ORHAN KARADAĞ / GAZİANTEP'TEN
Gaziantep'in yeşil altını
Latincesi: Pistacia vera, pistachio . Diğer İsmi: Şam fıstığı. Yetiştirildiği Yerler: İran, Şam ve Gaziantep civarları. İçinde hangi vitaminler bulunur? : Vitamin E, B ve C kompleksi olarak zengindir.
Antep fıstığı meyvesi fındık, badem ve yer fıstığı gibi yağlı meyvelerle mukayese edildiğinde; protein bakımından yüzde 22.6, karbonhidrat bakımından yüzde 15.6 ve kalori değeri bakımından 3 bin 250 ile birinci, yüzde 54.5 yağ oranı bakımından fındıktan sonra ikinci sırayı alıyor.
Faydaları : Göğsü yumuşatır. Öksürüğü keser. Böbrek ve safra kesesi ağrılarını dindirir. İnce bağırsakta glikoz emilimini azaltır ve kan şekerinin yükselmesini önler. Bedeni ve zihni kuvvetlendirir. Kalbi kuvvetlendirir. Kroner kalp hastalığının riskini azaltır. Akciğeri iltihaplardan temizler. Böbrek ve mesane kumlarını düşürür.Binlerce yıldan bu yana Anadolu'da yetişen bu kuruyemiş, Gaziantep başta olmak üzere Şanlıurfa, Adıyaman, Siirt, Kahramanmaraş illeri için büyük anlam ifade ediyor. Adını en lezzetlisinin yetiştirildiği Gaziantep'ten alan Antep fıstığı, bölgede yaşayan yüz binlerce insanın ürettiği, işlediği, ticaretini ve ihracatını gerçekleştirdiği kritik bir ürün konumunda.
İnsan sağlığına yararları yapılan araştırmalarla kanıtlanan, lezzeti ile baklava başta olmak üzere çok çeşitli tatlılara, dondurmalara ve kuruyemişlere hayat veren Antep fıstığı, hububat dışında bölgenin en değerli tarım ürünü olma özelliği taşıyor. Yıl içinde sürekli emek vererek bu değerli ürünü yetiştirenler, tesislerinde işleyerek; tuzlu, kıyılmış, dilimlenmiş, öğütülmüş çeşitlerini imal edenler bölge genelinde yaklaşık 200 bin kişiye ulaşıyor.
Başka tarım ürünlerinin yetiştirilemediği engebeli, kireçli arazilerde yetiştirilmesi sayesinde bölge şartlarına oldukça iyi uyum sağlayan Antep fıstığı bu bakımdan da değerli bir ürün. Rakipleri İran ve Amerikan fıstıklarından lezzet ve koku bakımından büyük üstünlük taşıyan Antepfıstığı, buna rağmen gerek iç pazarda, gerekse uluslararası pazarda hak ettiği yere gelemedi. İran ve ABD'de sulu koşullarda yetiştirilen iri ve çıtlak (ağzı açık) fıstıklar görünüm bakımından çekici olduğu için maalesef çok daha lezzetli Antep fıstığı karşısında avantajlı konumda. Sulanması ve daha modern koşullarda yetiştirilmesi nedeniyle her yıl ürün veren ağaçlara sahip rakipler karşısında uluslararası pazarda geride kalan Antep fıstığının hak ettiği yere gelebilmesi bölge için büyük önem taşıyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin bozkırlarına en iyi uyum sağlayan meyve ağacı olan Antep fıstığı, bölge illeri için daha büyük üretim potansiyeli özelliği taşıyor. Çünkü halen milyonlarca yabani Antep fıstığı ağacı aşılanmayı bekleyen gizli hazine konumunda. Konu ile ilgili tüm otoritelerin ifade ettikleri gibi, Antep fıstığı için ciddi ve uzun vadeli bir politika üretilmelidir. Üretilen Antep fıstığının kalitesinin artırılması, uluslararası pazarda rakip ve ikame ürünler karşısında avantaj kazandıracak desteklerin verilmesi, üretimin kayıt altına alınması ve yabani ağaçların aşılanması gibi önlemler bu kritik üründen daha fazla katma değer sağlanmasını sağlayacak.
Özellikle son yıllarda Antepfıstığı fiyatlarında yaşanan spekülatif hareketlerin önlenmesi de ürünün ticaretini yapanların ve ihracatçıların yaşadıkları problemlerin çözümü açısından bir zorunluluk.Antep fıstığı üretim ve ticaretinde karşılaşılan problemlerinin çözümü için gerekli adımların atılması,bölge insanını uzun süredir beklediği bir süreci de başlatacaktır. |
