2000 yılında yemeksepeti.com’u kuran Nevzat Aydın, işi hızla büyüttü. Rusya ve Dubai’ye de açılan yemeksepeti.com geçen yıl 110 milyon dolarlık iş hacmi yarattı. 2010 yılında ABD Başkanı Obama’nın çağrısıyla gerçekleşen Müslüman Ülkeler Girişimcilik Zirvesi’ne Türkiye’den katılan 5 isimden biri olan Aydın, 2011 yılında yemeksepeti’ni yüzde 40 büyütmeyi hedefliyor
En iyi hizmeti vermeye çalıştıklarını ve şu anda 4 bin restoranın sistemlerinde olduğunu vurgulayan Aydın, “Günde 28-29 bin kişi yemeksepeti.com üzerinden sipariş veriyor. Bugüne kadar 6 bin 500 restoranla çalıştık. Bunların bir kısmı kapandı ya da yemeksepeti’nden çıkarıldı. Her ay 30 restoran yemeksepetinden çıkarılıyor. Biz iyi hizmet vermeyi önemsiyoruz” dedi
Nevzat Aydın son dönemin en ilgi çeken girişimcilerinden. Yemeksepeti.com’un kurucusu. 1976 doğumlu. Bursa Anadolu Lisesi mezunu. Aydın, Boğaziçi Üniversitesi’ndeyken Slikon Vadisi’ne gitmeyi kafaya koydu ve Slikon Vadisi’ne yakın olmak için San Francisco Üniversitesi’nde MBA programına yazıldı. MBA’i bitirmesine 6 ay kala Türkiye’ye dönüp yemeksepeti.com’u kurdu. 2000 yılında kurulan yemeksepeti.com ‘yemek siparişi’nde devrim denilebilecek yeniliklere imza attı ve hızla büyüdü. Rusya ve Dubai’ye de açılan yemeksepeti.com geçen yıl 110 milyon dolarlık iş hacmi yarattı. 2010 yılında Obama’nın çağrısıyla gerçekleşen Müslüman Ülkeler Girişimcilik Zirvesi’ne Türkiye’den katılan 5 isimden biri olan Nevzat Aydın 2011’de yemeksepeti’ni yüzde 40 büyütmeyi hedefliyor.
* Yemeksepeti.com’la ilgili en son rakamları merak ediyorum. Kaç kullanıcıya ulaştınız?
Yemeksepeti.com’un şu anda 900 binin üzerinde kullanıcısı var. 4 binden fazla da yemeksepeti üyesi restoran var.
* Türkiye’de kaç ildesiniz?
21 ildeyiz. Günde yaklaşık 28-29 bin sipariş geliyor.
* 2000 yılında kuruldunuz. Yemeksepeti.com’un tarihinde viraj ne zaman dönüldü?
2005 yılında kırılma yaşadık. İnsanlar iş yerlerinde değil evlerinde de internet kullanmaya başladılar. Yemeksepeti.com’un evden verilen sipariş sayısı o dönemde hızla arttı.
Krizde ucuza kaçıldı
* Global kriz sizi nasıl etkiledi? Kriz döneminde insanların daha çok evde zaman geçirmesi siparişleri artırdı mı yoksa eğilim evde yemek yapmaya mı yöneldi?
‘2008’de yemeksepeti.com krizden etkilendi’ diyemem. Krizde yüzde 9-10 oranında büyüme oldu. Ama siparişlerde kullanıcılar daha ucuza kaçtılar. Dışarıda yemek yerine evde yediler. Çünkü dışarda yemek yediğinizde gizli masraflar vardır. Ulaşım bunlardan biri. Evde geçirilen zaman arttı, kriz dönemleri bize yaradı diyebilirim. Türkiye yemek yapmanın tercih edildiği bir dönemde değil.
* Eskiden eve gelen misafirler için dışarıdan yemek söylenmesi de ayıp karşılanırdı, şimdilerde bu da değişti... Siz toplumsal değişimi, dönüşümü iyi yakalamışsınız... Bu alanda gelişme olacağını öngörmüşsünüz...
Yemeksepeti’ni 2000 yılında kurmasaydım geç kalmış olurdum. Dediğiniz gibi misafirler de daha rahat ediyor. Çünkü herkes yoğun. Kimse kimseye yük olmak da istemiyor. Önümüzdeki dönemde işlerimiz daha iyi de olacak. Çünkü biz, iki ana sektöre iş yapıyoruz. Internet ve paket servis. Türkiye aslında paket servise çok geç girdi.
* Hala da tam girdiği söylenemez... AB ülkeleriyle kıyaslandığında durum nasıl?
Avrupa ile kıyasladığımızda çok düşük. Amerika’da paket servis 40 sene önce başlamış. Türkiye’de ise 15 yıllık geçmişi var. Eskiden paket servis yalnızca metropollerdeydi. Biz metropollerin de dışına çıktık. Daha yeni açtık Trabzon’da.
* Nasıl gidiyor?
Trabzon’da 240 bin kişi yaşıyor. İlk günlerde Trabzon’dan yemeksepeti’nden sipariş veren kişi sayısı 300’dü. Bu çok iyi bir rakam.
2011 ’de hedef 50 ile ulaşmak
* Üniversitelerin olduğu şehirlerde yemeksepeti daha hızlı mı yayılıyor?
Evet. Üniversitelerin olduğu şehirlerde daha hızlı büyüyoruz. Üniversitelilere hitap ettiğinizde, üniversitelilere ulaşınca onlar birbirlerine söylüyor.
* Doğu illerinde yoksunuz değil mi?
Doğu’da şu anda yok. En Doğu’da Gaziantep ve Trabzon var. Erzurum, Van, Diyarbakır’da da yemeksepeti olacak. Adana, Gaziantep, Kayseri, Konya iyi gidiyor.
* En yüksek kullanıcı sayısı İstanbul’da, İstanbul’u hangi iller izliyor?
İstanbul, Ankara, İzmir... Malum sıra değişmedi. Biz de bu sıralamayla açtık yemeksepeti’ni.. Sıralamayı bozan şehir Eskişehir. Eskişehir 4’üncü sırada. 600 bin kişilik şehirde günde 2 bin 500 kişinin üzerinde kişi yemeksepeti.com’dan yemek yiyor.
* Yemeksepeti’nin paket servisi sektöre öğrettiğini ve geliştirdiğini söyleyebilir miyiz?
Biz paket servis sektörüne farklı bakış getirdik. Eskiden paket servis yapmayanlar yapar hale geldi. Örneğin balık gönderilmezdi. Balık seviyorsanız paket servis de alabilirsiniz. Paket servis demek artık eskisi gibi pizza ve hamburger servisi demek değildir. Yemeksepeti.com yalnızca fast food servis etmiyor. Son 10 yıldır trendler devrede. Salatalar, dünya mutfağı da çok tercih ediliyor. Eve sipariş denildiğinde sadece insanların aklına fast food gelmesi değişiyor. Her gün ev yemeği mönüsü çıkaran restoran sayısı hayli fazla. Her gün yemeksepeti.com’da 350 restoran günlük mönüsünü değiştiriyor.
* En çok geç kalma şikayeti mi geliyor?
Evet, geç gelme şikayeti çok geliyor. Türk insanı çok sabırsız. Yemeksepeti.com’da bu şikayetler değerlendiriliyor. Şikayetlerin sonucunda yemeksepeti.com’dan çıkarılan restoranlar oluyor.
* Nedir oran?
Şu anda 4 bin restoran var. Bugüne kadar 6 bin 500 restoranla çalıştık. Bunların bir kısmı kapandı ya da yemeksepeti’nden çıkarıldı. Her ay 30 restoran yemeksepeti’nden çıkarılıyor. Biz iyi hizmet vermeyi önemsiyoruz. Kullanıcının problemi değil, hepimizin problemi oluyor bu sorun.
* Siparişler hafta sonu mu artıyor?
Hafta içi hafta sonu siparişler aşağı yukarı aynı. Yüzde 5’lik bir fark var. Hafta içi öğle saatlerinde çok yoğun. Aynı şekilde 19.00-20.00 arası çok yoğun sipariş oluyor. Hafta sonu geceyarısı çok sipariş alınıyor. Bizim için üniversitelerin final dönemleri en parlak dönemdir. Üniversite öğrencilerinin yoğun çalıştığı dönemlerde çok sipariş artıyor. Örneğin Ankara’da öğrenciler yazın şehirden gidince yemeksepeti’nde işler düşüyor.
* En zorlandığınız iller hangileri oldu?
Zor iller var. Kayseri, Konya zor illerdi. Bu illerde yavaş kaldı büyümemiz. Bursa’da o kadar iyi değil yemeksepeti. Bursa’dan beklentimiz daha yüksekti. Kütahya, Isparta, Trabzon hızla iyi giderken şaşırtıcı iller oluyor. Ama hepsinde de büyüme trendi var.
* Yemeksepeti’nin benzerleri de hayatımıza girdi. Ama siz alanınızda büyük farkla tartışmasız lidersiniz... En büyük avantajınız ilk olmanız, diğer avantajlarınız neler?
Çok var rakip. Ama pazar payına bakınca biz yüzde 99 oranında lideriz. Pazar bizde diyebiliriz. Bunun için de bir şey yapmadık. Evet dediğiniz gibi ilkiz, bunun avantajları var. Ama bize rakip olanlar bizim verdiğimiz hizmetin aynısını kopyaladı. O şekilde şansları yok. Farklı şey yaparlarsa, yaratıcılık ortaya koyarlarsa rekabet olur.
TRABZONSPOR’DA YÖNETİM KURULU ÜYESİ
* Siz geçen yıl Rusya ve Dubai’de hizmete başladınız. Nasıl gidiyor oralardaki işleriniz?
4 ay oldu Rusya’da açılalı. Daha önce test aşamasındaydık. Son 1.5 aydır hızla gelişiyor. Pazar çok büyük Rusya’da.
* Bu yüzden mi tercih ettiniz...Yani neden Yunanistan değil de Rusya?
Atina’yla Moskova’daki başarı oranı kıyaslanamaz. Yunanistan belki kültür olarak paket servise daha yakın ama pazar küçük.
* Moskova’da ise şehir büyük, kalabalık ama zor bir yer... İklim ilk aklıma gelen...
Hava koşulları zor. Ayrıca Rusya’da paketi de bilmiyorlar. Ama potansiyel var. Ruslar servis odaklı da değiller.Türkiye’de müşteriler yarım saat sonra arıyorlar, Rusya’da 1.5-2 saatte aramazlar, çünkü koşullar belli. Moskova, Saint Petersburg’tayız. Moskova’da hızla artıyor restoran sayımız. Şu anda 250’ye yakın üye restoranımız oldu. Saint Petersburg’ta da 40 üye restoranımız var.
* Dubai nasıl?
Dubai’de benzer hizmet veren var ama tam bizim gibi değil. Nüfusun çoğunluğu yabancı. Dubai’den sonra iki emirlikte daha hizmete başlayacağız. Daha sonra Bahreyn, Katar gibi yerlerde de olacağız. Dubai’de kabullenilmek kolay değil. Çünkü orası dünya merkezi. Türkiye’den çok daha fazla marka var Dubai’de. Büyüklük olarak Rusya ve Türkiye’ye ulaşamaz ama yine de iyi bir pazar Dubai.
* Yemeksepeti.com’da ne gibi yenilikler olacak?
Rezervasyon hizmetine başladık. Bu da hızla gelişecek. Anadolu’nun farklı lezzetleriyle buluşmak gibi bir yapı da olacak. Yemeksepeti.com yemek siparişi konusunda farklılıklar getirecek.
* Siz tüm gününüzü internette mi geçiriyorsunuz? Hobileriniz var mı?
Hayır geçirmiyorum. Trabzonspor yönetim kurulu üyesiyim. Dünya futboluyla çok yakından ilgiliyim. Ayrıca çizgi roman hastalığım var.
Obama’nın davetinde Türk girişimcilerin profili yüksekti
* 2010’da Amerika’ya Obama’nın davetiyle gittiniz. Müslüman Girişimciler Zirvesi’ne katıldınız. Diğer ülkelerden de çok sayıda katılımcı vardı. Bir değerlendirme yapsanız ne dersiniz?
Türkiye’den gelen girişimci profili diğer ülkelerden çok yüksekti. Bence bunun başlıca nedeni de şu: Ben bunu Atatürk’ün vizyonuyla, 80 yıldır bu ülkenin temellerini oluşturan yapıya bağlıyorum. Malezyalı bir kadın konuştu. Çok inanılmaz şeyler yapmış ama her iki cümleden birinde ‘kocama bana izin verdiği için teşekkür ederim’ dedi. Çok farklı...Türkiye ile kıyaslamak mümkün değil.
* ABD neden Müslüman ülkelerdeki girişimcileri desteklemek istiyor sizce? Kadın girişimcilere yönelik de fonlar ayırıyorlar...
Arap ülkelerindeki petrolün bitmesiyle birlikte girişimciliği desteklemek gerekiyor. Oralarda yeni iş sahaları yaratmak gerekiyor. Onlar bir şekilde paranın hazır gelmesine alışmışlar, o tarzı değiştirmek zor. Bu ülkelerde işsizlik artıkça sorun da artıyor. Terör artıyor. Kadınlar da toplumun gelişimini sağlıyor. Kadınlarını geliştiremeyen toplumlar geri kalıyor. Bizim toplantı sonucunda 2 milyon dolarlık bir fon ayrıldı. Obama Müslüman halklara zeytindalı uzatma anlamında iyi bir çalışma ortaya koydu. Malezya’ya ve Afrika ülkelerine bakınca çok iyi durumdayız ama daha çok şey yapmamız lazım.
Önümüzdeki 10 yıla girişimcilik damgasını vuracak
* Siz TOBB’da da görev aldınız. Genç girişimcilere yönelik çalışmalar yapıyorsunuz. Girişimciliğin gelişmesini sağlamak için sizce neler yapılmalı?
Önümüzdeki 10 yıla girişimcilik damgasını vuracak. Yapılan araştırmalar var. Türkiye’de büyük şirketlerin son 10 yıldır istihdamı aynı. Büyük şirketlerin çoğu verimliliği artırarak daha az çalışanla yollarına devam diyor. Yeni yaratılan işlerin tamamı da girişimcilerden geliyor. Yeni iş sahası yaratmanın yolu girişimcileri desteklemek. Üniversiteler bu konuya farklı programlarla eğiliyor. Girişimcilik kelimesini artık daha fazla da duyacağız. Obama’nın düzenlediği toplantıda bir sonraki toplantının 2011 yılında Türkiye’de yapılacağı söylendi. İnsanların fikirleriyle bir yerlere gelebildiği artık görülüyor. Babalarının, ailelerinin paralarıyla, emlak zenginliğiyle değil de insanların fikirleriyle bir yere gelebileceğinin görülmesi gerekiyor. Fabrika kurmak çin 5 milyon dolara ihtiyaç olabilir, internet sitelerinin hiç para kazanmadan harcadıkları para en fazla 300 bin dolardır. 5 milyon dolar bulmaktan kolay. Melek yaratırımcı dediğimiz konseptin gelişeceğini öngörüyoruz. Giderek parayı ver unut değil de, para ve akıl veren yatırımcı kitlesinin artacağını öngörüyorum.
Gençler soru sormuyor
* Siz gençler için çok iyi bir örneksiniz. Konuşmalar yapıyorsunuz üniversitelerde. En çok ne soruyor gençler size?
Benim sunum tarzım samimi. Onlar da benim yerimde olabilirler. Ben öncelikle bunu anlatıyorum. Öğrenciler üniversitede geçirdikleri zamanı doğru kullanmalı. Sosyal kulüplere girmeliler, kendilerini iyi geliştirmeliler. Türkiye’de gençler çok soru sormuyor. Amerika’da birçok üniversitede konuştum. Farkı ne derseniz? Farkı bu. Bizim üniversitelerde hâlâ ön sıralar boştur. Özgüven eksikliği var gençlerde. Soru var mı? diye sorduğunuzda tek tük el kalkıyor. Amerika’da konuşma bölümünden daha çok soru bölümü uzun sürüyor.
İnternetle tanıştığım gün işimin onunla ilgili olacağını biliyordum
* Sizin genlerinizde girişimcilik var mı?
Ben Boğaziçi Üniversitesi mezunuyum. En büyük özgüveni üniversitede sağladım. Annem babam devlet memuru. Beni yetiştirirken bana çok alan bıraktılar. Tek çocuğum.
* Aileniz yemeksepeti.com’u kuracağınızı söylediğinizde sizi desteklediler mi?
Ben Amerika’da master yaparken bu işe girmek istedim. Aileme bunu anlatmam gerekiyordu. Aileme internetten yemek siparişi alacağım diye anlattım. Biriktirdiğimiz ne varsa orada onla okuyordum. Babam ‘Okulu bitirip 6 ay sonra yapsan’ dedi. Ben ‘Şimdi yapmam gerektiğini düşünüyorum’ dedim. Olmazsa ‘Döner bitiririm’ dedim.
Benim için Slikon Vadisi’ne gitmek tesadüf değildi. 1994 yılında internetle tanıştım. Tanıştığım gün internetle ilgili bir şey yapacağımı biliyordum. Yurtdışında internetten siparişi öğrendiğimde bu işle ilgili bir iş yapacağımı da biliyordum.
* Girişimci olarak siz kimi beğenirsiniz?
Steve Jobs (Apple’ın kurucularından)... Onun hikayesinde de inişler çıkışlar var. Çok başarılı işler yaptı. Alanında farklılık getirdi. Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’in de başarı öyküsü ilginç. Bu başarı örnekleri de bize şunu gösteriyor. Artık dönem, sahibi olanların değil bilgiye daha hızlı ulaşanların dönemi olacak.
