TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) yönetiminin verdiği bilgilere göre 2002 yılından bu yana buğday ekim alanları yüzde 13 dolayında azalırken, toplam buğday üretimi yüzde 5.6 oranında arttı. Oranında arttı.
Bunun nedeni buğdayda ülke genelinde yüzde 22.3 oranında verimlilik artışıdır.
Bunlar çok önemli bilgilerdir.
DÜNYA gazetesinde 16/8/2010 tarihinde bu köşede "Buğday üretimi üzerine iki değerlendirme" başlığı ile bir yazım yayınlanmıştı.
TMO Genel Müdürlüğü bu yazıyı değerlendirmiş. Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yardımcısı Uğur Erkaymaz bir açıklama/bilgi notu gönderdi.
Uğur Erkaymaz'ın verdiği bilgiler önemli. Buğday konusu gündemin başında. Bakınız Uğur Erkaymaz ne bilgiler veriyor:
Türkiye'de 2002 yılında 9,3 milyon hektar olan buğday ekim alanı 2009 yılında 8,1 milyon hektara gerilemiştir. Ancak, 2002 yılında 19,5 milyon ton üretim ve 209 kg/da verim gerçekleşmesine karşılık, 2009 yılında ekiliş alanı azalmasına rağmen verimdeki artışa bağlı olarak üretim miktarı 20,6 milyon tona yükselmiştir.
Dolayısıyla, buğday ekili alanların bir kısmının diğer ürünlere kaymasına bağlı olarak, ekiliş alanı azalmasına rağmen verimlilikteki artış nedeniyle üretim miktarı normal iklim şartlarında aynı seviyelerde gerçekleşmiştir.
Ülkemizin normal şartlarda ortalama buğday üretimi 19-20 milyon ton, tüketimi ise 18-18,5 milyon ton seviyelerindedir. 2010 yılında 2009 yılı seviyelerinde ekiliş ve en az 19 milyon ton civarında üretim tahmin edilmektedir.
2010 yılında; 19 milyon ton civarında üretim yanında, TMO'da 1,254 milyon ton, piyasada 700 bin ton olmak üzere toplam 2 milyon tonluk devir stoku göz önünde bulundurulduğunda toplam buğday arzı 21 milyon tona ulaşmaktadır.
Dolayısıyla bu dönemde oluşan buğday stoku, fazlasıyla tüketimimizi karşılayacak düzeydedir.
TMO müdahale alım fiyatlarını belirlerken; ürün maliyeti, enflasyon oranı, üretim miktarı, iç ve dış piyasalardaki gelişmeler, geçtiğimiz yıl fiyatları ve üretimin sürdürülebilirliği gibi unsurları dikkate almaktadır.
Tarım Bakanlığı 2010 yılı tahmini buğday maliyetini 437 TL/Ton olarak belirlenmiştir.
TMO'ca 2010 yılı müdahale alım fiyatı Makarnalık Buğdayda 575 TL/Ton, Anadolu Kırmızı Sert Buğdayda 550 TL/Ton olarak açıklanmıştır. Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları için geçerli olan bu fiyatlara Eylül, Ekim ve Kasım aylarında her ay için 10 TL/Ton ilave edilmektedir.
Ayrıca, müdahale alım fiyatlarına ilave olarak Bakanlıkça bütçeden 50 TL/ton prim yanında mazot, gübre, toprak analizi, sertifikalı tohum desteği olarak da 53 TL/ton olmak üzere toplam 103 TL/ton destek verilmektedir.
TMO, 2010 yılında 347 noktada hububat alım faaliyeti gösteriyor.
Bugüne kadar 338 bin tonu makarnalık, 633 bin tonu ekmeklik olmak üzere 971 bin ton buğday, 914 bin ton arpa, 14 bin ton çavdar olmak üzere toplam 1,899 bin ton alım gerçekleştirildi.Alımlar devam ediyor.
TMO alımlarının % 12'si yemlik buğday dır. Ekmeklik ve makarnalık buğdayda kalite yönüyle sorun yoktur.
Ticaret Borsaları alıcı ve satıcının bir arada bulunduğu ve fiyatların serbest piyasa şartlarında oluştuğu yerlerdir.
TMO, 2002 yılından itibaren kendi alım noktaları dışında alt yapısı uygun (salon satışı yapılan, laboratuarı, numune alma cihazı vb.) Ticaret Borsalarında alım yapmaktadır.
TMO tüm alımlarını borsalarda gerçekleştirmemektedir. Örneğin 2010 yılında 347 noktada alım yapılmasına rağmen sadece alt yapısı uygun 23 borsada faaliyet gösterilmiştir.
TMO'nun borsalarda alım yapmasındaki amaç, üreticilere ürünlerini borsa aracılığıyla serbest piyasada daha iyi fiyatla pazarlama imkanı sağlamak yanında tarımsal üretim ve ticaretinin kayıt altına alınmasına yardımcı olmaktır.
TMO müdahale alım fiyatı, borsalarda tavan fiyat değil, taban fiyat olarak işlem görmekte olup, alıcılar TMO müdahale fiyatını eşik fiyat olarak kabul etmekte ve buna göre fiyat vermedikleri takdirde ürünün TMO'ca satın alınacağını bilmektedirler. Buna göre TMO bazı yıllarda borsalarda tek alıcı konumuna gelebilmekte veya minimum seviyede alım yapmaktadır.
TMO'nun borsada yaptığı alımlarda mutlaka bir eksper satış salonunda bulunmakta ve ekrana yansıtılan analiz değerlerine göre ürünün fiyatını belirlemektedir. Diğer alıcılar tarafından ürüne verilen fiyat, TMO fiyatının üzerinde ise TMO eksperi fiyat açıklamamakta ve ürün serbest piyasada işlem görmektedir. Ancak, alıcılar tarafından verilen fiyat TMO eksperince belirlenen fiyatın altında ise eksper alım fiyatını açıklamakta ve üretici ürününü TMO'ya satabilmektedir.
Dolayısıyla borsalarda ve piyasada TMO müdahale alım fiyatı taban fiyat olmaktadır.
TMO'nin açıklaması/bilgi notu, buğday piyasası hakkında bilinmeyen çok konuya açıklık getirmiştir. Kamu kuruluşlarının , bu tür açıklamalarına ihtiyaç vardır. Böylece neyin ne olduğu daha iyi bilinir.
Bu açıklama ve bilgi notunda üzerinde durulması gereken en önemli nokta, 8 yılda buğday üretiminde yüzde 22.3 oranında verimlilik artışı ile ilgili değerlemedir. Bu çok önemli bir artışı oranıdır. Tarım uzmanları bu verimlilik artışının nasıl gerçekleşebildiğini tartışmak ve açıklamak zorundadır.
http://www.dunyagazetesi.com.tr/tevfik-gungor_18_0_yazar.html | 
