Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde uydu görüntüleri ve ÇKS verileri yardımıyla 2013 yılında 33 bin çiftçinin 4 milyar kilovat saat elektrik kullanarak tarımsal sulama yaptığını öne süren DEDAŞ, bu çiftçilere borç tebligatında bulundu.
DEDAŞ'ın büyük tartışma yaratan ve çiftçiyi sokağa döktüren bu hesaplamasında geri adım atarken, borca yüzde 75 indirim imkanı sağlayan "Helalleşme" kampanyası başlattı. Elektrik borcu bulunan çiftçilere, Bakanlar Kurulu'nun kararıyla borçları ödeninceye kadar 2014'te tarımsal destekleme ödemesi yapılmayacak. DEDAŞ'a Bakanlar Kurulu'nun kararı "hukuk" dışı" olarak
TZOB Yönetim Kurulu Üyesi Delil, "Genel Başkan Şemsi Bayraktar, sorunun çözümü için sayın Başbakan Erdoğan'dan destek isteyecek"
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) verileri ve uydu görüntüleri iddiasıyla, 2013 yılında 33 bin çiftçinin 4 milyar kilovat saat elektrik kullanarak sulama yaptığını öne süren Dicle Elektirik Dağıtım Anonim Şirketi (DEDAŞ), bu infial uyandıran uygulamasıyla binlerce çiftçiye borç tebligatı gönderdi.
Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt'te tarımsal sulamada kullanılan 4 milyar kilovat saat kaçak elektrik bedelini tahsil etmenin yollarını arayan DEDAŞ, uygulamaya geçirdiği yeni yöntemle hangi üreticilerin enerji tükettiğini kendine göre tespit etti. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ÇKS verileri ve uydu görüntüleri sayesinde, ekilen ürün ve alan bilgileriyle 33 bin üreticinin tükettiği enerji miktarını kendi hesaplamasıyla tespit eden DEDAŞ, çiftçileri sokağa döktüren borç çıkartı.
ÇKS VE UYDUYLA HESAPLAMA
DEDAŞ, çiftçiden gelen tepki karşısında geri adım atarak, hesaplanan borca yüzde 75 indirim imkanı sağlayan "Helalleşme" adı altında kampanya başlattı. 16 Haziran'a kadar sürecek kampanyada sulama yapan çiftçilerden sezonluk olarak mısır ve pamuk üretimi için 100 dönüme 40-45 bin lira hesaplanırken ödemesi için 9 bin lira, ikinci ürüne de artı 2 bin lira ödeme talep etti.
TEPKİ ÜZERİNE YÜZDE 75 İNDİRİM
Kamuoyunda büyük tartışma yaratan, ÇKS ve Uydu görüntüleriyle enerji kullanımının tespitinin, hukuki olmadığı ve bir çok çiftçinin ÇKS'da kayıtlı olmasına rağmen, sulu tarım yapmadığı bilinmesine rağmen, bu uygulama keyfi olarak değerlendirildi.
Öte yandan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının "Tarımsal sulamaya ilişkin elektrik borcu bulunan çiftçilere bu borçları ödeninceye kadar 2014'te tarımsal destekleme ödemesi yapılmayacağına" dair Bakanlar Kurulu kararı uygulama tebliğinin Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi dolayısıyla 33 bin çiftçi "destekleme primlerinin" bolke konulmasıyla karşı karşıya gelmiş olacak.
Çiftçiler tepki gösterirken, CHP DEDAŞ'ın özelleştirildiğini ve özel bir şirket statüsüne kavuştuğunu belirterek, Bakanlar Kurulu'nun çftçi ödemelerini bloke altına alacak kararının, "kayırma ve hukuk dışı" olduğunu iddia ederek, kararın iptalinin gerekli olduğunu bildirdi.
ÇİFTÇİLER EYLEM YAPIYORLAR
Elektrik borcunun hukuka aykırı ve çok yüksek olduğunu savunan üreticiler ise Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin'de sık sık yol kesip, protesto eylemleri düzenliyor. DEDAŞ'ın kendilerine çıkardığı borç miktarını ödeyemeyeceklerini dile getiren çiftçiler, uygulamadan vazgeçilmesini talep ediyor.
UYGULANAN ELEKTRİK KESİNTİSİ
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi, Ziraat Odaları Diyarbakır Koordinasyon Kurulu Başkanı Mehmet Cevat Delil, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde tarımsal sulamanın elektrik kullanılarak gerçekleştirildiğini söyledi. DEDAŞ'ın 100 dekarda, mısır ve pamuk için 9 bin lira, ikinci ürün için 2 bin lira, buğday için 3 bin lira talebinde bulunduğunu anımsatan Delil, tarımsal sulamaya ilişkin elektrik borcu bulunan çiftçilere, bu borçları ödeninceye kadar, 2014 yılında tarımsal destekleme ödemeleri yapılmayacağına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının çiftçiyi zor durumda bıraktığını bildirdi.
BAŞBAKANLA GÖRÜŞÜLECEK
Bölgedeki Ziraat Odalarının temsilcileriyle üreticilerin yaşadığı sıkıntıyı gittikleri Ankara'da Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkililerine ilettiklerini ifade eden Delil, şöyle konuştu: "Genel Başkan Şemsi Bayraktar, sorunun çözümü için sayın Başbakan Erdoğan'dan destek isteyecek. Üreticiler, DEDAŞ'ın 100 dekarda, mısır ve pamuk için 9 bin lira olarak belirlediği fiyatın indirilmesini istiyor. Aksi takdirde çiftçi çok zor durumda kalacak. Enerji ile ilgili sıkıntı sadece bununla sınırlı değil. Günde 6 saate varan elektrik kesintisi yapılıyor. Bu kesintiler kırsalda yaşamı zorlaştırıyor."
100 DEKARA 3 BİN LİRA UYGUN
Üretici Gülcan Özbay ise yıllardır yüksek bedel talep edilmesi nedeniyle çiftçilerin bir bölümünün kaçak elektrik kullanmak zorunda bırakıldığını ifade ederek, "Düşük bedel talep edilirse üretici kaçak elektrik kullanmaz. 100 dekara 3 bin lira uygun bir fiyattır. Hükümetin bu konuda çiftçiyi yalnız bırakmamalı" dedi.
GÖÇ ETMEK ZORUNDA KALACAK
Ahmet Uslu da Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sulama kanallarının tamamlanmaması nedeniyle tarımsal üretimini elektrik kullanarak yer altından çıkardığı suyla tarımsal üretim yaptığını söyledi. Bölgedeki çiftçilerin mısır ve pamuğa yapılan destek ödemesiyle geçimini sağladığını kaydeden Uslu, şunları kaydetti: "Desteklemeden elde ettiğimiz gelirimize de elektrik borcu nedeniyle el konulmaya çalışılıyor. Bu gelirimiz de giderse üretim yapmamızın anlamı kalmaz. 40 bine yakın çiftçiye borç çıkarılmış. Fiyatta indirim yapılmazsa 40 bin çiftçi üretimden vazgeçecek. Bu ailelerin yanı sıra köylerde çalışan binlerce aile işsiz kalacak. Üretici olan bu çiftçiler kentlere yerleşip tüketici haline gelecek. 500 bin kişi köyünden göç etmek zorunda kalacak. Bu da beraberinde büyük sosyal sorunlara yol açacak."
