İSTANBUL, 2013 sonunda 14 milyon 160 bin 467 kişiye ulaşan nüfusuyla mega kente dönüşürken, yaklaşık 3 Ankara, 6.5 Antalya, 187 Bayburt ediyor ve dünyadaki 130 ülkeden daha kalabalık.
Ülkedeki her 100 kişiden 18’i İstanbul’da ikamet ediyor. Nüfusunun 2023’te 16.5 milyonu bulması bekleniyor. Nüfusun hızla artmasıyla beraber, İstanbul gibi büyük kentlerde, suyun büyük miktarlarda tarımsal ve endüstriyel üretimde kullanılması büyük sıkıntılara neden oluyor.
*
Türkiye’nin yıllık toplam kullanılabilir su miktarı 112 milyar metreküp. 44 milyar metreküp kadarını tüketiyoruz. Tüketilen bu suyun yüzde 74’ü sulamada, yüzde 15’i içmede, yüzde 11’i ise sanayide kullanılıyor. Gelişmiş ülkelerde tatlı su kaynaklarının yüzde 30’u tarımsal üretimde kullanılırken bizdeki yüzde 74 oranı suyun üzerindeki baskıyı artırıyor. Malum, ülkemizde son 20 yıldır sıcaklıklar ortalamanın çok üzerinde. Son 30 yılda su havzalarına düşen yağış miktarında yüzde 25 azalma gördük. İklim değişikliğiyle beraber, kış ve bahar aylarının mevsim normallerinin dışında aşırı kurak geçmesi ve buna bağlı olarak barajlardaki su seviyesinin azalmasıyla su sıkıntısı çekmeye başladık.
*
Falkenmark Su Kıtlığı İndeksi’ne göre, yılda ortalama kişi başına düşen su miktarı 1000 metreküp altında olan ülkeler ‘su fakiri’ olarak nitelendiriliyor. Bir ülkenin yeterli miktarda suya sahip sayılabilmesi için yılda kişi başına düşen su miktarı 1700 metreküpün üzerinde olmalı. Türkiye’de kişi başına düşen miktar 1519 metreküp. Yani, su bizim için halihazırda sıkıntı. Nüfusun 100 milyona ulaşacağı 2030 yılında Türkiye, 1168 metreküp ile su fakiri ülkeler arasına katılmaya çok yaklaşacak. Bu anlamda, özellikle tarımsal üretimde farklı düzenlemeler ile denetimde hükümete büyük iş düşüyor. Ama su kaynaklarımızın daha verimli kullanılmasını sağlamak için biz vatandaşların bireysel çabaları da çok önemli. Bunun ne kadar etkili olabileceğini göstermek için TEMA 2007’de ‘Suyunu Boşa Harcama’ kampanyasını ilk kez hayata geçirmişti. Bireylerin gereksiz su tüketimini azaltmasına yönelik basit önlemlerle aylık su tüketiminde yüzde 10-12 tasarruf sağlanmıştı. 6 basit öneriyle 3 ayda 18 milyon ton su tasarruf edildi. Elmalı Barajı’ndan İstanbul’a bir yılda verilen su miktarının üzerine çıkıldı.
*
Bu yıl yine ciddi bir su sıkıntısı çekiyoruz. Kurak geçirdiğimiz 2007’nin Ağustos ayında barajlardaki doluluk oranı yüzde 24 iken, 2014 Ağustos ayında su seviyemiz yüzde 17.6. Bireysel çabalarımız yine büyük önem taşıyor. TEMA’nın 6 basit önerisini hatırlamanın ve uygulamanın vaktidir: -Musluğu açık bırakmayın. Sebzeleri akan suda değil, su dolu kapta yıkayın. -Bulaşıkları elde değil, makinede yıkayın. -Diş fırçalarken suyu kapayın. -Tıraş olurken suyu kapayın. -Daha kısa duş alın. -Gereksiz yere sifonu çekmeyin.
*
Bu basit önlemlerle evlerimizde bir yılda 140 ton suyu kurtarabiliriz. İnanın, artık bu işin şakası yok. Susuzluğa doğru tez elden gidiyoruz.
