Senegal’den lagos Mısır’dan mercan Gine’den barbun
Güngör Uras Olayların içinden [email protected]
Vatandaş kanma, aldanma... Balıkçılarda “Mersin’den geldi” diye satılan, lokantalarda “Mersin lagosu” diye menüde yer alan lagos balığı Senegal’den ithal, mercan ve barbun balıkları Gine ve Mısır’dan ithal ediliyor. Bu mevsimde markette ve lokanta listelerinde dil balığı görenler şaşırmasınlar. Dil balığı Senegal’den getiriliyor. Uskumru, mezgit cod balığı Norveç’ten ithal ediliyor. Somon’un tamamı Norveç balığı. Çoğu da çiftliklerde yetiştiriliyor. Norveç’ten donmuş olarak uskumru, mezgit ithalatı da var. Karidesler Endonezya, Tayland, Vietnam ve Çin’den getirtiliyor. Istakoz, Amerikan ıstakozu. Kalkanı Bulgaristan ve Romanya’dan getirenler var. Trança, granyöz, sinarit balıkları değişik ülkelerden getirtiliyor. Vietnam’dan getirtilen tanga balığını halkımız pek beğeniyormuş. Metro mağazaları Norveç ve İspanya’daki çiftliklerden kalkan balığı ithalatına başlamış.
Az yiyoruz gene de yok Sagun Su Ürünleri Hali’nin sahip ve yöneticilerinden Tuncay Sagun ile konuştum. Tuncay Sagun, “içeride denizlerden ve çiftliklerden elde edilen balıkların talebi karşılamadığını, piyasanın balığa aç olduğunu, ne kadar balık ithal edilirse hemen alıcı bulabildiğini” söyledi. Kişi başı balık tüketimi Türkiye’de yılda 8 kg. Dünya ortalaması 16 kg. Avrupa ortalaması 22 kg. TÜİK rakamlarına göre 2010 yılında 80 bin ton deniz ürünü ithal etmişiz. İthalat 2003 yılından bu yana ikiye katlanmış durumda. Metro mağazalarının gıda bölümü yetkilileri ile konuştum. Denizlerimizden yakalanan balıklar ve çiftlik balıkları yanında yılda 6 bin ton ithal balık da sattıklarını öğrendim. Denizlerimizdeki balık çeşitlerinin yok olmaması için başlatılan kampanyaları desteklediklerini, çinakop ve sarıkanat satışını durduran ilk perakende zinciri olduklarını anlattılar. Metro mağazaları, Türkiye’nin en çok balık satan mağazaları imiş.
Ne yediğimizi bilelim Benim merakım, tüketicinin tezgâhta satışa sunulan balığın bizim denizlerden mi çıktığını, çiftlik balığı mı olduğunu, yoksa ithal mi edildiğini, ithal edildi ise nereden getirildiğini, donmuş olarak mı yoksa buzlanarak mı taşındığını nasıl öğrenebileceği? Bana verilen bilgiye göre, Metro mağazalarında balıkların nereden geldiği etiketlerde belirtiliyormuş. Balığı satın alacak olan ithal mi yerli mi, deniz balığı mı, çiftlik balığı mı olduğunu etikete bakarak öğrenebiliyormuş. Merak ettiğim bir başka konu balıkların tazeliğinin nasıl kontrol edildiği idi. Ürünlerin periyodik olarak kimyasal mikrobiyolojik analizlerinin yapıldığını anlattılar. İthal balık kötü mü? Hayır kötü değil. İthal balık kötü değil ama, ithal balığı yerli balık diyerek halka satmak kötü. Donmuş balığı, buzunu çözerek taze balık diye satmak kötü. İthal ve beklemiş balıkları satmak kötü. Dört yanımız deniz iken, balık çiftliklerimiz var iken ithalata bağımlılığın giderek artması kötü.
Denizin dibini kazıyarak balık neslini yok eden kötü niyetli balık avcıları ile baş edemeyeceğimiz ortada. Hiç olmazsa balık çiftliklerinin gelişmesini, ürünlerini çeşitlendirmelerini, üretimlerini artırmalarını teşvik edelim. Yoksa çiftlik balıklarında da ithalata bağımlı hale geleceğiz. |