Gıda ve alkolsüz içecekler, tüketim harcamalarında ikinci sırada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı Tüketim Harcaması 2012 araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Türkiye genelinde hane halklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %25,8 ile konut ve kira harcamaları alırken, harcamaların %19,6’sı gıda ve alkolsüz içeceklerden oluştu. Sağlık harcamalarına %1,8, eğitim hizmetlerine ise %2,3 oranında pay ayrıldı.
2011 ve 2012 yılı sonuçlarının karşılaştırılmasında; gıda harcamasının payı 2011 yılında %20,7 iken, 2012’de %19,6 olarak gerçekleşti. Alkollü içecek, sigara ve tütün harcaması %4,1’den %4,2’ye, giyim ve ayakkabı harcamaları %5,2’den %5,4’e, ev eşyası harcaması %6,4’den %6,7’ye, kültür ve eğlence harcamaları %2,7’den %3,2’ye, eğitim hizmetleri harcamaları %2’den %2,3’e, otel, lokanta ve pastane harcamaları %5,7’den %5,8’e yükselirken; sağlık harcaması %1,9’dan %1,8’e, haberleşme harcaması %4’den % 3,9’a, çeşitli mal ve hizmet harcamaları payı %4,3’den %4,2’ye düştü. Konut ve kira harcamalarının payı (% 25,8) ile ulaştırma harcamaları payının (% 17,2) ise değişmediği gözlendi.
2012 yılında düşük gelirli hane halkları, yüksek gelirli hane halklarına göre gıdaya iki kat daha fazla pay ayırdı. Gelire göre sıralı %20’lik gruplar itibariyle tüketim harcamalarının dağılımına bakıldığında; en düşük gelirli birinci %20’lik grupta yer alan hane halklarının gıda harcamasına ayırdıkları pay %29 iken, en yüksek gelirli beşinci %20’lik gruptaki hane halklarının gıda harcamalarına ayırdığı payın %14,4 olduğu görüldü. Toplam gıda ve alkolsüz içecekler harcamasının %12,9’u birinci %20’lik grupta yer alan hane halkları, %27,7’si ise beşinci %20’lik grupta yer alan hane halkları tarafından yapıldı.
Hane halkının temel gelir kaynağına göre harcama kalıplarının da değiştiği görüldü. Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hane halkları gıda harcamalarına %17,9 oranında pay ayırırken, temel gelir kaynağı emeklilik geliri olan hane halklarının harcamalarının %24,4’ü gıda harcamalarından oluştu.
Türkiye’de hane halkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 2011 yılında 2.120 TL iken 2012 yılında 2.366 TL olarak tahmin edildi. Kentlerde 2.642 TL olan hane halkı başına aylık ortalama harcama değeri, kırsal yerlerde 1.741 TL olarak hesaplandı. |