Düşük rekolte ve ihracat elmaya zam olarak yansıdı
Soğuktan etkilenen elmada düşen rekolte, üreticinin yüzünü güldürürken, tüketiciye zam olarak yansıdı.
İZMİR - Türkiye'nin her bölgesinde yetişen elma tüketicinin cebini yakarken, üreticinin yüzünü güldürüyor. Geçen yıl bu mevsimde İzmir'deki market ve manavlarda 1-1.5 lira olan elma, bu yıl 3.5-4 liradan satılıyor. Aynı dönemde soğuk havada depolarından kilogramı 60-80 kuruştan çıkan elma, bu yıl bahçede 1.3 ile 1.5 lira arasında alıcı buluyor.
Sektör temsilcilerinden aldığı bilgilere göre, mart ayı sonunda meydana gelen don felaketi elma üretimini olumsuz etkiledi. Türkiye 3.1 milyon ton elma üretimiyle Çin ve ABD'den sonra dünyada 3. sırada bulunuyor. Türkiye'nin her bölgesinde yetişebilen elmada bu yılki rekoltenin 2.5 milyon ton civarında olacağı tahmin ediliyor.
Ülke rekoltesinin 5'te 1'e yakın düşük olacağının öngörülmesi ve son yıllarda artan ihracat, iç piyasada elma fiyatlarını artırdı. Türkiye'nin üretim merkezlerinden olan Isparta bölgesinde geçen yıl soğuk hava depolarından 60-80 kuruşa çıkan "bodur" elma, bu yıl 1.3-1.5 liradan tarlada alıcı buluyor. Üretim merkezi olarak bilinen Amasya'da ise üretim mart ayı sonunda yaşanan don olayından etkilendi.
Isparta Ziraat Odası Başkanı Bayram Kutlu, Türkiye'nin rekoltenin yüzde 22'sini karşıladıklarını, kendi bölgelerinin soğuktan etkilenmediğini ve verimin iyi olduğunu söyledi. Amasya başta olmak üzere üretimde söz sahibi olan bazı bölgelerin 30 Mart akşamı yaşanan don olayının ülke rekoltesini düşürdüğünü belirten Kutlu, "Geçen yıl 60 kuruştan soğuk hava depolarında satılan elma şu anda bahçede 1.3 liranın üzerinde satılıyor" dedi.
Geçen yıl Türkiye genelinde rekoltenin yüksek olması sebebiyle hasat döneminde fiyatların düşük olduğunu kaydeden Kutlu, ihracat artışıyla daha sonra fiyatların toparlandığına işaret etti. Isparta'nın yıllık 610 bin tonun üzerindeki üretimiyle Türkiye rekoltesinin yüzde 22'sini karşıladığını anlatan Kutlu, kendi bölgelerinde verimde bir sıkıntının olmadığını, ürünün kaliteli olduğunu vurguladı. Bu yılki fiyatların üreticinin yüzünü güldürdüğünü dile getiren Bayram Kutlu, şunları söyledi:
"Elmaya talep bu yıl çok iyi. Alıcılar bahçede satın alıyor. Ağaçtaki ürün 1.3 liradan satılıyor. Talep böyle devam ederse fiyat artışı devam eder. Bazı ilçelerde fiyat 1.3 lirayı geçti. Geçen yıl 60 kuruştu. Üretici bu yıl para kazanacak. Elma para ediyor ama tüketiciye bu fiyatlar ağır geliyor."
Tüccar depoluyor
Bahçeden alım yapanların büyük bölümünün tüccar olduğunu ifade eden Kutlu, tüccarın alım yaptığı ürünün büyük bölümünü fiyat artar beklentisiyle depolara kaldırdığını söyledi. Üreticinin de hemen satma yerine depoya almayı tercih ettiğini kaydeden Kutlu, ihracatın geçen yıl gibi yüksek olması durumunda fiyatların daha da yükseleceğine işaret etti. Kutlu, geçen yıl Eğridir ilçesinden ihracata ürün taşımak için kamyonların sıra beklediğini dile getirdi.
Eğridir Ziraat Odası Başkanı Süleyman Kılınç ise geçen yıl 60-80 kuruş olan borun cinsi elmanın bu yıl kalitesine göre bahçede 1,3-1.5 liradan alıcı bulduğunu söyledi. Bu yıl tüccarın çok yüksek miktarda alım yaptığını kaydeden Kılınç, "Geçen yıl Eğridir'den 20 bin ton ihracat yapıldı. Gürcistan, Rusya, Irak, Suriye, Azerbaycan ve az miktarda Mısır'a ihraç edildi. Isparta'nın elma üretiminin yüzde 10'unu karşılayan Eğirdir'de bu yıl verim de kalite de iyi. İhracat daha başlamadı, alım yapanlar ürünü soğuk hava deposuna konuyor. Tüccar büyük oranda alım yaptığı için fiyatlar yükseldi" diye konuştu. Amasya'da rekolte 3'te 1 oranında düştü
Elma üretiminde önemli merkezlerden biri olan Amasya'da ise üretim olumsuz hava koşullarından etkilendi. Amasya Tarım İl Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgilere göre, 30-35 bin ton olan il genelindeki üretim miktarı bu yıl 10-12 bin ton civarında olacağı öngörülüyor.
Amasya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Baş, 30 Mart'ta meydana gelen don olayının bazı bölgelerde yüzde 100, bazı yerlerde ise yüzde 90 oranında ürün kaybına yol açtığını söyledi. Baş, mayıs ayında meydana gelen dolu yağışının da meyvenin olduğu bahçelerde ürünün kalitesini olumsuz etkilediğini ifade etti.
Elma ihracatında artış
Türkiye'nin elma ihracatında hızlı bir artış yaşanıyor. Geçen yıl 42 bin 568 ton olan elma ihracatı, bu yılın 1 Ocak-30 Eylül döneminde 96 bin 897 tona çıktı. Elma ihracatında 55 bin 891 ton ile Irak ilk sırada bulunuyor. Irak'ı 18 bin ton ile Mısır, 13 bin ton ile Suriye izliyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Hindistan diğer büyük alıcı ülke olurken, geçen yıl Türkiye'den elma ithal eden Almanya ve Fransa, 2014 yılında alım yapmadı.
