5.1. Virüs Hastalıkları
5.2. Bakteri Hastalıkları
5.3. Mantarsal Hastalıklar
5.4. Hastalıklarla Mücadele
5.5. Zehirlenmeler

Daha önce belirttiğimiz gibi, ipekböceği hastalıklarının ekonomik bir tedavi yolu yoktur. Ancak bu bir hastalık geldiğinde tüm emek boşa gider demek değildir. Hastalık durumunda da yapılacak şeyler vardır. Böylece zararımızı en aza indirebiliriz. Bunun için hastalıkları biraz tanımak gerek.

5.1. Virüs Hastalıkları

Bu guruptaki hastalıkları virüs dediğimiz mikroplar yapar. En önemlisi sütleme hastalığıdır.

Bu hastalıkta ipekböceklerinin boğum araları şişer. Hastalanan böcekler besleme yatağının dışına kaçmaya çalışır ve yare düşerler. İştahları azalır, hareketsizleşirler. Hasta böceğin ayağı bir makasla kesildiğinde kirli beyaz bit sıvı akar. Bu sıvıda çok miktarda mikrop vardır. Hasta böceklerin vücudundan sızan bu sıvı hastalığı diğerlerine de bulaştırır. Bulaşmayı önlemek için hasta böcekler toplanmalıdır.

Mikroplardan başka virus hastalıklarının ortaya çıkmasını kolaylaştıran bazı şartlar vardır. İstenmeyen bu şartların meydana çıkmasını önlemek gerekir. Böylece hastalığın ortaya çıkması da önlenmiş olur.

Hastalık çıkmasını kolaylaştıran şartlar şunlardır:

İpekböceklerinin aşırı sıcağa maruz kalması

İpekböceklerinin aşırı soğuğa maruz kalması

İpekböceklerinin aşırı rutubette kalmaları

İpekböceklerinin aşırı kuru yerde bırakılmaları

Havalandırılamayan yerde böcek besleme

İpekböceklerini çok sıkışık olması

İpekböceklerinin uzun süre aç kalmaları

Kötü yem (tozlu, kızışmış, ıslak, kart yaprak)

İpekböceklerinin vücutlarının yaralanması

Zirai ilaçlarla bulaşmış yaprak

5.2. Bakteri Hastalıkları

Bu gruptaki hastalıklarının en önemlisi baygınlık hastalığıdır.

Bu hastalığın belirtileri ölüme yakın görülür. Ölen böcekler kısazamanda çürür ve pis kokan sıvı çıkarırlar.

Diğer bakteri hastalıklarının mikropları vücuda yaralardan girerler. Yaralanmaları önlemek gerekir.

5.3. Mantari Hastalıklar

Fungus yada mantar adı verilen mikropların yaptığı hastalıklardır. Genellikle deri yolu ile bulaşır. Kireç hastalığı adı verilen mantari hastalıkların 10’dan fazla çeşidi vardır. Bizde en çok görüleni beyaz kireç hastalığıdır. Bu hastalığa yakalanan ipekböceklerinin vücudu pembemsi bir renk alır. Ölümden sonra vücut alçıyla kaplanmış gibi beyaz ve sert olur. Bu hastalığın mikropları özellikle rutubetin çok olduğu yerlerde çoğalırlar. Bu nedenle besleme odasının rutubeti iyi kontrol edilmelidir. Rutubet yükseldiğinde oda havalandırılmalıdır. Yerlere kireç tozu dökülmelidir. İpekböceklerinde hastalıkların ortaya çıkmasını önlemek için ilk yapılacak şey temizlik ve dezenfeksiyondur. Ancak unutulmamalıdır ki iyi bir beslemede temizlik kadar önemlidir.

5.4. Hastalıklarla Mücadele

İpekböcekleri hastalıklarının tedavisi olmadığını daha önceki konularımızda belirtmiştik. Hastalıklarla mücadelede kültürel yöntemlere baş vurmaktayız.

Hastalıklı böcekler el değmeden toplanmalı ve bir çukura gömülerek imha edilmelidir.

Hastalık 4.,ve 5. Yaşlarda çıkmışsa her gün veya gün aşırı kireç tozu kullanmalıdır. Bu durumda kireç tozu şöyle kullanılır ; İpekböcekleri bir günde verilen yemi tamamen bitirdikten sonra besleme yatağına kireç tozu serpilir. En az bir saat sonra alt değiştirme ağları konarak besleme yapılmalıdır.

Son yaşlarda ortaya çıkan hastalıklarda günlük besleme sayısı artırılarak sağlam böceklerin bir an önce askıya çıkmaya sağlanmalıdır.

5.5. Zehirlenmeler

Son yıllarda tarım ilaçlarının kullanımının yaygınlaşması ile ilaç bulaşmış yapraklarla beslenen ipekböceklerinde toplu ölümler görüşmektedir. Zaman büyük zararlar meydana getiren böyle durumlara karşı çok dikkatli olmak gerekir. En küçük bir ihtimalde dahi şüpheli görülen yapraklar az sayıda ipekböceğine verilerek denenmeli ve temiz olduğuna emin olduktan sonra yemlemede kullanılmalıdır.

Zehirden etkilenen ipekböcekleri kendi etraflarında dönerek sarımsı yeşil bir sıvı kusarlar. Vücutları kısalır. Şiddetli zehirlenme durumunda geri kısmından iç organlar balon gibi dışarı çıkar. Öldüklerinde ‘C’ veya ‘S’ şeklinde kıvrılırlar.

Kısaca özetlediğimiz hastalıklar dışında ipekböcekleri için zararlı olan fare, güve, karınca gibi canlılar vardır. Bunlarla mücadelede kesinlikle zehirli ilaç kullanılmamalıdır. Ancak kapan güve tuzağı gibi önlemler alınabilir.

http://www.volkanderinbay.net/tarimnet/ipek.asp?konuno=5