Yaşlı traktörlerin ekonomiye zararı yıllık 8,5 milyar TL
Resmi verilere göre Türkiye'de trafiğe kayıtlı 1 milyon 565 bin 817 traktörün, 1 milyon 180 bini tarımda kullanılıyor. Bunların yarısı 23 yaşında. Oysa uluslararası standartlara göre bir traktörün ömrü 12 yıl.
Mekanik ve ekonomik ömrünü doldurmuş bu araçların hala kullanılıyor olması, dana fazla yağ ve yakıt tükettiği için faydadan çok zarar getiriyor. Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği'nin (TARMAKBİR) hazırladığı sektörel rapora göre; bu evsaftaki 733 bin 739 adet traktörün ekonomiye verdiği yıllık kayıp 8,5 milyar TL'yi buluyor.
Birliğen raporuna göre, uluslararası standartlara göre bir traktörün ömrü 12 yıl. Tarımda ileri ülkelerde traktörler ortalama 1.000 saat çalıştırılıyor. Türkiye'de ise elverişsiz işletme yapısının bir sonucu olarak yıllık kullanım 500-600 saat ile sınırlı kalıyor. Dolayısıyla traktörün ömrü 24 yıla kadar çıkıyor. Ancak bu yaşa gelen traktörler, çiftçiye ve ülkeye ekonomik yarardan ziyade zarar veriyor. Örneğin eski traktörlerin yağ ve yakıt tüketimi yeni nesillerinkinden çok daha fazla. Bu yüzden limitlerin üzerinde çevre kirliliğine yol açıyor. Dolayısıyla yıllık mazot faturası, çiftçilere verilen desteğinin çok üstünde. Ayrıca bakım ve onarım masrafları da bir hayli kabarık. Önemli miktarda iş ve zaman kaybına yol açıyorlar. Ayrıca kaza yapma ve can güvenliği riskleri de bir hayli yüksek.
Söz konusu veriler göz önüne alınarak hazırlanan raporda, ömrünü doldurmuş traktör kullanımının yol açtığı ekonomik kayıplar şöyle sıralanıyor:
"Her traktör için; 700 litre daha fazla yakıt ve yağ (4,6 TL/Litre), 1.800 TL daha fazla bakım onarım masrafı, 100 saat iş kaybı (65 TL/Saat), 1.816 kg daha fazla karbondioksit (Co2) emisyonu (13,4 Euro/Karbon Ton, bunun karşılığı olarak yaklaşıkk 75 TL karbon sosyal maliyeti), toksit zararlar, ayrıca ürün miktar ve kalite kayıpları, düşük kapasiteli traktör ve ekipman kullanılması ile birim üretim maliyetlerinin fazla olması, artan gürültü emisyonu nedeniyle bozulan insan sağlığı, azalan iş verimi, artan kaza riskine bağlı olarak oluşan can ve mal kayıpları. Ayrıca yakıt ve yağ kaybı; (700 Litre) 3 bin 200 TL, bakım onarım kaybı; bin 800 TL, İş Kaybı: (100 Saat) 6 bin 500 TL, karbon emisyonu sosyal maliyeti: 75 TL (13,4 Euro/Karbon Ton), ürün kayıpları hariç tahmin edilen toplam yıllık kayıp: 11 bin 575 TL. 733 bin 739 traktör için ürün kayıpları hariç tahmin edilen toplam yıllık kayıp; 8,5 milyar TL." (CİHAN) |
