2009’da durgunluğa giren su sektörünün 2010’da büyüdüğünü belirten Danone Hayat Genel Müdürü Yeşim Güra, bu süreçte hem cirolarını hem ihracatlarını arttırdıklarını söyledi.
İhracatın cirolarında yüzde 10 pay aldığını ve geçen yıl ihracatta yüzde 20 artış yakaladıklarını kaydeden Güra, “Danimarka, Almanya ve İngiltere’de Hayat Su bulabiliyorsunuz. Afganistan’a geçen sene Amerikan ordusuna Hayat Su verdik. Ortadoğu’da büyüyeceğiz yakın zamanda. Bu bölge için ihracat üssü olmak istiyoruz” dedi.
Yeşim Güra, Danone Hayat Genel Müdürü. 2004 yılında P&G’den Hayat Su’ya geçti. 2008’den bu yana da Hayat Su’da Genel Müdürlük yapıyor. Danone tüm dünyada kadın çalışan sayısı ve kadın yöneticileriyle örnek bir şirket. Yeşim Güra ile konuşurken de konu ‘kadın ve kariyer’e geliyor, Danone’nin kadın çalışanlar için bir kota uygulaması yok ama kadınların önünü açmak için benimsediği destekleyici programlar var. Sohbetimizde hem su sektörünü hem de çalışma hayatındaki kadınları konuştuk.
Süt ve süt ürünleri üzerine bir sohbet yaptığımda Türkiye ile diğer ülkeleri karşılaştırıyoruz, sınıfta kalıyoruz. Kırmızı et için de aynı şey geçerli. Temizlik ürünlerinin kullanımı, diş macunu tüketimi için de. Her konuda sınıfta kalan Türkiye acaba suyu yeterli tüketiyor mu?
Ne yazık ki hayır. Türkiye’de ortalama tüketim kişi başına günde 1 litre. Kadınlarda 2, erkeklerde 2.5 litre tüketilmesi gerekiyor.
Biz galiba su yerine çay tüketiyoruz!
Suyun yerini tutan bir şey yok, bunu biliyoruz. Dünya Sağlık Örgütü sıvı alımı diyor. Bizim Sağlık Bakanlığı en az 8 bardak su diyor. Su da kalori yok, kafein yok, diğer sıvılarla karşılaştırmamak lazım.
Suyun sıcaklığı değişmiyor
Her su da aynı değil. Artık suyun içindeki minerallere, ph oranına da bakılıyor. Ama diğer belirleyici olan fiyat... Bu konuda ne durumdayız?
Suyun içeriği çok önemli. Şişelenmiş suyu tercih etme noktasındayız. Suyun ambalajlı şekli içeriği kadar hijyenik koşullarda üretimi ve sunulması da önemli. Türkiye’de düzenlemeler AB’nin kopyası. Ruhsatlandırma çok yerinde yapılıyor.
Peki denetimler?
Denetimler yapılıyor ama firma sayısı çok. Denetimlerde sorun olabiliyor. Ruhsatı aldıktan sonra bazı firmaların güvenilirliği sorgulanabilir. Damacana kanalında 250 firma var. Damacana da yerel firmalar da çok. Şişelenmiş kanalda 150 marka var.
Hayat Su sektörde ne durumda?
Biz süpermarketlerde lideriz. Şişelenmiş alanda 3’üncü, damacana da 2’nciyiz.
Bir de su olmayan ama içeriğini okumazsanız su diye içilenler var...
İşlenmiş su... İşlenmiş su mu doğal su mu? Bu tercih. Türk tüketicisi doğal suları tercih ediyor. Mineral yapısına bakılıyor. Ph oranının 7’den yüksek olması tercih ediliyor. Söz ettiğiniz işlenmiş suların tüketimi düşük.
Hayat Su’yu farklılaştıran özelliği nedir? Suda farklılık yakalamak zor mu?
Hayat Su 27 yıllık bir marka. İlk çıkışı Adana Şeker Pınarı kaynağından. O dönemlerde Sabancı Ailesi’nindi. Bu kaynak çok önemli, yakınında tarımsal aktivite, hayvan yetiştirme gibi su kaynağını etkileyebilecek hiçbir şey yok. Çok tepelerde, koruma alanında. Üretimimiz için çok önemli bir kaynak, ihracatta da bizi besliyor.
Başka kaynaklarınız da var.
Evet. İkinci kaynak Hendek’te. İstanbul ve çevresi için Hendek’teki kaynak kullanılıyor. İzmir’de de Şaşal var, diğeri de yine Toroslar’da bir kaynak bulduk. Bu kaynaklar çok değerli. Suyun sıcaklığı yaz, kış 8 derece. Mineral yapıları, sıcaklığı değişmiyor, çok korumalı kaynaklar. Bolu’da da Akmina kaynağımız var.
Su satmanın nesi zor?
Suda inovasyon yaratmak önemli. İnsanlar daha çok su içmeli. Bunun için değişik şekillerde özendirmek lazım. Su yerine başka içeceklere kayılmamalı. Biz çocuklara eğildik. Disney karakterli sular çıkardık. Kapakları, ambalajları farklı.
Damacanalar neredeyse her evde kullanılıyor. Musluk suları ne içilecek gibi ne de yemeklerde kullanılabilecek gibi. Damacanalar ne kadar sağlıklı?
Damacanalar dönüşümlü ambalaj. Yıkansa da dezenfekte edilse de bunu bilmeliyiz. Biz kendimiz çok dikkatliyiz. Ayrıca tüketiciyi de bilinçlendirmeye çalışıyoruz. Su-Der olarak da tüketicilere ulaşıyoruz. Biz Hayat Su olarak damacanalara boyunluk takıyoruz. Bu boyunluklarda bilgilendirme çalışmalarımız oluyor. Herkes evine aldığı damacanalara dikkat etmeli. Damacanaların üzerinde firma adı olmalı, kabartması olması gerekiyor. Temiz görünecek ayrıca da kapağına dikkat etmeli, emniyet bandı olmayan damacanaları almamak lazım.
Damacanaların kullanılma süreleri var değil mi?
Suyun süresi uzundur. 18 ay gibi. 30 dönüşten sonra ömrünü bitiriyor.
Kriz damacanaları vurdu
Kaç ülkede böyle damacanalar bu kadar yaygın kullanılıyor?
Meksika, Endonezya, Arjantin, Türkiye en büyük 4 pazar. İran’da başlıyor yakında, Suudi Arabistan’da ve Almanya’da var. Almanlar daha çok ofiste kullanıyor.
Danone yalnızca Türkiye’de değil dünyada da su sektöründe önemli bir oyuncu değil mi?
Türkiye’deki su pazarı 9 milyar litre. Damacana 6 milyar litre. Endonezya’daki Danone Su Grubu’nun iş hacmi 6.5 milyar litre. Danone farklı ülkelerde su sektöründe yer alıyor.
Hayat Su Irak’ta neredeyse her yerdeydi. İhracat da yapıyorsunuz...
Irak’ta vardık. Yeni bir yasa çıktı orada. Vergilendirmede değişiklik oldu, ithalat yapılamaz hale geldi. Ciromuzun yüzde 10’a yakını ihracat. Geçen yıl yüzde 20 büyüdü ihracatımız. Danimarka, Almanya ve İngiltere’de de Hayat Su bulabiliyorsunuz. Afganistan’a geçen yıl Amerikan ordusuna Hayat Su verdik. Ortadoğu’da büyüyeceğiz yakın zamanda. Bu bölge için ihracat üssü olmak istiyoruz.
2008 krizinden etkilendiniz mi?
2009’da etkilendik. Tüketiciler damacana kullanımını azalttı. Yemeğe musluktan su kullandılar. Ucuz büyük boy pet şişelere yöneldiler. Bazı markalar ucuza büyük boy pet şişe üretti. 2009’da fiyatlar geri geldi. Ciroda büyümedik. Küçülmedik, yerimizde saydık. 2010’da sektör büyüdü. Biz ciroda yüzde 20 büyüdük. Satış, dağıtımda atılım yaptık.
BU ŞİRKETTE HERKESİN MENTORU VAR
“İki oğluma zaman ayırıyorum. Çocuklar terapi gibi... Tenis oynamayı severdim ama bir sorun yaşadım, şimdi daha yumuşak sporları yapabiliyorum” diyen Yeşim Güra, şirketteki bir sisteme de değindi: “Mentorluk sistemini başlattık. Benim de mentorum var, Fransa’da. Ben ondan yararlanıyorum, benden yararlanan biri de var. Tüm yöneticiler iki alt kademesindekilere mentorluk yapıyor. İnsanlar kendini dinleyen birinin olmasından pozitif enerji alıyor.”
İklim değişikliği pet şişenin hammadde fiyatlarını artırıyor
Su satmanın nesi zor?
Fiyat. Taşıması pahalı, dağıtım sistemine ihtiyaç var, aynı yerlere giden çok marka var. 200 firmayla yalnızca fiyatla rekabet de edemezsiniz. Her yerde aynı anda aynı verimliliğe ulaşmak zor. Ciroda düşük bir ürün. Bir bayinin bir kamyonu hareket ettirirken bunu iyi düşünerek yapması lazım.
Türkiye’de bu akaryakıt fiyatlarıyla dağıtım her geçen gün daha maliyetli hale geliyor.
Bu her sektör için çok önemli bir nokta.
Başka etkenler neler?
Çin’de ve dünyada pamuk mahsulünde düşüş var. İklim değişiklikleri ve sel felaketleri çok etkiledi. Alternatif tekstile kayıldı. Bizim hammadde ile o hammadde rekabet halinde. Maliyet kalemleri arttı.
Pet şişe hammaddesi mi?
Evet. Pet şişe yapımında kullanılan hammaddenin dünyada fiyatı arttı. Rezin... Su fiyatları değişmiyor ama maliyetler artıyor. İklim değişiklikleri tüm sistemi etkiliyor.
Kadınlara hitap eden bir kampanya başlattınız...
Genelde eve alınan suyun markasına kadınlar karar veriyor. Bu kampanya yalnızca Türkiye’de yapılmıyor, Danone bunu yurtdışında da yaptı. Kadınlar seçimi yapıyor, biz bu yüzden kadınlara yöneldik. Vücudu temizlemenin en iyi yolu su içmek. Yeni silüet hazırladık. Zayıflama değil, hafif hissetme, su arınmadır aynı zamanda, diyoruz. ‘Her gün yeni bir hayat’ diyoruz. Su hayattır çünkü. Arzum Onan kampanya yüzümüz. Bu kampanya Meksika ve Brezilya’da çok başarılı oldu. Meksika’da yüzde 40 pazar payı artırdık.
