Bu izlemede aylık ve yıllık değişim ortaya çıkıyor. Mevsim ve takvim etkisi nedeniyle aylık değişimleri değerlendirmek zor oluyor. Fakat yıllık değişimlerde son 12 ay, bir önceki 12 ay ile karşılaştırıldığında daha sağlıklı bilgilere ulaşılabiliyor.

2009 Eylül-2010 Ağustos dönemi, bir önceki 12 aylık dönemle karşılaştırıldığında görülüyor ki,

- Sabit fiyatlarla (enflasyondan arındırılmış fiyatlarla) son 1 yılda gıda ve içecek harcamaları sadece yüzde 1 oranında artmış.

- Et, yağ ve alkollü içecek harcamaları gerilemiş.

- Buna karşılık üst gelir grubunun kişisel bakım ürünlerine yaptıkları harcamalar yüzde 9 oranında büyümüş.

Önemli olan taze bilgi

Ipsos KMG’nin Hane Halkı Tüketim Endeksi’nin özelliği, her ayın sonunda devamlı yayınlanması, tüketim harcamalarında mal bazında değişimin izlenmesine imkân yaratması.

Benzer bir çalışmayı AC Nielsen araştırma grubu Alış Veriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) için yapıyor. Bu endeks de “AMPD Perakende Endeksi” olarak CNBC-e ekonomi kanalında yayınlanıyor.

AMPD Perakende Endeksi 2010 Temmuz ayı sonuçlarına göre, perakende sektörünün yıllık cirosu yüzde 9 oranında artmıştır. Gıda cirosunda 12 aylık büyüme yüzde 4, gıda dışı perakende harcamalarındaki artış yüzde 19’dur. Hazır giyim harcamalarının 12 ayda yüzde 31 oranında arttığı belirtilmektedir.

Göstergeler arası benzerlik var

Bu konularda önemli bir kaynak da TÜİK’in geçtiğimiz günlerde yayınladığı 2010 yılının ilk yarısına ait milli gelir rakamlarıdır.

Geçen yıla göre ekonomi yılın ilk yarısında yüzde 11.0 oranında büyüdü. Toplam gelirdeki artışa dayalı olarak hane halkının tüketim harcamalarındaki artışı ise yüzde 7.0 oldu.

Toplam tüketim harcamaları yüzde 7.0 büyürken gıda, içki ve tütün harcamalarındaki artış ise yüzde 1.7 oranında kaldı.

Gıda harcamaları alt gelir grubunun toplam harcamalarının yarısını, ülke genelindeki tüketim harcamalarının üçte birini oluşturur.

Gıda harcaması orta ve alt gelir grubu için önceliği olan harcamadır. Geliri artan önce gıdaya para harcar. Toplam tüketim harcamaları artarken gıda harcamasının artmaması, halkın orta ve alt gelir grubunun gelişmenin nimetinden yararlanamadığını gösterir.

Özetle 3 farklı gösterge, birbirine benzer sonuçlar ortaya koyuyor. Son 12 ayda halkın gıda harcamalarında (sabit fiyatlarla) çok küçük bir artış olduğu, artışın ancak nüfus artışını karşılayacak ölçüde kaldığı anlaşılıyor.

Güngör Uras

http://www.milliyet.com.tr/