Köy ürünü başka organik ürün başka
Aklımız tamamen karıştı. 'Doğal' diye satılan ürünler katkısız mı? 'Köy' ibaresi o ürünün sağlıklı olduğu anlamına gelir mi? Organik ürünü nasıl ayırt edebiliriz? Çık işin içinden çıkabilirsen.
Organik beslenme, Türkiye'de yeni yeni yaygınlaşmaya başlıyor. ‘Doğal’ ve ‘köy’ ürünlerini organik gıdalardan ayrıştırmak lazım; ama tüketicilerin aklı çok karışık. Bir de bu karmaşaya sofraların vazgeçilmezi, ucuz ve sağlıklı tavuk eti hakkında söylenenler eklenince olay, iyice çığrından çıktı.
Köy ürünleri doğal mıdır, doğal ürünler organik midir; kısacası ne nedir artık bilemez olduk. Hâl böyleyken aklımızdaki soruların cevabını bir bilene soralım dedik.
Son günlerde çevrenizde tavuk yerken “Acaba bana zarar verir mi?” diye söylenenler varsa ve “Tavuğu alırken neye bakmalıyım?” diye düşünenlerdenseniz Gıda Mühendisi Muharrem Doğan’ın sözlerine kulak verin...
İnsanlar, başına ‘köy’ kelimesi eklenen ürünlere doğal ve organik diye rağbet ediyor. Bu yaklaşım doğru mu?
Doğal ve köy ürünleri ile organik üretimi karıştırmamak gerekiyor. Bir de “organik köy tavuğu” diye bir kavram dolaşıyor. Bir tavuk ya köy tavuğudur ya da organik tavuktur. “Organik köy tavuğu” diye bir şey yoktur. Doğal kelimesi organik üretim yapmayan üreticilerin arkasını sığındığı, içi boş bir kavram. Organik tavuklar GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) içermeyen tamamen organik ve az miktarda doğal yemlerle besleniyor. Doğal yemler de aynı şekilde GDO ve kalıntı analizlerinden geçiriliyor. Köy tavuğunun nerede dolaştığını, ne yediğini bilemezsiniz.
‘Köy’ ve ‘doğal’ sözcükleri yalan o zaman
Bu iki kavram için yalan demek doğru olmaz; ama organik tavuğa alternatif gösterilerek kafaların karışması sağlanıyor ve bu konuda başarılı olunuyor. Köy tavuğu köyde yaşayan tavuktur; doğal tavuk doğal yem verildiği iddia edilen tavuklardır. Her ikisinde de organik üretimdeki denetlemeler yapılmamaktadır. Tavuğun organik olması ne demek?
Bir tavuğun organik olması için yumurtadan çıktıktan sonra maksimum 3. günde organik tarım yönetmeliğine uygun şekilde beslenmeye ve uygun çiftliklerde büyümeye başlaması gerekiyor. Organik tavuklar hem kümeslerinde hem de kümes önlerinde kendilerine ayrılmış kontrollü alanlarda serbest bir şekilde dolaşıyorlar. Organik tavukları, diğerlerinden farklı kılan en büyük özellik, yavaş büyümeleri. Organik tavuklar minimum 81, ortalama 90 günde kesime giderken diğerleri 40-44 günde kesime gidiyor. Organik tavuklarla diğerleri arasındaki en belirgin fark, kemiklerinin sert oluşu. Ayrıca organik tavuklar, sürekli dolaştıkları için etleri de normal tavuklara göre daha geç pişiyor.
DOĞAL TAVUĞUN ETİ, BEYAZ OLMAZ
Tavuk etinden ilaç kokusu alınıyor. Bu, antibiyotik mi?
Organik tarımda hayvanlara aşı dışında hiçbir şekilde ilaç ve antibiyotik verilmez. Organik olmayan üretimde kümes içindeki hayvan sayısı çok fazla olduğundan antibiyotik uygulaması yapılır ve kesimden belirli bir süre önce uygulamanın durdurulduğu söylenir. Bu durdurma, hayvanın ilacı vücudundan atımı fizyolojik özelliklerine göre değişkenlik gösterdiği için güven vermez. 
Yediğimiz her şeye hormonlu gözüyle bakmaya başladık. Nedir bu hormon? İnsana ne yapar?
Hormonlu gıdalar, vücuttaki hormon dengesinin ve bağışıklık sisteminin bozulmasına, şişkinliğe, yağlanmaya ve hücrelerin zayıflamasına dolayısıyla kanser yatkınlığını artırmaya neden olur. Hormon gibi bir diğer önemli konu da GDO’dur. Gerçek olan bir şey var ki GDO yani Genetiği Değiştirilmiş Organizma, bir bilinmez ve bu bilinmezin ileride bize nasıl zararlar vereceği de meçhul. GDO, genlerle oynanarak yapılan bir laboratuar işlemidir. Canlılar üzerinde yapılan bu değişiklikler; canlı sağlığı, biyolojik çeşitlilik, ekolojik dengenin bozulması anlamına geliyor. Rafta gördüğümüz paketin üzerinde ‘organik tavuk’ yazısına aldanmamalıyız o hâlde. Bunun doğru olduğunu anlamanın püf noktaları var mı? Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve uluslararası sertifikasyon kuruluşları tarafından onaylanmış ambalajlı ürünleri gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz. Paketin üstünde sertifikasyon numarası yoksa, uzak durun. Tavuğun organik olup olmadığını bir bakışta anlamak kolay değil. Ama mesela organik tavuğun rengi daha sarıdır. Daha ağır ve kaslıdır. Bacakları daha uzundur, kemik yapısı daha serttir.
Organik olanla olmayan tavuğu tüketici tadarak birbirinden nasıl ayırabilir?
Alırken bakacağınız üretim bilgileri size yol göstereceği gibi organik bir tavuk etini daha tencerede kaynamaya başladığında anlarsınız. “Eskiden yediğimiz tavuğun da suyunun da tadı bir başkaydı” sözünü çok duyar olduk; çünkü eskiden her şey organikti. Organik üretim lezzette, kokuda ve aromada size o eski günlerde kalan, özlediğiniz lezzetleri geri getiriyor. YUMURTANIN SARISINA BAKIP ALDANMAYIN
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
Şarküteri ürünleri kırmızı değil kahverengi olmalıdır: İçinde koruyucu hiçbir madde bulunmayan şarküteri ürünleri, sadece baharat ve tuzla korunur. Organik ürünlerde bağlayıcı dediğimiz ve şarküteri ürünlerine kırmızı rengi veren nitrat veya fosfat tuzları kullanılmaz. Bu nedenle ürünlerin çiğkenki rengi haşlanmış ete benzer ve kahverengidir. Piştikten sonra normal sosis, sucuk rengine döner.
Organik veya köy yumurtası 'kahverengi' olur bilgisi yanlıştır: Yumurta hangi cins tavuktan elde ediliyorsa o renk yumurta verir. Beyaz veya kahverengi olarak ayrılan tavuk cinsleri hangi yöntemle üretilirse üretilsin kendi cinsine göre yumurta verir. Örneğin; beyaz tavuk organik beslenirse yumurtası da beyaz olur.
Yumurtanın sarısına bakıp kanmayın: Organik ya da köy yumurtasının sarısı, koyu sarı olur bilgisi yanlıştır. Bu yaygın yanlış inanıştan dolayı üreticiler, hem kimyasal hem de bitkisel yolla yumurta sarılarını koyulaştırmak için tavuk yumurtalarına müdahale ediyorlar. Yani renk koyulaştırıcı kimyasal veya bitkisel maddeleri tavukların yediği yeme karıştırıyorlar. O nedenle yumurtanın sarısına bakıp kanmayın.
Organik kırmızı mercimek mat renkte olur: Kırmızı mercimekte alışılan parlak kırmızı rengi, organik mercimekte bulamazsınız. Parlak kırmızı, organik olmayab mercimekte sıvı yağla cilalama denilen işlem yapılarak elde edilir. Organik mercimekte böyle bir uygulama olmadığından rengi daha mattır. |
