Borçlu çiftçiler: Elektrik şirketi güvenceye alınırken çiftçiler niye alınmıyor?
Mardin’de yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle çiftçilerin büyük mağduriyet yaşadığı bir dönemde elektrik borcu olan binlerce çiftçi, şimdi de desteklemelerinin Bakanlar Kurulu kararı ile DEDAŞ’a aktarılacak olmasının sıkıntısını yaşıyor.
Kendilerine gönderilen binlerce liralık faturaları ödeyemediklerini aktaran çiftçiler, özel bir şirket devlet tarafından korunurken çiftçi haklarının neden güvenceye alınmadığını dile getiriyor. Hükümetin taraf olmamasını isteyen çiftçiler makul olan enerji fiyatının tespit edilmesi ile borçların ödeneceğini kaydediyor.
Tarım girdi maliyetlerinin yüksekliği karşısında destekleme primleri çiftçilerin umudu durumunda. Çiftçiler destekleme ile masraflarının bir kısmını karşılayabiliyor. Ancak 2014 yılından beri çiftçilere desteklemeleri ödenmedi. Elektrik borcu nedeniyle bankaya giden çiftçilerin devlet desteklemelerinin bloke olduğunu öğrendi. Bununla çiftçilerin yanı sıra bölge esnafı da mağdur oldu. Çünkü bölge ekonomisin çok büyük bölümü tarıma dayalı. Sezonluk alışveriş yapan çiftçiler desteklemelerini alamayınca esnaflarda alacaklarını tahsil edemedi. Çiftçiler büyük mağduriyet ve mahcubiyet yaşarken hem elektrik sorunun çözülmesi hem de desteklerine konulan blokelerin kaldırılması için çözüm aradı. DEDAŞ ile yapılan görüşmelerde ise ortak bir fiyat ve borç yapılandırılması konusunda bir karara varılamadı. Bunun üzerine günlerce eylem yapan çiftçiler, elektrikler tekrar bırakılsa da bakanlar kurulunun aldığı desteklemelerin DEDAŞ’a borç karşılığı ödeneceği kararı ayrı bir kriz yaşıyor.
Ne çiftçinin ne de dağıtım şirketinin zarar etmeyeceği bir formülün bulunmasını isteyen Demirci köyü çiftçilerinden Musa Gökdemir, binlerce çiftinin mağdur olduğunu aktardı. Gökdemir, ”Şirket bir tanedir iki tanedir. Bunda çalışan sayısı bellidir. Ancak binlerce insan tarım ile geçiniyor. Devlet şirketi güvenceye alıyor. Çiftçiyi neden güvenceye almıyor? Biz şirket zarar etsin demiyoruz. Onların da hakkı var. Ancak çiftçi bu ücretleri ödeyemiyor. Devlet buna bir çözüm bulmalı, gerekirse destekleme vermesi lazım. Yoksa binlerce insan burada çok ciddi zarar gördü ve görüyor. Desteklemelerden aldığımız birkaç kuruş ile mazot, gübre gibi borçlarımızı ödemeye çalışıyorduk. Zaten bunu alamadık. Esnafa karşı çok mahcup olduk. Destekleme primlerimiz şirkete verilecekmiş. Bu doğru bir karar değil.” ifadelerini kullandı.
Tanrıverdi Köyü çiftçilerinden Ahmet Özkan ise pamuk ve mısır ürününün zarar gördüğünü, artık ne yapacaklarını şaşırdıklarını aktardı. Özkan, “Birkaç kuruş destekleme umudumuz vardı oda artık elektrik borcuna ödenecekmiş. Biz artık çiftçiler olarak ne yapacağız bilmiyoruz. Hem kesintiler hem de elektrik akımındaki dalgalanmalar. Büyük zarar görüyoruz. Desteklemelerimiz hükümet tarafından niye şirkete veriliyor? Biz buna karşıyız. Bu desteklemeler bizim hakkımızdır. Çiftçilerin hakkı şirketlere peşkeş çekilmesin.” dedi.
'HÜKÜMET TARAF OLMAMALI, ÇİFTÇİ HAKKINI DA GÜVENCEYE ALMALI'
Kızıltepe Sivil Toplum Kuruluşları Platformu Başkanı Mehmet Şerif Öter ise, elektrik sorunun artık bir şirket veya bir elektrik borcu olmaktan çıktığını, sosyal ve ekonomik bir probleme dönüştüğü savundu. Çiftçinin borcunu ödemeyediğini, buna karşılık şirketin de zarar beyanı bulunduğunu kaydeden Öter, bu soruna artık köklü bir çözümün bulunmasını istedi. Çiftinin kendi imkanları ile 500-600 metre kuyu kazarak su çıkarttığını hatırlatan Öter, bunun ekonomiye kazandırılmasının büyük bir fedakarlık olduğunu kaydetti.
Öter, ”Birçok bölgede kuyu ile sulama yapılıyor. Beypazarı, Erdemit gibi. Bunlar cazibe sulama kapsamına alınmış ve uygun fiyat ile sulama yapıyor. Ancak bizim burada sayaçlar ile yapılan fiyatlandırmalar çok büyük faturalara neden oluyor. Bakanlar Kurulu kararı ile hükümet şirkettin alacaklarını güvence altına alıyor. Mahkeme kararı, icra kararı olmadan hangi akılla çiftçinin desteğini şirkette ödüyor. Şirket gitsin mahkemeler var orada hakkını arasın. Ya da hükümetimiz gelsin çiftçinin hakkını güvence altına alsın. Hükümet bu konuda taraf olmamalı. Bu ülkenin mahkemeleri vardır, icra daireleri vardır. Burada bir yanlışlık olduğunu düşünüyoruz. Bu yanlışlığın bir an önce düzeltilmesini istiyoruz.” tepkisini gösterdi. (CİHAN) |
