Adana Seyhan'dan okurumuz Sercan Şaşmaz'dan gelen e-posta mesajı aynen şöyle: "Adana Seyhan'da çiftçilik yapıyoruz. Mısırları hasat ettik....
Fiyat sadece nişastacılar tarafından açıklandı ve o da hiç mi hiç tatmin edici değil. Geçen senenin bile altında. Devletten ses seda yok. Bi umut sizden bi haber bekledik mısırla ilgili. Sizden de ses seda yok. Herhangi bir yazınız yok mısırla ilgili."
Devletten ses seda çıkmayınca, yazardan bir umut beklemek, bir yazı beklemek bir yönü ile gurur verici. Yazdıklarımızın ne kadar etkili olduğunu göstermesi, birilerini harekete geçirdiğini ve üreticinin sorunlarını çözmeye yönelik umudu taşıdığını bilmek gurur verici. Fakat bir yönüyle de üzüntü verici. Tarım politikalarının eksikliğini, çok önceden alınması gereken önlemlerin, ancak medyanın dürtüklemesi ile alındığını bilmek çok üzüntü verici.
Türkiye'nin mısır üretimi, tüketimi, dış ticareti belli. Uygulanacak politikanın da ana hatları ile çok önceden belli olması gerekmez mi? Üreticinin devletten beklediği ses budur. Uygulanacak politikadır.
Sercan Şaşmaz'ın da yazdığı gibi mısır hasadı başladı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) henüz fiyat açıklamadı. Fakat, basın açıklaması yaptı.29 Ağustos'ta yapılan basın açıklamasında taahhütname karşılığında mısır alımları yapılacağı ilan edildi. Açıklamada üretimin geçen yıl olduğu gibi 4 milyon 250 bin ton seviyelerinde beklendiği ve piyasaların yakından takip edildiği belirtildikten sonra şu görüşlere yer verildi:
"Hasadın henüz yoğunlaşmadığı mevcut durumda, TMO politikaları son şeklini alıncaya kadar üretici, tüccar ve sanayicilerin depo ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, 31 Ağustos 2009 tarihinden itibaren taahhütname karşılığı alımlara başlanacaktır .
Bu kapsamda, taahhütname karşılığı ürünlerini TMO'ya bırakan vatandaşlarımızdan;
- Üreticiler, müdahale alım fiyatları açıklanması durumunda ürünlerini, TMO'ya satabilecekler, geri çekebilecekler veya depo kira ücreti ödemeksizin Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) belgesinde belirtilen miktarı emanet alım uygulamasına dönüştürebileceklerdir.
- Tüccar ve sanayiciler ise müdahale alım fiyatları açıklandıktan sonra ürünlerini, cüzzi depo kira ücreti karşılığı emanete dönüştürebilecekler veya geri çekebileceklerdir.
TMO, 2009 yılına yönelik tüm hazırlıklarını tamamlamış ve piyasaları yakından takip etmekte olup gerektiğinde piyasalara müdahale etmeye devam edecektir.
Bu sebeple üreticilerimizin; ürünlerini pazara çıkarmakta acele etmemeleri, depolama imkanları bulunmuyor ise, ürünlerini taahhütname karşılığı TMO depolarına bırakmaları ve piyasadaki gelişmeleri takip ederek ürünlerini değerlendirmeleri menfaatlerine olacaktır."
Bu açıklamanın üzerinden 10 gün geçti. Mısır alım fiyatı 37 kuruşla geçen yılın çok gerisinde. Hatta son üç yılın en alt seviyesinde. "2009 yılına yönelik tüm hazırlıklarını yaptığını ve gerektiğinde piyasaya müdahale edeceğini" açıklayan TMO'nun mısır fiyatı açıklayıp açıklamayacağı henüz belli değil. Piyasaya müdahale için fiyatın daha ne kadar düşmesi gerekiyor?
Geçen yıla göre mısırda üretim artışı yok. Uluslararası Tahıl Konseyi verilerine göre dünyada tüketim artışı bekleniyor. Fakat bu ortamda Türkiye'de mısır fiyatı düşüyor.
Mısır fiyatı neden düşüyor?
1- TMO, fiyat açıklamadığı, piyasada etkin olarak yer almadığı ve piyasa bir kaç firmanın insafına bırakıldığı için fiyat düşüyor. TMO, 2006 ve 2007'de de fiyat açıklamadı. Fakat o yıllarda özellikle 2007'de kuraklığın etkisi ile üretim düşük olduğu için fiyat açıklanmasına ihtiyaç olmadı. Geçen yıl TMO, mısırın kilosuna 43 kuruş fiyat açıkladı ve 4 kuruşta destekleme primi verildi. Şimdi fiyat bunun çok gerisinde, piyasaya müdahale için ne bekleniyor?
2- Geçen yıl üretim tahmini iyi yapılmadığı için ve ihtiyaç olmamasına rağmen TMO, mısır ithal etti. İthal edilen mısır bu sezon öncesinde satışa sunuldu. Dahilde işleme rejimi kapsamında mısır satışı sürüyor. TMO mısır satarak tüccarın, sanayicinin elini rahatlatınca, onlar da alımlarda gevşek davranıyor. Düşük fiyat veriyor.
3- Biyoetanol artığı olan DDGS ve mısır nişastası artığı mısır krizi ithalatı hasat döneminde bile devam ediyor. Geçen yıl 1 milyon ton bu yılın ilk altı ayında 320 bin ton DDGS ve mısır krizi ithal edildi. Bu ürünler yem sanayiinde kullanılıyor. Mısır üretiminin yüzde 75-80'nin yem sanayiinde değerlendirildiği düşünüldüğünde devam eden bu ithalat mısırın fiyatını düşürüyor.
Daha bir çok neden sayılabilir. Fakat, TMO'nun piyasada etkin olmadığı bir ortamda spekülatörler iş başında, fiyatı düşürüyorlar.
Adana Tahıl Üreticileri Birliği Başkanı Nur Özkan'ın hesaplamalarına göre, 42.6 kuruş maliyeti olan mısır, üretici karı eklenince en az 51 kuruştan satılması gerekirken, serbest piyasada 37-38 kuruştan satılıyor.
Girdi maliyetleri artarken, mısır fiyatının düştüğü bu ortamda üreticinin mısır üretimine devam etmesi mümkün mü?
Ali Ekber YILDIRIM
http://www.dunyagazetesi.com.tr/ |