Mısır fiyatlarındaki dengeyi ABD ve Çin'in stoku belirler
ABD ve Çin’nin stoku dolup taşınca mısır fiyatları emtia piyasasında yüzde 32 düştü. Türkiye’de ise kuraklık sebebiyle yüzde 17 arttı. Uzmanlar küresel baskının Türkiye'deki fiyatı düşüreceğini söylüyor.
Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, mısır stoklarındaki artışın fiyatlara aşağı yönlü baskı yaptığını belirterek, "Piyasada talep olmasına rağmen tüketimin bu miktardaki bir arzı karşılaması mümkün değil. Bu nedenle stoklardaki artış devam ettikçe, mısırdaki değer kaybı da kaçınılmaz" dedi. Mısırdaki arz fazlasına dikkat çeken Ergezen, "Mısır fiyatı küresel piyasada mayıs ayında gördüğü en yüksek seviyeden yüzde 27,7 değer kaybetti. Yeni tahminlerin açıklanmasıyla beraber mısır fiyatı hızla geriledi. Aylık olarak açıklanan yeni tahminler de stoklardaki artışın devam ettiğine işaret ediyor. Yani depolar, mısır ile dolmuş durumda" bilgisini verdi.
ÜRETİM PATLADI, STOK DOLDU TAŞTI
Mısırda küresel ölçekte stokların dolduğunu belirten Ergezen, “ABD Tarım Bakanlığı'na (USDA) göre, küresel mısır üretimi iki yıl öncesine göre 112 milyon ton daha yüksek. Bu rakam neredeyse küreleş mısır ticaretine eşit. İki senedeki üretim fazlası 50 milyon tona yaklaşmış durumda. Bu rakam dünya mısır stoklarının yüzde 26'sına denk gelmektedir. Aynı rapora göre mısır stokları, 188,05 milyon tona ulaşacak. Aylık bazdaki 5,4 milyon ton artış ise Türkiye'nin 1 yıllık üretiminden fazla” dedi.
ÜRETİM REKORU ABD’NİN ELİNDE
Dünya mısır üretiminin yüzde 35,9'unu ABD'nin tek başına gerçekleştirdiğini söyleyen Ergezen, “Dünya toplam mısır stoklarının yüzde 24'ü ABD'de bulunuyor. Çin ise dünya mısır üretiminin yüzde 22,6'sını sağlarken, mısır stoklarının ise yüzde 42,7'si Çin'de bulunuyor. Yani dünya mısır stoklarının yüzde 67'si bu iki ülkede bulunmaktadır. Türkiye'de de mısır verimliliği artış eğiliminde bulunuyor.
TÜRKİYE'DE ÜRETİM VERİMLİLİĞİ ARTTI
Türkiye’de TMO verilerine göre 2001 yılında dekar başına 400 kilo olan mısır verimliliği, 2013'te 893 kiloya çıktı. Üretim ise yüzde 268 artış gösterdi. Mısır fiyatını dünya ile karşılaştıran Ergezen, “Türkiye'de kuraklık nedeniyle mısır fiyatı, küresel piyasalara göre yüksek. Mısırın piyasa fiyatı, önceki yıla göre yüzde 17 arttı” diye konuştu. Ergezen, küresel piyasalarda yüzde 32'ye varan düşüşler görüldüğünü belirterek, "TMO, 2013 yılında 1,37 milyon ton ile son 25 yılın en yüksek mısır stok alımını gerçekleştirdi. Rakam önceki yıla göre 10,9 kat arttı" dedi.
FED, MISIRI VURDU, BALON SÖNÜYOR
Ergezen, mısır fiyatının, 2006 yılında 100 dolar civarında seyrettiğini, bu dönemden sonra stok rakamı artmasına rağmen mısır fiyatının 2012 yılında ton başına 330 doların üzerine kadar çıktığını anımsatarak, şöyle devam etti: "Emtia fiyatları yükseldi. Fed'in parasal genişlemeyi azaltmasıyla oluşan varlık fiyatlarındaki artışın azaldığını görüyoruz. Yani mısır fiyatlarındaki balon sönmeye başladı. Mısır fiyatı 2013 Temmuz ayında gördüğü en yüksek seviyeden yüzde 49 değer kaybetti. |
