist
“Ağustos ayı enflasyonu gıda ve hizmet sektörleri fiyatlarındaki artışların etkisiyle piyasanın beklentisinden daha yüksek geldi. Burada yaşanan kuraklığın gıda fiyatları üzerindeki olumsuz etkisini ve hizmet sektölerindeki fiyat ayarlamalarının etkilerini görmekteyiz. Bundan sonraki aylar için baz etkisi dolayısıyla yıllık enflasyonda bir miktar düşme olabilir. Ancak eylül ayında eğitim sezonu dolayısıyla artacak fiyatlar, sonbahar aylarında artabilecek giyim ve ev eşyası fiyatları ve gıda fiyatlarında sürebilecek artışlar bunun sınırlı kalmasına neden olabilir. doğalgaz ve elektrik fiyatlarına uzun zamandır bekletilen zamların yılsonuna doğru yapılması ise tüketici enflasyonunu yükseltebilir. Bu çerçevede, yılsonu tüketici enflasyonunun yüzde 9.75 civarında gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz.” | 
