ÜDTS Ankara’da ele alındı
Uygulaması Ağustos ayı sonuna ertelenen Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi (ÜDTS), 24 Nisan Perşembe günü TOBB Gıda Meclisi’nde düzenlenen toplantıda ele alındı.
TOBB Gıda Meclisi Başkanı Necdet Buzbaş, ÜDTS uygulamasının Ağustos ayı sonuna kadar ertelendiğini hatırlatarak, toplantıyı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından getirilen sistemle ilgili sorunları gözden geçirmek amacıyla düzenlediklerini ifade etti.
Gıda sanayinin, sosyal ve ekonomik refah temelinde Türkiye’nin sanayileşmesinde önemli rol oynadığını söyleyen Buzbaş; daha müreffeh bir Türkiye için “Vizyon 2023 Bilim ve Teknoloji Stratejileri Projesi” hazırlandığını ve bu projenin Tarım ve Gıda Sektörü stratejisinin; “Bilime ve modern teknolojilere dayalı olarak; toplumun sağlıklı beslenmesini, gereksinimlerini yeterli nicelik ve nitelikte karşılayabilen, biyolojik çeşitliliğini koruyan ve toplumsal yarara dönüştürebilen, ekonomik, ekolojik ve sosyal açıdan sürdürülebilir, verimliliği artan tarım ve tarımsal sanayinin de katkısıyla, uluslararası alanda rekabet edebilen gelişmiş bir gıda sanayi.” olarak belirlendiğini kaydetti.
10. Kalkınma Planı Tarım ve Gıda başlığında ise gıda sanayi ile ilgili pek çok hedefin yanı sıra taklit, tağşiş ve kayıt dışılığın önlenmesi konusunun da yer aldığını hatırlatan Buzbaş şöyle konuştu:
“Onuncu Kalkınma Planında da taklit, tağşiş ve kayıt dışılığın önlenmesi bir hedef olarak belirlenmiştir. ÜDTS, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından sahte, taklit ve tağşiş edilmiş ürünlerin üretimini, satışını engelleyerek halkın güvenli gıdaya ulaşmasını amaçlayan yeni bir işaretleme ve kontrol sistemi olarak açıklanmıştır. Burada 7 tane alt sektörün ismi geçmektedir. Dolayısıyla ÜDTS konusunda bir çözüm ortaya koyarken bu sektörlere yönelik yatırım, tedarik, işletme ve maliyet gibi unsurlara odaklanmalıyız.”
Taranoğlu: “ÜDTS’den vazgeçilmeli”
Bal, Bebek besinleri, Siyah çay, Bitkisel yağlar, Enerji içecekleri, Gıda takviyeleri ve Bira da dahil olmak üzere tüm alkollü içecekler olmak üzere uygulamanın kapsamında bulunan 7 sektörle ilgili uzun çalışmalar yaptıklarını ifade eden Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Sekreteri Ersin Taranoğlu ise bunun sonucunda bir ön rapor hazırladıklarını belirtti. TGDF’nin bütün üyelerinin kayıtlı olduğunu, her türlü mevzuata uygun üretim yaptığını ve vergisini verdiğine dikkat çeken Taranoğlu; ÜDTS’ye alternatif veya yeni model tartışmalarına da değinerek konuşmasına şu sözlerle devam etti:
“Biz zaten kendimizi denetliyoruz, ürünlerimizde izlenebilirliği sağlıyoruz. Bunun için milyarlarca liralık yatırım yapıyoruz. Dolayısıyla yeni bir model fikrine hiçbir zaman gelmedik. O nedenle rapor taslağımızda yeni bir model önerisi yoktur. Bizim varmak istediğimiz nokta şudur: ÜDTS ile ulaşılmak istenen nokta; aslında kanunun söylediği ve firmaların da yatırım yaparak gıda güvenliğinin sağlanması konusunda canla başla çalıştığı konuların hiç birine hizmet etmemektedir. Sistemin, teknoloji, uygulama, izlenebilirlik ve gıda güvenliği ile ilgili bir faydası görülmemektedir. Bu ortak kanaattir. Bu nedenle ÜDTS uygulamasından vazgeçilmesi gerektiğini söylüyoruz.”
Prof. Dr. Aziz Ekşi: “ÜDTS’den beklentiler gerçekçi değil.”
Toplantının konuşmacıları arasında yer alan Prof. Dr. Aziz Ekşi de ÜDTS uygulamasını gıda güvenliği açısından değerlendirdi. ÜDTS sisteminden; tüketicinin gıda etiketinde bulunması zorunlu bilgilere daha kolay ulaşması, toplatma/piyasadan çekme kararının önceden bilinmesi, kağıt etikette bilgi değiştirmeye yönelik uygulamaların önlenmesi ile sahte ve hileli gıdaların satışının engellenmesinin beklendiğini ifade eden Prof. Dr. Ekşi, bu beklentilerin gerçekçi olmadığını savundu. Mart 2014 itibariyle onaylı işletme oranının %66,7 olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ekşi;
“Biz daha kayıt-onay işlemini halledemedik. HACCP belgeli üretim yeri sayısı bin 300, izlenebilirlik konusunda ise farkındalık eksikliği mevcut. Öte yandan ÜDTS sistemi, gıdanın içeriğinin zararsız mı, sahte mi olduğu ya da geri toplanması konusunda bilgi ve güvence vermez. Ama satış kaybına sebep olabilir. ÜDTS etiketi okunduktan sonra tüketici malı herhangi bir sebeple almaktan vazgeçerse, bu ürünün iadesi ve benzeri konularda sıkıntılar yaşanacaktır ve bu da ekonomik kayba sebep olur. Bu yönleriyle ÜDTS uygulamasının, izlenebilirliğin ve gıda güvenilirliğinin sağlanmasına bir katkısı yoktur.” şeklinde konuştu.
Çok sayıda sektör temsilcisinin katıldığı toplantıya, TOBB Global Standartlar Müdürlüğü’nden Şule Tarım, Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası’ndan Öznur Buzbaş sunumlarıyla katılırken, ÜDTS’ye ilişkin TGDF Ön Raporu ise Nart Bilişim’den Taha Yaycı ve Ergin Akpınar’ın sunumuyla katılımcılarla paylaşıldı. Ortak Sorunlar, Sektör Bazlı Sorunlar, Maliyet Analizi ve Çözümler olmak üzere 4 ana başlıktan oluşan ön rapor, sistemin uygulanması durumunda ortaya çıkacak olan sorunların belirlenmesini amaçlıyor. |
