Gelişmiş ülkeler bugüne kadar elinde petrol olan ülkelerin baskıcı yönetimleriyle işbirliği içersinde, o ülkelerin halklarının çilelerini görmezden geldiler.
Ama son dönemde yaşananlar, halkların sokaktaki güçleriyle diktatörlüklere son vermeleri sonucunu getirdi, getirmeye devam ediyor. Artık, petrol baskıcı yönetimlere bırakılamaz. Kaos yaşamak istemiyorlarsa artık gelişmiş ülkelerinde işbirliklerinde bunu önemsemeleri gerekecektir.
Dünya petrolünün yüzde 2'sine sahip olan Libya'daki son gelişmeler petrolün varil fiyatını 117 dolarlar seviyesine yükseltti. Şimdi korkuya dayalı spekülatif yorumlar yapılmaya başladı. Gelişmelerin, "sokağın yönetime başkaldırısının" Suudi Arabistan'a sıçraması halinde petrol fiyatının 200 dolarları görebileceği, bunun yeni bir dünya krizine yol açabileceği yorumunu yapanların sayılarında bir hayli artış oldu.
2008 krizine petrol fiyatının 147 doları görmesinin etkili olduğunu öne sürenler, sorunun Suudi Arabistan'a sıçramasının yaratacağı kaosun "korkutucu senaryolarını" yazmaya başladılar.
Gelişmiş ülkeler uzun süre petrole sahip olan ülkelerin yönetimlerinin güçsüz ve kendilerine bağımlı olmasını adeta savundular. Petrol zengini ülkelerde yönetimlerin çağ dışı kalmasına, ülkelerinde demokratikleşme adımlarının atılmamasına aldırmaksızın, o ülke yönetimleriyle işbirliklerini sürdürdüler. Gerektiğinde o yönetimlere destek verdiler. Onları adeta korudular. Petrol sahibi olan ülkelerin halklarının içersinde bulunduğu olumsuzlukları önemsemeyip, çağ dışı yönetimlerin ayakta kalmasından rahatsızlık duymadılar.
Tunuslu gencin kendini yakmasıyla Kuzey Afrika'da başlayıp domino etkisiyle yaygınlaşan olaylar artık halkları hesaba katmadan, baskıcı, çağ dışı yönetimlerle işbirliklerini sürdürmenin batılı gelişmiş ülkelerin menfaatlerini korumaya yeterli olmayacağını gösteriyor. Petrol zengini ülkelerde artık halkların taleplerinin de en az baskıcı yönetimler kadar önemsenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Son yaşanan sokağın, halkların gücünü ortaya koyan, ülkelerin diktatörlerini bir bir tarihin çöplüğüne gönderen olaylar, artık dünyanın ve uluslar arası ilişkilerin yeni bir döneme girildiğini gösteriyor.
Gelişmiş ülkeler artık ülke yönetimlerinin özelliklerini hesaba katmak durumunda kalacaklar. Sadece kendi çıkarları ve ülkelerin baskıcı yönetimleri açısından değil, o ülkelerin halkları açısından da sorunlara eğilmek zorunda kalacaklar. Son gelişmeler artık petrol zengini ülkelerde sadece yönetimlerin değil, halklarında hesaba katılması gerektiğini ortaya çıkardı. "Baskıcı yönetimler"e halklar "sokağın gücüyle" son vermeye başladılar. O nedenle artık bir ülkenin yönetim biçiminin ne olduğuna bakmadan sürdürülecek işbirlikleri döneminin sonuna gelindi. Artık her ülke daha çağdaş, halkına değer veren, demokrasisini geliştirmek isteyen yönetimlerle işbirliğini arzulayacaklardır.
Libya'da sokağın 42 yıllık Kaddafi diktatörlüğüne direnişi, orada iş yapan firmalarımızın zora düşmesine, işçilerimizin perişan olmasına, birçok alanda belirsizliklere yol açtı. Olayların Suudi Arabistan'a sıçramasının yaratacağı kaos ve petrol fiyatlarında anormal yükselişe sebep olabilceği korkusu, petrolü elinde tutan ülkelerin daha sağlıklı, daha demokrat ve halklarına değer veren yönetimlere sahip olmalarının zorunluluğunu ortaya koyuyor.
Dünyanın petrol gibi önemli kaynaklarının artık çağa uymayan istikrarsız yönetimlere ve liderlere bırakılamayacağı çok net ortaya çıktı. Dünyanın artık önemli kaynaklarının daha çağdaş ülke yönetimlerine bırakılmasının zamanı geldi de geçiyor. Yeni dönemde gelişmiş ülkelerde ilişkilerinde buna önem vermek zorunda kalacaklardır.
Osman Arolat
http://www.dunya.com/ | 
