İbrahim PAKER [email protected]
Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan belliydi
Kırmızı ve beyaz ette zamlı günlerin başlayacağı geçtiğimiz Mart ayında belli olmuştu.
Yani, tahminler 6 ay sonra gerçekleşiyor.
Konun hatırlanması amacıyla o süreçteki köşe yazımdan bazı bölümleri aktarıyorum; “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın etle et ürünlerindeki taklit ve tağşiş olaylarını önlemek amacıyla yeniden düzenlediği ''Türk Gıda Kodeksi Et ve Et ürünleri Tebliği''nde ilgili firmalara verilen uyum süresi 05.03.2013 tarihi itibariyle sona erdi. Bunun anlamı şu; Bundan böyle kanatlı etle kırmızı et karıştırılamayacak ancak kırmızı etlerle kanatlı etleri kendi içlerinde karıştırılabilecek. Yani, Tavuk-Hindi eti ya da dana-koyun eti karışımından ayrı ayrı sosis, salam üretilebilecek. Piyasada artık tavuk, kuzu, hindi karışımlı sucuk ve soyalı köfte satılamayacak. Daha önceden salam, sosis gibi emülsifiye et ürünlerinde mekanik olarak ayrılmış etlerin (kemiğe yapışmış etin mekanik olarak ayrılması) kullanımına izin verilirken, yeni düzenlemeye göre mekanik olarak ayrılmış etlerin tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde kullanımına izin verilmeyecek. Bundan dolayı “ısıl işlem görmüş sucuk benzeri ürün” olarak adlandırılan ürünlerin yerine yeni tebliğde “ısıl işlem görmüş sucuk” tanımı kullanılıyor. Yeni düzenlemeyle ürünlere ilişkin genel etiketleme kurallarına ek olarak özel kurallar da getirildi. Buna göre, ürün isimleri aynı renk ve yazı karakterinde, yazıdaki harf büyüklüğü en az 3 milimetre olacak. Fermente ve ısıl işlem görmüş sucuğa, pastırmaya, dönere, köfteye et kaynaklı olmayan proteinler, nişasta ve nişasta içeren maddelerle soya ve soya ürünleri ilave edilemeyecek. Tebliğ kapsamında fermente sucuk, ısıl işlem görmüş sucuk, köfte, döner, kavurma, pastırma gibi et ürünlerine ilişkin ürün tanımları ve ürünlere ait özellikler de belirlendi. Böylece piyasada sıkça karşılaşılan ''5 liraya sucuk'' satışının da önüne geçilmiş olacak. Yasağı ihlal edenlere en az 12 bin liradan başlayacak para cezaları uygulanacak.”
Bu gelişmelere bağlı olarak ilgili kurumların başkanlarından aldığımız görüşlerde Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği Başkanı Sait Koca, "Kırmızı ve beyaz etin karışımı, bütün dünyada söz konusu. Böylece tüketici ucuz ve sağlıklı et tüketiyor. Bunun ne zararı var?" derken, Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, "Et karışımlarının kaldırılması ile at eti skandalları da biter" şeklinde konuşmuştu. Yalçındağ, 'Üretilen ürünler döner, köfte, sucuk bizim geleneksel ürünlerimiz, bunların da aslına uygun yapılması gerekiyor. Karışımlarla yapılan ürünlerle bir yere varmak mümkün değil. Bir ürünü marka haline getireceksek bunu en iyi şekilde yapmamız gerekir' dedi. Başkan Yalçındağ sözlerini şöyle tamaladı; “Yasak, hayvancılık sektörünü de olumlu etkileyecek. Kaliteli ürünler marka olabilecek. Piyasada karışımlı et ürünüyle uluslar arası marka olmuş bir ürün yok. Çünkü, yarısı tavuk ve dana etinden yapılan sucuğu ihraç edemezsiniz” Ancak bir görüşe göre; “Tebliğin uygulanması tüketicinin aleyhine olacak, çünkü bu tip ürünler zamlanacak. Diğer bir görüşe göre de; uygulama sağlık açısından tüketicinin lehine gelişirken aynı zamanda ülke markaları oluşacak.”
Ve bugün, “Bir ürünün kalitesi arttıkça, etiketi de yükselir” söyleminden yola çıkıldığında 2013 yılı dahilinde fiyatların artış eğilimine gireceği zaten kaçınılmazdı. Üstelik Eylül ayında benzine yapılan zam ve dolarda yaşanan olumsuzluk bu gelişmelerin tuzu biberi oldu. Sonuçta, önce kırmızı ette başlayan yangın, daha sonra şarküteri ürünlerine de sirayet etti. Şimdilerde sıra beyaz ete geldi. Artık kırmızı ve beyaz ette yorumlar değişmeye başladı. Kırmızı ette ithalat daha yüksek sesle telaffuz edilir oldu. Tabi, bu görüşe karşı çıkanlar da var ancak kırmızı et etiketleri zamlanmaya devam ederse hükümet konuyu bir kez daha masaya yatırabilir.
Bomba etkisi yaratmaz!
Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Başkanı ve Beypiliç Genel Müdürü Sait Koca, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Beyaz ete önümüzdeki günlerde yapılacak zam bomba etkisi yaratmaz. Sektör gerçekten sıkıntıda. Maliyetler yüksek ve üretici mal ettiği fiyata zaten satamıyor. Fiyatların mutlaka yükselmesi zorunluluk" dedi.
2013 yılının sektör için çok olumlu geçmediğini, iç tüketimde azalma yaşandığını, bu durumun sektöre olumsuz yansıdığını söyleyen Koca, 2013 yılında kar oranlarının düştüğünü, birçok firmanın zarar eder duruma geldiğini belirterek, maliyetlerin büyük kısmının dövize dayalı olduğunu, dolardaki artışın olumsuz etki yaptığını vurguladı. Koca, beyaz et fiyatlarını piyasanın belirlediğine işaret ederek, şunları kaydetti: "Şu an geçen yılki fiyatın altında satış gerçekleştiriliyor, maliyetlerin artmasına rağmen. Bu da sıkıntı yaratıyor. Şu an beyaz ette olması gereken fiyatlar gerçek fiyatlar değil. Sektör gerçekten sıkıntıda, fiyatların mutlaka yükselmesi zorunluluk." Koca, sözlerini şöyle tamamladı: "Türkiye'de insanların daha sağlıklı ve dengeli beslenmesi konusunda et üretimi gerçekleştiriyoruz. Çok uygun şartlarda ürünlerimizi sunuyoruz. Böyle bir sektöre bütün dünyada destek verilir. Türkiye'de de sektörün arkasında birilerini görmek isteriz. Bu destekler 'para verilsin' şeklinde de olmaz. Moral ya da başka konularda yapılacak çalışmalarla da destek verilebilinir. 2014 yılı inşallah 2013 yılını aratmaz.”
http://www.gazeteyenigun.com.tr/ |
