Vahap Munyar [email protected]
Türkmenistan’ın en büyük gübre fabrikasına soyundu GEÇEN pazar günü öğlenden sonra Hazar Denizi kıyısındaki Türkmenbaşı Havalimanı’na şu izlenimle indik:
- Burası tam anlamıyla çöl.
Havalimanından yarım saatlik yolculuk sonrası Polimeks’in çölde vahayı andıran Yelken Oteli’ne ulaştık. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Awaza’yı “turizm bölgesi” ilan etmiş, Polimeks de 90 milyon dolarlık yatırımla 1 yıl önce oteli hizmete açmıştı.
Akşam Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, Çalık Enerji Genel Müdürü Osman Saim Dinç, Genel Müdür Yardımcısı Yıldıray Tınar, GAP İnşaat Genel Müdürü Korhan Özbaysal, İş Geliştirme Müdürü Aziz Çengel, General Electric (GE) Energy Batı Avrupa ve Kuzey Afrika Başkanı Ricardo Cordoba ve Türkiye Genel Müdürü Mete Maltepe’yle sohbet ettik.
Çalık, Garabogaz’da anahtar teslimi inşa edecekleri 1.3 milyar dolarlık gübre fabrikasıyla ilgili ön bilgi verdi:
- Japon Mitsibushi Corporation Başkanı Ken Kobayashi ve Mitsubishi Heavy Industries Başkan Yardımcısı Terumasa Onaka ile imzayı attık. Birlikte Türkmenistan’a en büyük gübre fabrikasını kazandıracağız. Finansmanın yüzde 85’ini Japon Uluslararası İşbirliği Bankası karşılayacak. Fabrika 2018 Mayıs’ında üretime geçecek.
Ertesi sabah 06.15’de yola çıktık. 09.15’te Garabogaz’a vardık. Tören alan bayram yeri gibiydi. Türkiye’nin Aşkabat Büyükelçisi Şevki Mütevellioğlu, Polimeks’in ortakları Erol Tabanca, Cem Siyahi ve Abdullah Gözener, Engin Grup Başkanı Engin Kale’nin de bulunduğu bölümde Devlet Başkanı’nın gelişini bekledik.
Berdimuhamedov’un helikopteri beklendiği gibi saat 10.00’da inince slogan yükseldi:
- Arkadağ şöhret.
Engin Kale, sloganı açıkladı:
- Sırtımızı yasladığımız güçlü dağ.
Derken halıyla döşenmiş, 35 dereceyi aşan sıcağa rağmen Türkiye’den ithal klimalarla iyi soğutulmuş çadıra geçtik. Berdimuhamedov sahnedeki yerini aldı:
- Mitsubishi ile GAP İnşaat konsorsiyumu Garabogaz’da yılda 660 bin ton amonyak, 1 milyon 150 bin ton üre üretecek fabrikayı yapacak. Üretimin tamamı ihraç edilecek. Bu fabrika devreye girince ülkemizin toplam gübre üretimi yıllık 2 milyon tonu aşacak. Kimya, ana üretim sektörlerimizden biri olacak.
Ardından Kobayashi’yi kürsüye davet etti:
- Çalık Holding bünyesindeki GAP İnşaat’la Türkmenistan’daki işbirliği bizi memnun etti.
Sonra Çalık’ı anons etti:
- 2005’te Tecen’de gübre fabrikası yapmıştık. En büyük gübre fabrikası yapımını üstlenmekten gurur duyduk. Sayın Berdimuhamedov’un vizyonu doğrultusunda ülkelerimizin refahı için yeni eserler üretmeye devam edeceğiz.
Çalık konuşurken arşive baktım, Berdimumamedov’un “Yakında devreye girecek” dediği Mari’deki 1.1 milyar dolarlık gübre fabrikasını da Rönesans İnşaat’ın üstlendiğini gördüm.
Çalık Holding, Türkmenistan’da 22 yılda 100’ü aşkın projeye imza attı. Liman, hastane ve gübre fabrikasıyla birlikte yürüyen projelerinin büyüklüğü 3.1 milyar doları buluyor. Ayrıca, ortaklarıyla birlikte üretimi sürdürdükleri tekstil fabrikalarında 7 bini aşkın personel çalışıyor.
Polimeks’in üstlendiği 2.2 milyar dolarlık Aşkabat’taki havalimanı projesi de dikkate alındığında Türkmenistan, Türk müteaahitleri için en önemli kapı özelliğini sürdürüyor.
‘Yemin’e geliyorum
TÜRKMENİSTAN Devlat Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Garabogaz Gübre Fabrikası’nın temeline ilk harcı koyduktan sonra yanıbaşında bulunan Ahmet Çalık, beni ve meslektaşım Şelale Kadak’ı işaret etti. Çalık, bizi tanıştırırken, Berdimuhamedov Türkiye’ye geleceği haberini verdi:
- 28 Ağustos’ta Sayın Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı yemin töreni için geleceğim.
Türk Büyükelçisi olmak ayrıcalık
TÜRKİYE’nin Aşkabat Büyükelçisi Şevki Mütevellioğlu, Türkmenistan’ın ülkemize verdiği önemi şöyle tanımladı:
- Burada Türk Büyükelçisi olmak gerçekten büyük ayrıcalık.
http://www.hurriyet.com.tr/ |
