Biz bakkalsız yapamayız. Bakkallar köylerde ve kentlerdeki konut düzenimiz ve yaşam biçimimiz olmazsa olmaz müesseselerinden biridir.
Süper market ve market sayısı artacaktır. Süper marketlerin ve marketlerin iş hacimleri artacaktır. Bakkalların bazıları kapanacak, bazıları daha az satış yapacaktır. Ama değişime ayak uyduran mahalle bakkalları yaşayacaktır. 1) Bakkal ile marketlerin fonksiyonları farklıdır. Marketler bakkalların işini yapamaz. 2) Markete otomobille gidilir. Büyük ölçüde alışveriş yapılır. Bakkala yürüyerek gidilir. Küçük alışveriş yapılır. 3) Bizim cebimizdeki paranın miktarı ve de konutlarımız küçüktür. Önceden listeler yaparak haftalık, aylık alışverişler yapamayız. Böyle toplu alışverişleri konutlarımızda saklayacak yerimiz yoktur. 4) Bakkalda müşteri özel, markette geneldir. Bakkal müşterisini, müşterisi bakkalı tanır. Markette ilişkiler “anonim”dir. 5) Bakkal müşterileriyle ekonomik ilişki dışında, kişisel ve sosyal ilişki de kurar. Bakkal müşterisine kredi açar. Türk geleneğinde düşük ve az gelirlilerin “veresiye alışveriş” zorunluluğu vardır.
Markete de bakkala da iş var 6) Türk tüketicisinin günlük taze ekmek ve gazete alışkanlığı vardır. Bu talebi bakkallar sağlar. 7) Bakkal mahallede yaşayanların gelir durumuna, talebinin özelliğine uygun ürün pazarlar 8) Market modeli, yaygın ve dağınık yerleşim alışkanlığı olan, birbirinden uzak konutlarda yaşayanların çoğunlukta olduğu ülke ve şehirler için oluşan ve gelişen bir modeldir. Bu tür yerleşim bölgelerinde bakkal yaşayamadığından, merkezi bir bölgedeki market toplu alışverişlere imkân verir. Başka ülkelerde merkezi yerleşim bölgeleri dışında açılan marketler ve süper marketler Türkiye’de merkezi yerleşim bölgelerinde açıldı. Birbirine yakın olarak alışveriş merkezlerinin kurulmasına izin verildi. Sonuçta başka ülkelerde görülemeyecek manzaralar ortaya çıktı. Alışveriş merkezi ile bakkal manav yan yana faaliyet gösterir hale geldi.
Bakkalların müşterisi farklı Varlıklı kesim, büyük alışverişlerini marketlerden ve süper marketlerden yapmaya başlayınca, bakkallara küçük, alım gücü zayıf müşterilere hizmet vermeye başladı.Varlıklı kesim ancak geçici ihtiyaçları ekmek, gazete için bakkalın kapısını çalar oldu. Bütün bunlara rağmen bakkalların önemi devam ediyor. - Türkiye’de 2009 yılında gıda perakendeciliğinin iş hacmi (cirosu) 91 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. - Toplam satışların yüzde 60’ını bakkallar yapıyor. Bakkalların 2009 yılındaki iş hacimleri 62 milyar dolar. - Süper marketlerin ve marketlerin iş hacmi ise henüz 29 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Türkiye Bakkallar ve Bayiler Federasyonu Başkanı Bendevi Palandöken’e göre köylerde ve kentlerde halen 245 bin bakkal var. Tekrar edelim: Süper marketlerin ve marketlerin sayıları artarken bakkalların sayısı azalabilir, iş hacimleri daralabilir. Ama bakkallar yok olmaz. Biz bakkalsız yapamayız...
Güngör Uras
http://www.milliyet.com.tr/ |