Zayıf Amerikan doları dünyada emtia fiyatlarının yükselmesine neden oluyor.
Çünkü zayıflayan dolar, ABD dışındaki fonları ve yatırımcıları emtia alımına yöneltiyor. Bunun sonucunda da küresel piyasalarda tahıl ürünlerine ve yağlı tohumlara talep çoğalıyor ve fiyatlar yükseliyor.
Tabii emtia fiyatlarını yükselten sadece doların zayıflığı değil. Rusya'da yaşanan kuraklık da tahıl fiyatlarını artırdı.
Bu arada Pakistan'da ortaya çıkan sel ise pamuğun dünya fiyatını hızla yükseltti. Bu yüksek fiyat düzeyinin stoklar azaldığı için 2011'de de devam etmesi bekleniyor.
Gıda fiyatlarını belirleyen en önemli girdi olan tarım ürünlerinin fiyatları ne zaman istikrar kazanacak derseniz....
Dün, The Wall Street Journal'a konuşan BM Gıda ve Tarım Organizasyonu Sekreteri Abdolreza Abbasian'a göre, Eylül 2011'e kadar tahıl fiyatları yüksek seyir izleyecek. Zira yeni ürünler stoğa alınmadan fiyatların istikrar kazanması mümkün görünmüyor. Ayrıca en büyük buğday ihracatçısı olan Rusya ağustos 2011'de kadar ihracat yapmayacak. Dolayısıyla Rusya'nın buğday üretimini ve ihracatını görmeden buğday fiyatları için bir tahminde bulunmak çok zor.
Gelelim pamuk fiyatlarına... Dünyada ve Türkiye'de pamuk fiyatları hızla yükseliyor.
Ocak ayında kilogramı 2 lira 53 kuruş olan pamuk, dün İzmir Borsası'nda 5 lira 30 kuruştan işlem gördü.
Yaşanan sel felaketinin sonucunda Pakistan'ın ve onun hemen ardından Hindistan'ın pamuk ihracatını kısıtlamaları, pamuk fiyatlarını dünyada hızla artırdı.
Pamuk, yıl başına göre yüzde 109 zam gördü. Üstelik pamuk sadece tekstil için değil yağ ve hayvan yemi olarak da önemli bir ürün olduğundan, böylesine pahalanması, yem fiyatlarını da yukarı çektiği için, zincirleme etkiyle, et fiyatlarının da yüksek kalmasına neden oluyor.
Peki gıda fiyatlarının yüksek olması enflasyonu nasıl etkileyecek? Gelişmekte olan ülkeler ekonomilerindeki hızlı toparlanma, gıda talebini yükseltiyor. Bu nedenle 2011'de küresel piyasalarda gıda fiyatlarını dizginlemek biraz zor görünüyor.
Ayrıca tahıl ürünlerinde yaşanan gelişmeler de enflasyonu besleyeceğinden, gıda fiyatlarında yaşanacak yükseliş dünya çapında enflasyonu artıracak. IMF'nin tahminine göre, 2011'de gelişmekte olan ülkelerde ortalama enflasyon yüzde 5.2 olacak. Tahıl fiyatlarındaki yeni beklentiler nedeniyle IMF tahmininin tutması zor.
Bizde ne yaşanacağına gelirsek... BM yetkilisi Abbasian'ın açıklamaları doğrultusunda, koşullar değişmediği takdirde, Türkiye için 2011 enflasyonunun, tahmin edilen yüzde 5.3'ün üzerinde olacağını şimdiden söyleyebiliriz.
Süleyman Yaşar
| 
