Her yaz manav tezgâhlar�n� renk renk meyveler süsler. Bir ba�ka deyi�le adeta bir meyve bayram� gibidir yaz günleri. Üstelik her birinin ayr� sa�l�k marifetleri, yetenekleri vard�r bu ‘doktor meyveler’in. ��te yaz meyvelerinin en sevilen ilk be�inin sa�l�k karnesi...
OLMAZSA OLMAZ
K�rm�z� mucize: Karpuz
Yaz sofralar�m�z� süsleyen lezzetli ve sa�l�kl� meyvelerin en ba��nda karpuz var! Karpuzu lezzeti, susuzlu�u giderme veserinlemedeki etkisi ve daha pek çok nedenle keyifle tüketiriz. Çok da iyi yapar�z. Karpuz sa�l�kl� bir besindir, çünkü likopen ad� verilen antioksidandan zengin meyvelerin en ba��nda karpuz var! Likopen kanserden koruyucu bir karotenoid. Özelliklepankreas, kal�n ba��rsak, meme, prostat kanserlerine kar�� ciddi bir baraj olu�turan bu k�rm�z� mucizenin kalp damarhastal�klar�ndan da korumada i�e yarad��� biliniyor. Önemli bir nokta da �u: Likopen ayn� zamanda cilt ya�lanmas�n� geciktiren bir karotenoid. Özellikle güne� ���nlar�n�n ciltte olu�turdu�u zararlar� neredeyse s�f�rlayabiliyor. Yani karpuz ayn� zamanda ‘güzelle�tiren bir meyve’.
Karpuzun sa�l�k marifetleri sadece içindeki likopenle de s�n�rl� de�il. Potasyumdan zengin bir meyve olmas� da önemli bir özellik. Yaz aylar�nda terlemeyle kaybedilen potasyumu karpuzla kolayca yerine koyabiliyorsunuz. Karpuzun detoks yapt�r�c� etkisi de var. Böbrekleri ve k�smen de karaci�eri ciddi biçimde çal��t�rd���nda bedenin toksinlerden kurtulmas�n� kolayla�t�r�yor. Su ihtiyac�n� kar��lama bak�m�ndan da önemli bir meyve. Ayr�ca çok güçlü bir vitamin ve mineral içeri�i var. K�sacas�, bilinçli tüketildi�inde o tam bir sa�l�k mucizesi.
PEYN�RLE TÜKET�RKEN D�KKAT
Ne var ki karpuz yerken özellikle ‘karpuz-peynir’ ikilisine tak�l�rken ifrat-tefrit dengesine dikkat edip iki noktada hassas olmak laz�m. Birincisi �u: Karpuz, �eker içeri�i yüksek, glisemik yükü güçlü bir meyve. Dozu kaç�r�ld���nda özellikle insülin direnci olanlara kolayca kilo ald�rabiliyor.
�kincisi daha da önemli. Neredeyse milli ikilimiz haline gelen karpuz-peynir keyfini abartmak damar sertli�i sorunu olanlarda ciddi bir risk haline gelebiliyor. Nedeni �u: Karpuz ve peynir, birlikte ve fazlaca tüketildi�inde, tam ya�l� peynirdeki doymu� ya� yüküne ba�l� olarak kan�n�zda ciddi bir kötü kolesterol art��� meydana geliyor. Tehlike sadece LDL’nin art���yla da s�n�rl� de�il. Karpuzdaki yüksek fruktoz içeri�i de yemek sonras�nda kan �ekerini yükseltiyor. Bu durumkanda ciddi bir glikasyona u�ram�� LDL art���na yol aç�yor. Glikasyona u�ram�� LDL ise ultra kötü kolesterol olarak biliniyor. Bu tür kolesterol partikülleri di�er LDL parçalar�na çok daha etkin bir aterosikleroz tetikleyicisi say�l�yor. K�sacas� karpuzyerken i�i abartmamak, hele hele karpuz peynir kürlerini zay�flama ya da sa�l�kl� kalman�n çaresi gibi dü�ünmememizdefayda var gibi...
ÖNEML�
Bir a�r� kesici: Kiraz
Kirazla birlikte vi�nenin de a�r� kesici etkisi var. �çlerinde bol miktarda bulunan antosiyanin maddesi t�pk� aspirin gibi çokgüçlü bir a�r� kesici. Mevsimi kaç�rmadan, kiraz veya vi�ne yemeyi ihmal etmemek laz�m. Çünkü bu muhte�em ikilinin sa�l�k mucizeleri sadece antosiyanin isimli antioksidandan zengin olmalar� ya da vitamin ve mineral yap�lar�n�n güçlülü�üyles�n�rl� de�il.
Kiraz ve vi�ne do�al eczanenin bize hediye etti�i ilaçlar�n ba��nda geliyor. Bu ikili, detoks yapt�r�c� etkileri, karaci�eri,böbre�i ve safra kesesini çal��t�rma kapasiteleri, özetle vücuttaki zehirleri temizleyici güçleri nedeniyle do�a eczanesinde zaten hep yer alan meyveler. �kisinin de ba��rsak faaliyetlerini iyile�tirdi�i, sindirimi kolayla�t�rd���, kans�zl�kla mücadeleyidestekledi�i, vücudun antioksidan gücüne güç katt��� biliniyor. Son y�llarda bu ikilinin önemli bir marifeti daha ortaya ç�kt�. Kiraz ve vi�nede Kiraz ve vi�ne kolesterolle mücadeleyi de kolayla�t�r�yor.
UNUTMAYIN
Tek ba��na eczane: Üzüm
Lezzetli ve sa�l�kl� yaz meyveleri denince üzüm hep ba� kö�ededir. Resveratrol isimli antioksidandan ve antosiyanin yap�s�ndaki fenolik maddelerden zengin olmas� ona ola�anüstü bir güç kat�yor. �çindeki bu temel antioksidanlar ve daha pek çok özelli�i nedeniyle kanseri önlemede, kalp krizi riskini azaltmada, güne� ���nlar�, alkol ve sigaran�n yaratt��� ciltsorunlar�n� yava�latmada ve ya�lanmay� geciktirmede i�e yarad��� kesin. Binlerce y�ld�r kral sofralar�nda bile yer alan bude�erli besinin ömrü uzatt��� da do�ru. Yeni tamamlanan pek çok çal��ma resveratrolün ya�lanmayla ilgili genlere ciddi birdestek sa�lad���n� gösteriyor. Bununla birlikte üzümün kalorisi ve glisemik yükü yüksek meyveler ars�nda yer ald���n�unutmaman�z laz�m. Dozu kaç�r�ld���nda fazla fruktoz yüklenmesine, neticede kilo almaya-ya�lanmaya yol açabilir.
NOT ALIN
Kalorisi çok dü�ük: �eftali
Yaz meyvelerinin en dü�ük kalorili olanlar�ndan biri de �eftali. 100 gram �eftali yaln�za 50 kalori içeriyor! Bu özellik, �eftalinin yaz diyetleri için neden vazgeçilmez bir meyve oldu�unun da kan�t�. �eftalinin bir ba�ka özelli�i de potasyumdanzengin olmas�. Yüksek potasyum içeri�i, özellikle spor yapanlar ve terleyenler ve idrar söktürücü kullananlar için �eftaliyi vazgeçilmez bir yaz meyvesi haline getiriyor. �eftalinin antioksidan gücü de oldukça iyi. Çok say�da vitamin içermesiyse birba�ka avantaj�.
AKLINIZDA OLSUN
Diyet yapanlar�n gözdesi: Kay�s�
E�er bugüne kadar bir diyet uzman�ndan sa�l�kl� kilo verme listesi ald�ysan�z ara ö�ün önerilerinden birinin mutlaka kuru kay�s� oldu�unu görmü�sünüzdür. Kay�s� yaz aylar�n�n en güzel meyvelerinden biri. Glisemik yükü dü�ük, enerji içeri�i az.Posadan zengin yap�s� nedeniyle tok tutucu ve ba��rsaklar� çal��t�r�c� özelli�i de var. Bütün bunlar onu diyetisyen ve kronikdiyetçilerin gözdesi yapmaya yetiyor! Ayr�ca t�pk� �eftali gibi o da tam bir potasyum deposu. Hafif k�rm�z� olanlar�ndan seçerseniz az�c�k likopen kazanman�z da mümkün. Betakaroten kay�s�da en çok bulunan ön vitaminlerden, antioksidanlardan biri. K�sacas� kay�s� da sa�l�kl� yaz meyveleri listesinde her zaman yer almal�.
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/18319446.asp?yazarid=95&gid=61
|