Merkez Bankası'nın dün sabah açıklanan kararı piyasada kuşku yarattı. Banka hiç beklenmedik bir zamanda günlük döviz alım kotasını 50 milyon dolardan 40 milyon dolara çekti.
Bu kararın etkisi bir yana, alınması ve ilanı önemlidir. Bu karar "Acaba bir şeyler mi oluyor?" kuşkusunu yarattı.Yabancılar "Türkiye cari açığını kapatacak döviz bulmakta zorlanıyor? Türkiye'ye para gönderen parasını geri alamayacak" diye kuşkuya düşecek.Yerliler " Döviz girişi durmuş… Döviz fiyatı artacak" diyerek paniğe kapılacak.
Cari açık sorunu pat diye bir günde ortaya çıkmadı. Uzun zamandır bu sorun vardı. Ama Merkez Bankası cari açık sorununu yeni yeni kabullenmeye başladı.Merkez Bankası cari açık sorunu hazmedilemeyecek sınıra dayandığında, sorunu kabullenerek sert önlemler almaya başlayınca dış piyasalar uyandı. Son günlerde dış piyasalar da bugüne kadar önemsemedikleri cari açık sorununun üzerinde durur olunca iş ciddileşti. Merkez Bankası'nın dünkü döviz alımını geriye çekme kararının tercümesi şudur: "Dışarıdan döviz girişi yavaşladı. Dışarıya döviz çıkışı hızlandı. Merkez Bankası döviz alımını azaltmaz ise döviz fiyatı yükselecek. Dolar 1.60 TL.nın üzerine çıkacak. İyisi mi Merkez Bankası daha az döviz satın alsın. Böylece dövize talep azalsın Ve de dolar fiyatı 1.60 TL.nın altında kalsın.
Merkez Bankası'nın döviz kurunda istikrar arayışı normaldir. Normal olmayan, Merkez Bankası'nın karar alma zamanı ve kararı açıklama biçimidir. Döviz konusunda önemli olan güvendir. Önemli olan insanların bekleyişleridir. Merkez Bankası dün bu güveni ve bekleyişleri zedeleyici bir davranış gösterdi.
Bundan sonra dış piyasadakiler Türkiye döviz sorunu içinde diye düşünecek. İçeridekiler ve dışarıdakiler dövizde fiyat artışı bekleyişine girecek. Güven bunalımı ve de bekleyişlerin kötüleşmesi hem döviz girişini engeller hem de içeride döviz talebini artırarak döviz kurunun yükselmesine yol açar.
Hükümet seçime kadar dolar fiyatının 1.60 TL.nın üzerine çıkmasını istemiyor. Merkez Bankası son zamanlarda Hükümet'in sözünü daha fazla dinler oldu. Görülen o dur ki, dolar 1.61 TL.nın üzerine çıkınca, Hükümeti rahatlatmak arayışında Merkez Bankası harekete geçti. Merkez Bankası'nın piyasadan her gün 10 milyon dolar daha az döviz çekme kararının amacı doları 1.60 TL.nın altına çekmek ama, bakarsınız tersi olur. Bu kararın yarattığı güven bunalımı sonucu dolar fiyatı beklenmeyen şekilde artışa geçebilir.
Tevfik Güngör
