KURAKLIK KORKUSU
Havalar iyi, 1.5 milyar m3 az gaz ithal edildi ama yeni tehdit var..
Şükrü Andaç [email protected]
Türkiye son dört ayda iyi giden havaların da etkisiyle gaz ithalatını azalttı, yaklaşık 800 milyon dolar ödemekten kurtuldu. Ama kış aylarında az gelen yağışlar Türkiye’nin planlarını olumsuz etkileyebilir. Bakan Yıldız, “Yağış bekliyoruz” diyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, havaların iyi gitmesiyle birlikte Türkiye’nin ithal ettiği doğalgaz oranında ciddi düşüş yaşandığını söyledi. Buna karşılık su kaynaklarının artmamasının tehditleri beraberinde getirdiğini kaydetti.
Milliyet’e konuşan Bakan Yıldız, “Bizim ithal ettiğimiz doğalgazın miktarının düşüyor olması iyi bir şey. Ama hep tehditler ve fırsatlar birbirini kovalar. Çok kar yağdığında soğuk oluyor gazı fazla harcıyoruz, az yağdığında az harcıyoruz. Bu son dört ayda 1.5 milyar metreküp az gaz ithal ettik.
Ama alternatifi su kaynaklarının yükselmesi lazım. Yağmurun bu aylarında yağması bizim yer altı su seviyelerimiz açısından barajlarımız açısından doğru ve önemli olur. O yüzden biz de yağış bekliyoruz” dedi.
60 milyar $’lık ayrışma Türkiye’nin enerji ithalatına harcadığı para 2012’de 60 milyar doları buldu. Cari açığın en büyük suçlusu da aslında bu kalem. Bakan Yıldız bu konuda farklı bir konuya dikkat çekiyor:
“Bu tablo yalnızca ithalatı değil, refah seviyesini de söylüyor. 60 milyar doların içerisinde ulaştırma payının yüzde 64’lerde olduğunu görüyoruz. Şu anda 17 milyon adede çıkan yıllık araç kullanım sayısı her yıl 1 milyon artıyor. Kendi binek araçlarımız...
Biz enerji sektöründe bunları hemen hemen hiç kullanmıyoruz. Bir petrol ürünü benzin dizel motorin enerji sektöründe kullanılmıyor. 31 milyon tona yakın ham petrol ve ürünler bu tarzda kullanılıyor. Tabi ithalat olmasın ama şikayetimiz varsa iki yolu var ya bunları kullanmayacağız ama refah seviyesiyle ilgili konular var kullanmamız lazım, ya da yerlilik oranı artıracağız. Bu işte nimet ile külfet dengesini çok iyi yapmamız lazım. Nimetlerinden faydalanıp da ‘bu ne kadar çok ithalat’ dersek bu doğru olmaz. Bu tanım ayrıştırılmalı.”
Öte yandan “Enerji tasarrufunu artırarak israfı azaltarak. 15 milyar TL’lik yıllık tasarruf sağlama imkânı var Türkiye’nin” diyen Bakan Yıldız, “Adım adım yaklaşılıyor. Beyaz eşya üretimde enerji tasarruflu A plus sınıfı üretim şartı bu adımların içinde” dedi.
Bakan Taner Yıldız, enerji gündemini Milliyet’e değerlendirdi.
Başkent’in fiyatı ‘gerçekleşebilir’
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın köprü ve otoyol ihalesinin iptali sonrasında, ‘fiyatı düşük bulduğunu belirttiği’ Başkent Gaz ihalesine Özelleştirme Yüksek Kurulu’nda (ÖYK) izin verip vermeyeceği büyük merak konusu.
Bakan Yıldız ilk ihaledeki fiyatın sonuçlanmamış rakam olduğunu hatırlatarak şunları söylüyor: “Biz teknik gerekçelerimizi hazırlarız Başbakanımız ÖYK’da kararını verir. Biz özel sektöre, arkasında durabileceğiniz fiyatları verin. Teminat mektuplarını nakte çevirmemiz hedefimiz değil. 260 milyon dolar teminat iradı kaydettik ama hedef bu değil. Bunun megawatt başına Avrupa ve dünyada bir kriteri var. Çalışan kişi müşteri açısından. Bütün kriterleri karşılaştırıyoruz ve son verilen tutarları gerçekleşebilir rakamlar olarak görüyoruz. İki hafta içinde Başkent ile ilgili karar çıkar diye bekliyoruz.”
Başkent Gaz’ın daha önceki ihalede yüzde 80’i 1.2 milyar dolara satılmış ama kazanan taraf (Kazancı-Karamehmet ortaklığı - MMEKA) bu parayı ödememişti. Son ihalede Torunlar, şirketin tamamına 1 milyar 162 milyon TL ile en yüksek teklifi verdi.
Nükleerde Fransızlar çok istekli
Sinop’a yapılacak ikinci nükleer santral konusunda Kanada’nın geride kaldığını, Çin, Japonya ve Güney Kore yarışının sürdüğünü ifade eden Bakan Taner Yıldız, “Kanada biraz geride kaldı. Diğer üçünden koptu. Japonya, Güney Kore ve Çin daha ön planda. Fransızlar ise mutlaka üçüncü ülke olarak veya o projelerin içinde bulunmak istiyor. Hemen hemen her ülkeyle birlikte olmak istiyor” dedi.
Sürecin uzadığı yönündeki görüşü değerlendiren Yıldız şunları kaydetti:
“Yılbaşında açıklanacaktı ama rekabet daha da Türkiye lehine arttı. Bu kazanç. O yüzden Türkiye için daha iyi olacak. Henüz netleşmedi. Nükleer uzun soluklu bir iş. 10 yıllık projeksiyonlarda bakıyoruz. 3 yıl hazırlık, 7 yıl inşaat aşaması var. 2019 yılında Akdeniz’den 1 üniteden enerji elde etmiş olacağız.”
‘Türkiye yanı başındaki işlere kayıtsız kalmaz’
Başta petrol olmak üzere Türkiye’nin en önemli ticari partnerlarından biri olan Kuzey Irak’la ortada önemli bir mesele var. O da boru hattı. Merkezi Irak Hükümeti ile yaşanan sorunlar bu ve benzeri projeler tarafında etkili adım atılmasının önündeki en önemli engel. Bakan Taner Yıldız bu yatırımların geleceğiyle ilgili şu açıklamayı yapıyor:
“Irak’la Türkiye tabanda değil tavandaki çözümlerde buluşacak. Irak bir bütünse kuzey, güney, doğu batı ayrımı olmaz. Bunun için 2 yıl kadar önce güneyde iş aldık. Bizim hissemize (TPAO) 5.5 milyar dolarlık iş düştü. Biz Irak’ın her tarafında iş yapmanın doğru olduğuna inanıyoruz. Bizim onların içişlerine müdahale, yorum yapma şansımız olmaz. O yüzden kendi içlerindenki olası bir tartışmayı veya anlaşmazlığın çözümünü Türkiye üzerinden yapmalarını doğru bulmayız.”
“Türkiye Kolombiya’da, Venezuella’da petrolle ilgili iş yapıyorsa kusura bakmayın hemen yanı başındaki projelere de kayıtsız kalmaz” diyen Bakan Yıldız, “Boru hattı, kamu, özel sektör olumlu da ve projede buluşacağız, buna açığız. Biz Merkezi Irak Hükümeti ile beraber davranırız derken projeyi yapmakta biz beraber oluruz. Her iki ülkenin de çıkarına olan konu budur” diye konuştu.
http://ekonomi.milliyet.com.tr/ |
