Eğer başka bir işim çıkmazsa çarşamba günleri Sarıyer pazarına giderim. Önce pazarı baştan aşağı yürür, ürünlerin kalitesine ve fiyatlarına bakarım. Bir önceki haftayla karşılaştırmalar yapar kendime göre sonuçlar çıkarırım.

Bir yandan da pazarcılarla futboldan ekonomiye sohbet ederim. Onlar bana genel ekonomik gidişi, doları, borsayı sorar, ben de onlara fiyatların ayrıntısını, talep durumunu sorarım. Benim Fenerbahçeli olduğumu bilirler, Fenerbahçe yenilmişse bana takılırlar ben de onlara takılırım. Sarıyer pazarında yalnızca sebze veya meyve satılmaz. Tekstilden mutfak eşyasına, ayakkabıdan makasa, saate, takıya kadar birçok ürün satılır. Onlara da bakarım ve fiyatlarını karşılaştırırım.

Domatesin tadı da kalmadı

Bu çarşamba yine pazardaydım. İlk olarak domates fiyatlarına baktım. Çünkü domates fiyatları son dönemde hızla yükseldi. Bir ay önce 1 liraya aldığımız domates şimdi 5 liraya kadar çıktı. Üstelik Çanakkale domatesinin o bir ay önceki tadı da kalmadı. Sarıyer ile Kilyos arasında Gümüşdere köyü var. Bu köyün sivribiberi, domatesi ve salatalığı çok ünlü. Hepsi organik olarak yetiştiriliyor.

Pazarda ayrı bir Gümüşdere bölümü var. Hem çok iyi hem çok ucuz ama son bir ayda onlar da pahalandı. Bu da çok normal çünkü artık hepsi yerlerini sera ürünlerine terk etmeye hazırlanıyor. Öteki sebzeler de bir ay önceye göre pahalandı. Kerevizden ıspanağa kadar hepsinin fiyatında yukarı yönlü gidiş eğilimi var.

Pazardaki kuruyemişçiye altınçilek ve yabanmersini sordum. Yabanmersini sürekli bulunuyor ama altınçilek pahalı olduğu için olsa gerek arada bir görünüp kayboluyor. Bu hafta vardı ama kilosu 60 liraydı. Ben altınçilekle yabanmersinini karışık alıyorum ve biraz ondan biraz ötekinden yiyorum. Altınçilek biraz mayhoş, yabanmersini ise oldukça tatlı olduğu için ikisini bir arada yiyince böyle daha dengeli bir tat yakalamak mümkün oluyor. Her ikisinin de farklı yararlarıyla birbirini dengelemesinin yanı sıra yabanmersininin 20 lira dolayındaki fiyatıyla 60 liralık altınçileği dengelemesi de işin ekonomik yönünü oluşturuyor.

Sarıyer pazarında “Ne alırsan 1 lira” yazan bir tezgâh var. Bu tezgâhta askı gibi, limon sıkacağı gibi plastik ürünler, kavanoz gibi tabak gibi cam ürünleri ya da nihale gibi tahta kaşık gibi ağaç ürünleri satılıyor. Ben bu tezgâhı mevsim etkilerinden arındırılmış fiyat ölçüsü olarak izliyorum. Çünkü satılan şeylerin mevsimi yok.

‘Ne alırsan’ 1.5 liraya çıktı

Son dönemde tezgâhtaki etiket “Ne alırsan 1.5 lira” oldu. Yani domatesin, sivribiberin, elmanın fiyatı mevsime göre değiştiği için tam olarak ölçü olmuyor ama bu tam bir ölçü. Dolayısıyla talepte bir artış olduğunu ve fiyatları yukarı çektiğini buraya bakarak daha net bir biçimde anlayabiliyorum. Tezgâh sahibine fiyat artışının nedenini sordum. Toptan aldıkları yerde de fiyatların arttığını söyledi. Demek ki talepte artış var ve fiyat arttırmanın zamanının geldiğine inanıyorlar. Benzer bir tezgâhta daha kaliteli ürünler satılıyor. Orada da fiyatlar 3.5 lira ile 10 lira arasında değişiyor. Onun fiyatları henüz değişmedi. Nedenini sordum. Tam olarak açıklayamadı ama ben bu fiyattan satılan ürünlere olan talebin ucuz olanlara göre daha düşük kaldığı sonucunu çıkardım.

Biz pazara hep saat 11 ile 12 arasında gittiğimiz için haftalar itibariyle karşılaştırma imkânım daha yüksek oluyor. Son haftalarda pazarı biraz daha kalabalık görüyorum. Bunun iki nedeni olabilir: (1) Genel olarak talep yükselişi söz konusu olabilir, (2) Marketlerdeki fiyatlar daha fazla yükselmiş olabilir. Her iki açıklamayı da pazardaki kişilere sordum. İkincisi yani marketlerde fiyatların daha fazla yükselmiş olduğu şeklindeki gerekçe açık ara önde gidiyor.

En iyisi Gemlik zeytini

Peynir ve zeytini bazen marketten bazen pazardan alıyoruz. Eski kaşarı ve tulumpeynirini çeşitli yerlerden aldık ama pazardan aldığımız kadar iyisini bulamadık. Üstelik de markete göre daha ucuz. Pazardaki zeytinin kalitesini ise tanımlamam mümkün değil. Siyah zeytinin kilosu cinsine ve kalitesine göre 6 liradan 12 liraya kadar değişiyor. Biz hepsini denedik. En beğendiğimiz 9 liraya satılan Gemlik zeytini. Yeşil zeytin de biz kilosu 10 lira olan çizik zeytini tercih ediyoruz.

Bir çarşamba Sarıyer pazarına gidin. Sebze-meyve alın, tekstil ürünlerine bakın. Gümüşdere Köyü’nün ürünlerinin bölümüne gidin. Bu aralarda giderseniz sivribiber bitmeden yetişirsiniz. Kilosu 3 lira. Bir tane bile acı çıkmıyor içinden. Garantili yani.

Açık havada ‘outlet havası’

Şimdi artık her pazarda tekstil ürünleri de satılıyor. Satılan ürünler mevsime göre değişiklik gösteriyor. Mesela bu hafta anoraklar çıkmıştı piyasaya. Hangisini alırsan 50 lira diyor. 50 lira pazar için yüksek gibi görülebilir ama kalitesi çok iyi. Tezgâhın başındaki kalabalık kaliteyi anlatıyor zaten. Havlular ise 5 lirayla 10 lira arasında değişiyor. Uzun zamandır pazar dışında bir yerden havlu almıyoruz. Bazen gündeliğe giyeceğim şortımı ve tişörtlerimi pazardan alıyorum. Son derece kaliteli ürünler. Üstelik ne alırsan 5 lira.

Mahfi Eğilmez

http://www.yazarx.com/