65 milyon dolarlık badem
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye'nin badem ihracatını en az 10 katına çıkarabileceğini belirterek, "8 bin ton badem ihraç ederek 65 milyon dolar kazanıyoruz. Bu rakam 650 milyon dolar neden olmasın?" ifadesini kullandı.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, bademin Anadolu'nun en eski meyve türlerinden birisi olduğunu, Karadeniz bölgesi hariç Anadolu'nun hemen her yerinde yetiştiriciliğinin yapıldığını, bademde verim ve kalitenin düşüklüğü ve standardizasyonun olmamasının ise bir dezavantaj oluşturduğunu kaydetti.
Bademde satış değeri yüksek ve pazara konu olanın iç badem olduğunu belirten Bayraktar, "Uluslararası Fındık ve Kuru Meyve Konseyi'nin (INC) 2012 yılı verilerine göre dünyada 1,06 milyon ton iç badem üretimi var. ABD, 834 bin ton iç badem üretim ve yüzde 79 payla ilk sırada yer alırken, 70 bin ton üretimle yüzde 7 pay alan Avustralya ikinci, 40 bin ton üretim ve yüzde 4 payla İspanya üçüncü sırada bulunuyor. Ülkemiz yaklaşık 13 bin ton iç badem üretimi ve yüzde 1,2 payla dördüncü sırada yer alıyor" bilgisini verdi.
Bayraktar, kuru yemiş olarak tüketilen bademin, çikolata, şekerleme, pasta yapımında, badem yağının ise kozmetik ve ilaç endüstrisinde kullanıldığını hatırlatarak, açıklamasında şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yurt içi tüketimdeki yükselmeyle birlikte özellikle 2005 yılından itibaren bademde ithalatımız artmaya başladı. 2005 yılında 7,99 milyon dolar olan kabuklu ve iç badem ithalatı, 2012 yılında 102 milyon dolara çıktı. İthalatın yüzde 94'ü ABD'den gerçekleşti.
Ülkemizin, 2005 yılında 635 tonla 5,48 milyon dolar olan ihracat geliri, 2012 yılında 7,53 bin tonla 65 milyon dolara çıktı. İhracatta Tunus, Cezayir, Libya gibi Kuzey Afrika ülkeleri ve Irak, İran, Suudi Arabistan gibi Ortadoğu ülkeleri ilk sırada yer aldı. İhracatın neredeyse tamamı iç badem olarak yapıldı."
Bademde kaliteli ve bol ürün almak için toprak derinliği en az 2 metre olan organik maddece zengin, geçirgen yapıda ve verimli topraklarda yetiştirilmesi gerektiğini kaydeden Bayraktar, badem yetiştiriciliğine en uygun olan bölgelerin Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri olduğunu bildirdi.
Bayraktar, Türkiye'nin badem ihracatını en az 10 katına çıkarabileceğini belirterek, "8 bin ton badem ihraç ederek 65 milyon dolar kazanıyoruz. Bu rakam 650 milyon dolar neden olmasın? Yapılacaklar belli. Üreticilerimiz modern badem bahçeleri kurmaları için teşvik edilmeli, ilk tesis masraflarının karşılanması amacıyla desteklenmelidir. Yabani ağaçlar da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızca hazırlanacak bir projeyle kaliteli verimli standart çeşitlerle aşılanmalıdır" ifadelerini kullandı. |
