Fikir Sahibi Damaklar Grubu üyesi Sayın Arslanoğlu FSD’ye gönderdiği iletide ‘’ yaz sonu olmasına rağmen mısır bulunuyor, haşlanınca suyu kara çıkıyor.’’ demesiyle grubun lideri Defne Hanım ‘’ Ama şehirli halimle ahkam kesmeyeyim, Çapar bey'den destek rica edelim...ne diyorsunuz Çapar bey, pazardaki mısırla silajlık mısır bağlantılı ürünler mi?’’ diye soruyor.
Şehirli tüketicilerimizi bilgilendirmek gerek:
Mısır tohumunda şu anda kendi içlerinde de çeşitlemeler olsa da yemlik, silajlık ve süt mısırı şeklinde üç tip mısır tohumu var.
Mısırda ‘’süt mısırı’’ deyimi bir mısır tohumu çeşidi haline getirilmiştir.
Şehirlerimizde kurulan pazar yerlerinde Haziran ayında yeşil sokumu içinde koçanı ile satılan mısırların satın alınanlardan daneleri süt kıvamında olanları közde kızartılarak, biraz sert olanları ise kaynatılarak yeniliyor.
Ülkemize mısırın hibrit tohumu gelmeden önce geleneksel mısır tohumu ile mısır tarımı sınırlı illerimizde bilhassa Karadeniz bölgemizde yapılır ve genellikle ekmekte kullanılırdı. Geleneksel mısır tohumu ile tarımı yapılan mısırın danelerinden birini başparmak ve işaret parmağınızın arasına alıp sıktığınızda süt kıvamında ve rengine benzer koyu bir sıvı parmaklarınızın arasından fışkırırdı. Haziran ayında süt kıvamına gelen mısırlar şehirlerin Pazar yerlerinde satılırken satıcılar ‘’ süt mısırı ‘’ şeklinde takdim ederlerdi.
Şimdi ise sadece haziran ayında değil haziran ayından Eylül ayının sonuna kadar her Pazar yerinde olmasa da bir çok Pazar yerinde süt mısırı görmek, bulmak mümkün.
Ülkemizde pamuk tarımının terk ettirilme politikaları ile yerine mısır tarımı yaptırma politikalarına başlanırken yabancı hibrit tohumda önce Cargill, Dupont, Pioneer markalar ithal edilmeye başlandı. Sabancı Grubu Adana, Karataş, Tuzla civarında arazi satın alarak ‘’Sapeksa ‘’ adında yerli hibrit mısır tohumu üretmeye başlayınca Cargill, bizatihi Türkiye’ye gelerek tohumu burada üretmeye ve Sapeksa ile satış fiyatlarında rekabete girdi. Bu arada diğer yerli firmalar da hibrit mısırı üretmeye başladılar. Sapaksa on-on iki yıl kadar hibrit mısır tohumuz üretti ise de piyasadan çekildi. Şu yine piyasada Cargill, Dupont, Pioneer ve diğer yabancı ithal mısır tohumları yerlilere nazaran satılabiliyor.
Hibrit tohumdan yemlik mısır tarımı ülkemizde gelişirken dane mısırı dalında kurumadan önce süt kıvamında iken koparılıp pazarlarlara satılmaya başlandı. Birinci ürün mısır sıcak iklimlerde Mart ayında tohumu toprağa indirilir. Haziran ayı içinde mısırın daneleri süt kıvamına gelince pazarcılar, halciler köylere gelip yemlik olarak yetiştirilen mısırı yeşil sokumu ile satın alıp şehir pazarlarında satarlardı. İkinci ürün yemlik mısırın tohumu ise birinci ürünün hasat edildiği Haziran ayında toprağa indirilir, onun süt kıvamına gelmesi ise Eylül-Ekim aylarıdır.
Mısır tarımında geleneksel tohumdan hibrit tohuma geçişte elde edilen mısırdan kaynatmalık olarak tüketiminde haşlanmış mısırın üzerine tuz atılarak tüketilerek lezzet bulunmaya çalışılırdı. Bu hibrit tohumlardan elde edilen mısırın koçanlarından bazıları sarı, bazıları kırmızı olduğundan kaynatılan suda sarımtrak veya kırmızımtırak bir renk oluşurdu.
Son yıllarda hayvancılıkta silajlık mısır tarımı artmaya başlarken, süt kıvamında mısır tüketimi de artmaya başladı. Artan tüketimde müşteri istekleri mevcut mısırın tatsızlığından, lezzetsizliğinden dem vurmaya başladılar. Yerli firmalarda hibrit mısır çeşidinde tatlı, süper tatlı iki çeşit üretmeye başladı.
Silajlık mısırı tarımıda genellikle ikinci ürün olarak gerçekleştirildiği için bunun tarımında da tohum haziran ayında toprağa indirilir, silajlık mısırın sokumundaki dane mısırlar Eylül-Ekim başında süt kıvamına gelir.
Tatlı, süper tatlı, silaj mısırın tarımı birinci ürün veya ikinci ürün olarak da yapılabilir. Yem sektöründe kullanılan mısırın danelerindeki şeker oranı tatlı, süper tatlı, silajlık mısırın danelerinden düşüktür.Tatlı mısır ile silajlık mısırın danelerindeki şeker oranı hemen hemen aynıdır. Süper tatlı mısırın danelerindeki şeker oranı ise en yükseğidir.
Yemlik mısırı süt kıvamında veya sertleştiğinde kaynattığında sarımtırak veya kırmızımtırak ortaya bir su çıkar. Şeker oranı yüksek süt mısırı olarak tohumu satılan tatlı, süper tatlı veya silajlık mısırdan elde edilen süt mısırlarını yemek için tencerede kaynattığımızda ‘’kara su ‘’ ortaya çıkar. Bu kara suyu tencere de çok kaynatmanızın oluşturduğu mısırdaki yüksek şekerin tepkimeye girerek ’’ yanması ‘’ oluşturur. Bu yanma, karalık bazen tencere de çok kaynatarak bazen de şekeri yüksek mısır koçanlarının nakliye ve istifinden de oluşur!
Silajlık mısır, yemlik mısır tarımında da mısır koçanlarının süt kıvamında iken süt mısırı olarak piyasaya sunulduğunu biliyoruz.
İşin tuhaf ve ilgi çekici tarafı ise silajlık mısırdaki o süt kıvamındaki mısır koçanlarının süt mısırı şeklinde satılmasıdır. Çünkü hayvan beslenmesinde silajlık mısırda o süt kıvamındaki mısırlar olmaz ise o ‘’çakma mısır silajı ‘’ olur. Bunu bilmeden satın alan da aldatılmış, müşteriye söylemeksizin satan da sahtekârlık yapmış olur. Silaj mısırda besin değerini bu süt kıvamındaki parçalanmış mısır koçanları ve daneleri artırır. Hayvancılık sektörüne mısır daneleri olmadan yapılacak satış, bir mısır silaj satışı değil yeşil ot satışı olur.
Şeker pancarı kaynatıldığında da kara su çıkar. Şeker oranı yüksek süt mısırı tüketenlerin bilgisine sunarım.
Hibrit tohum,diğer tohum üreticileri gıdayı tüketenler neyi istiyor ise tohumunu ona göre hibritlemede dizayn ettiklerini söylüyor. Yemlik mısırı kaynatmada közlemede beğenmediler, biz de onun şekeri oranı yüksek tatlı, daha da yüksek süper tatlısını, pazardaki domatesin, şeftalinin, salatalığın yumuşağını beğenmediler biz de uzun süre yumuşamayanını ürettik. Süt mısırda süper tatlı cinsimiz de yetmez ise çikolatalısını da isterlerse bunun mümkün olup olmadığı konusunda hemen arge faaliyetimizi başlatırız. Yeter ki tüketiciler istesinler, diyorlar. Şaka değil gerçek.
Dünya sağlık örgütü ve ülkemizin başlattığı obozite ile eylem planına uymak isteyen tüketiciler yukarıda açıklamalarım ışığında hangi süt mısırını tüketeceklerine kendileri karar verebilirler.
