Yaşlılar daha az hareket ediyor. Elbette hastalıkları da aktif olmalarını güçleştiriyor olabilir. Ancak daha yavaş daha kısa süreli ve daha düşük bir dirençle de olsa aktif olmayı sürdürmeleri gerekiyor. Sağlıkları için bunu yapmak, hareketli bir yaşam tarzını bırakmamak zorundalar.
Yaşlılar daha az hareket ediyor. Türlü bahanelerle yürümüyor, neredeyse evden bile çıkmıyor. Muhtemelen yılların etkisi ile yıpranan eklemleri, yorulan kasları ve yoğunluk kaybına uğrayan kemikleri vücutlarını eskisi kadar taşıyamıyor, yeteri kadar hızlı ve güçlü hareket edemedikleri için de moralleri bozuluyor. Neticede hareketsizlik bedenlerini ele geçiriyor. Elbette hastalıkları da aktif olmalarını güçleştiriyor olabilir. Ancak daha yavaş daha kısa süreli ve daha düşük bir dirençle de olsa aktif olmayı sürdürmeleri gerekiyor. Sağlıkları için bunu yapmak, hareketli bir yaşam tarzını bırakmamak zorundalar.
YAŞLILIK NE ZAMAN BAŞLAR
Bu sorunun kesin bir yanıtı yok. Genelde 60 yaşın üzeri yaşlılık olarak kabul ediliyorsa da yeri geliyor 70 yaşındaki birine bile orta yaşlı kabul edilemiyor. Özellikle düzenli egzersiz yapanlar kronolojik yaşlarından daha genç görünüyor. Zaten onlar da kendilerini diğer yaşlılardan daha genç hissediyorlar. Düzenli olarak kaslarını, kirişlerini ve eklemlerini çalıştırmak onlara enerji ve güç veriyor. Dinçleştiriyor, yaşama bağlılıkları artıyor, her şeyden önce ya hastalanmıyorlar ya da hastalıkları daha kolay atlatıyorlar.
NASIL BİR YOL İZLEMELİ
Hangi aktivitenin ne sıklıkta yapılacağı kişisel becerilerle ilgili de olsa önce mutlaka en düşük hız ve dirençle başlamak ve yavaş yavaş tempoyu artırmak en uygun davranıştır. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi gibi bir belirtide hemen aktiviteyi bırakıp dinlenilmeli ve gerekiyorsa (doktorun önerdiği) ilaç kullanılmalıdır. Başlangıçta 15 dakikalık bir süre hedeflenip günler içerisinde artırıp 30 dakikaya ve maksimum 60 dakikaya çıkmak yeterlidir. Eklemlerinde sorunu olanlar su jimnastiği ya da yüzme yaparak ağrı, şişlik ve kısıtlılığa engel olabilirler. Pilates, yoga gibi egzersizler de bu tür "artrit" problemleri için çözüm olabilir. Direnç egzersizlerini uzmanla birlikte yapmakta yarar vardır. Hangi ağırlık ve kaç tekrar yapılacağı kişiden kişiye değişir. Aktivite sırasında su içmeyi unutmamak çok önemlidir. Çok sıcak ya da çok soğuk ortamda spor yapmak yaş ilerledikçe bazı risklerini de artırır. Sabırlı davranmak, "kaplumbağa hızı" ile ortaya çıkan olumlu sonuçları izlemek gerekir. Gelişmeleri gördükçe moralin yükselmesiyle isteğin artması fiziksel aktivitenin sürekliliğini sağlayacaktır. Yeter ki bir kez başlansın!
KESİP SAKLAYIN
Sağlık için 10 temel kural Aslında tıbbi destek ile sağlık desteği tam olarak örtüşen deyimler değil. Tıbbi destek, tıp profesyonellerinin "önce zarar verme" ilkesinden yola çıkarak sundukları tüm yardımları kapsar. Sağlığa destek olmaksa "önlemek tedavi etmekten iyidir" mantığından hareket eder. Hastalıkların gelişini önleyebilmek en azından yavaşlatabilmek için uymanızda yarar gördüğümüz temel koşulları şöyle sıralayabiliriz: * Sağlığınızın sorumluluğunu başkalarına bırakmayın; düzenli olarak gereken kontrolleri yaptırın. * Günlük yaşantınızın iki anahtar sözcüğü "ölçü ve denge" olsun. * Besinlerinizin olabildiğince doğal, taze ve bitkisel kökenli olmasına özen gösterin. * Temiz ve içeriği zengin su vazgeçilmez içeceğiniz olsun. * Bedeninize zarar verebilecek, gereksiz, üstelik pahalı ve doğal olmayan maddelerden uzak durun. * Gündelik yaşam akışınızda mutlaka fiziksel aktivite ve egzersize zaman ayırın. * Gülümseme, gülme ve kahkaha atma yaşantınızda önemli bir yer tutsun. * Gününüzün bir bölümünü dinginlik verecek zihinsel uygulamalara (yoga, meditasyon, nefes egzersizi, thai-chi vb...) ayırın. * Televizyon, bilgisayar, akıllı (?!) telefon gibi cihazlarla daha az zaman geçirin. * Çevreniz kalabalık, maneviyatınız ve inancınız güçlü olsun.
DR. EVREN ALTINEL
BİR BİLGİ
Grip aşısı herkese şart mı Grip aşısı için en uygun zaman diliminin içindeyiz. Ama şu önemli noktayı da unutmayın: Herkesin grip aşısı yaptırması gerekmiyor. Bazı durumlarda aşının gereksiz, hatta zararlı bile olabileceği düşünülüyor. Klinisyenlerin grip aşısı yaptırmalarını tavsiye ettikleri kişiler ve durumlardan en önemlileri şunlar: * İlerlemiş solunum yetmezliği olanlar, astım ve kronik bronşit gibi tıkayıcı solunum yolu hastalığı bulunanlar. * İlerlemiş böbrek yetmezliği olanlar * Kalp ve dolaşım yetmezliği nedeniyle tedavi görenler * Bağışıklık yetmezliği olan ve bağışıklık sistemini bozan ilaçları kullananlar. * Ağır kan hastalığı olan bazı hastalar * Ağır seyirli şeker hastalığı olanlar * Düşkün durumdaki yaşlılar
