Mesude ERŞAN [email protected]
3 Eylül 2012
Koleraya karşı temiz gıda ve su
Kolera dünyanın bazı bölgelerinde salgınlar yapmaya ve can almaya devam ediyor. Afrika ve Haiti’de süren kolera salgını, koşullar değişmediği için uzun süreceğe benziyor.
Dünya Sağlık Örgütü, son altı ayda sadece Afrika’da 250 kişinin kolera nedeniyle yaşamını kaybettiğini açıkladı. Enfekte olanların sayısı ise 13 binin üzerinde. Batı Afrika ülkelerinden Sierra Leone ve Gine’de ise salgın ciddi boyutlarda. Haiti’de de durum kötü, depremden sonra başlayan kolera salgını durulmuyor. 2010 Ekimi’nden bu yana 7 bin 500 Haitili koleradan can verdi.
Kolera zaman zaman büyük salgınlar yapıyor. 1961’den beri, Endonezya’dan Asya’nın büyük çoğunluğuna ve oradan Doğu Avrupa ve Afrika’ya ve Kuzey Afrika’dan İber Yarımadası’na geçti. 1991’de Peru’da büyük bir salgın başlamış ve batı yarımkürede ona komşu ülkelere yayılmıştı.
ÇİĞ YİYECEKTEN AÇIK SUDAN KAÇININ
Kolera bir ince bağırsak hastalığı. Enfeksiyon sıklıkla hafif ve kendiliğinden geçiyor. Ağır vakalar da basit sıvı ve elektrolit yerine koyma tedavisine hemen yanıt verir. Enfeksiyon başlıca mikrobun bulaştığı yiyecek veya su tüketilmesiyle alınıyor. Kişiden kişiye bulaşma ise çok nadir.
Koleradan etkilenen bölgeye yolculuk yapacak olanlara önerimiz, yüksek riskli yiyeceklerden, özellikle balık ve kabuklu deniz yiyeceklerinden kaçınmaları. Pişmiş ve sıcak servis yapılan yiyecekler, yolcunun bizzat soyduğu meyve ve sebzeler, kaynatılmış veya klorlu sudan hazırlanan içecekler, buz ve karbonatlı içecekler genellikle güvenli. Bunları tercih etmeniz sizi sadece koleradan değil, gıdalar yoluyla bulaşacak başka haskalıklardan da koruyacaktır.
HANGİ ÜLKELER RİSKLİ
Dünya Sağlık Örgütü’ne kolera vakası bildirimi yapan ülkeler: * Afrika: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Cape Verde, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Komor Adaları, Kongo, Fildişi Sahili, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ganai Gine, Guinea-Bissau, Kenya, Liberya, Madagaskar, Malavi, Mali, Mozambik, Nijer, Nijerya, Ruanda, Senegal, Sierra Lione, Somali, Güney Afrika, Tanzanya, Togo, Uganda, Zambia, Zimbabve * Orta Amerika: El Salvador, Guatemala, Nikaragua * Güneydoğu Asya: Doğu Timor * Batı Asya: Çin, Kore Cumhuriyeti * Hindistan Yarımadası: Afganistan, Bhutan, Hindistan, Nepal * Ortadoğu: İran, Irak Güney Amerika: Brezilya, Ekvador, Peru, Venezuela * Güney Doğu Asya: Kamboçya, Myanmar, Filipinler, Vietnam, Laos
AŞI ŞART DEĞİL
Gıda güvenliğine uyan kişiler için kolera riski çok düşük. Aşı kısa süreli ve eksik bağışıklık sağladığı için yolculuk yapacak kimselere önerilmiyor. Kısa bir süre önce geliştirilmiş iki kolera aşısı halen mevcut.
TEDAVİSİ KOLAY
Ölüm riski bu kadar yüksek olan ve bugün hâlâ binlerce insanın ölümüne yol açan koleranın tedavisi aslında çok basit. Ağızdan sıvı tedavisiyle hastalar kısa sürede sağlıklarına kavuşabilir. Bu tedavide, kaybedilen su ve elektrolit (sodyum, potasyum, klor, bikarbonat) kaybını yerine koyabilmek ve normal beslenemeyen hastaya enerji sağlayabilmek amacıyla, hastaya vücudun normal sıvı-elektrolit dengesine eşdeğer (izotonik) bir tür tuz ve glikoz karışımı içirilir. Herhangi bir şey içemeyecek durumda olan daha ağır hastalara (toplam hastaların yaklaşık yüzde 10-20’si) ise karışım damardan verilir. Durumu çok ağır ve acil olan hastalara ise tetrasiklin gibi antibiyotiklerle antibakteriyel tedavi uygulanır. |
