Türkiye Ziraat Odalar Birliği’nin Olağan Genel Kurulu 20-21 Mayıs’ta Ankara’da yapıldı. Şemsi Bayraktar başkanlığında tek liste çıktı. Bayraktar ve arkadaşları 4 yıl süreyle birlik yönetimine yeniden seçildi. Buraya kadar her şey normal.Fakat,seçimden sonra ziraat odalarında anormal işler olmaya başladı.Tek liste olmasına rağmen, mevcut yönetime destek olmadığı, “muhalif” olduğu iddiasıyla kimi ziraat odalarına ve başkanlarına yönelik etik olmayan yaptırımlar uygulanmaya başlandı.
Bir çok ziraat odası başkanı bu uygulamalardan şikayetçi. Başkanlar, tamamen keyfi ve ancak dikta rejimlerinde olabilecek bu uygulamaların çiftçilere ve ülke tarımına zarar vereceği görüşünde.
Uygulamalara geçmeden Türkiye Ziraat Odaları Birliği(TZOB)’nin yapısı hakkında kısa bilgi verelim.
TZOB’un kendi deyimi ile, çiftçinin anayasal tek meslek kuruluşu. Yaklaşık 4.8 milyon üyesi var. Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişare Komitesi Üyeliği, Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu (IFAP) Yönetim Kurulu Üyeliği, Avrupa Çiftçiler Birliği Avrupa Tarım Kooperatifleri Birliği (COPA-COGECA) Üyeliği bulunuyor.
TZOB’u oluşturan ülke genelinde 750’ye yakın ziraat odası var. Ziraat odası en az 14 seçim çevresi olan yani en az 14 muhtarlık olan ilçelerde kurulabiliyor. Her ilde TZOB’u temsil eden ve “merkez odası” olarak bilinen bir odaya temsil yetkisi veriliyor. Büyükşehir sınırları içersindeki herhangi bir ilçeye “merkez oda” yetkisi verilebiliyor. Bu yetki, genellikle köklü, üye sayısı en fazla olan, o ilde etkili olan, kamu kurum ve kuruluşlarına yakın olan odaya veriliyor. O oda ilin protokolünde yer alıyor. İldeki bir çok komisyonda görev alıyor.
TZOB’un İzmir’de yetki verdiği oda, 1963’ten beri İzmir Konak Ziraat Odası’ydı. Oda’nın tabelasında da İzmir Ziraat Odası yazıyordu. Bu nedenle Konak Ziraat Odası pek bilinmiyor.
Genel Kuruldan sonra TZOB Yönetim Kurulu, İzmir’i temsil yetkisini İzmir Ziraat Odası’ndan alarak kente 76 kilometre uzaklıktaki Selçuk Ziraat Odası’na verdi.
İzmir Ziraat Odası Başkanı Sedat Köse böylece temsil görevinden alındı. Sedat Köse, Konak Ziraat Odası Başkanlığını sürdürecek. Selçuk Ziraat Odası Başkanı Süleyman Yeşil ise bundan böyle İzmir’de TZOB’ u temsil edecek.
Benzer bir uygulama Kocaeli’nde yaşandı. Merkez ziraat odası unvanı önce 6 bini aşkın üyesi olan İzmit Ziraat Odası’ndan alındı. Bu odadan ayrılarak yeni kurulan ve sadece 115 civarında üyesi olan Kartepe Ziraat Odası’na verildi. Daha sonra Kartepe Ziraat Odası’ndaki seçimi TZOB Yönetiminin desteklediği aday kaybedince bu kez Kocaeli Merkez Ziraat Odası görevi Gölcük Ziraat Odası’na verildi.
Yapılanlar bununla sınırlı değil. TZOB Yönetimi, kendisine muhalif olan odalara müfettiş gönderiyor. Aylarca oda hesapları didik didik ediliyor. Bir şey elde edemeyince başka yollara başvuruluyor. Amaç, kendilerine muhalif olanların seçilmesini engellemek, o ilde yönetimde tek söz sahibi olmak.
En sık başvurulan yöntemlerden birisi de yeni oda kurmak veya mevcut odaları kapatmak. TZOB Yönetim Kurulu’nun 2003-2004 döneminde “Üye sayısı binden az olan odalara kuruluş yetkisi verilmemesi ve üye sayısı binin altına düşen odaların kapatılması” yönünde kararı olmasına rağmen bu seçimden önce üye sayısı binin çok altında olan çok sayıda yeni oda kuruldu. Oysa daha önce, üye sayısı binin altında diye özellikle Ankara, İstanbul, İzmir gibi kentlerde birçok oda kapatılmıştı.
Kocaeli’nde Derince ve Körfez bölgesinde muhtarların itirazına rağmen oda kuruldu. Derince Ziraat Odası, sadece 15 delege ile genel kurul yaparken 8 delege tek oyla, yani keni kendisine oy vererek seçildi. Her oda, 7 delege ile il seçimine katıldığı için yeni odalar kurularak delege üstünlüğü elde ediliyor.
Son yıllarda yeni ziraat odalarının çok büyük bölümünün şubat ayında yani oda seçimlerinden önce kurulması tesadüf değil. Bu şekilde kurulan odalarla hem illerde hem de genel merkezde seçim kazanılıyor.
Yapılanlar ne kadar yasal?
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yasası’na ve ilgili tüzüklere göre yapılanlar tamamen yasal. Yasa dışı bir iş yapılmıyor. Fakat, yapılanlar etik olmadığı gibi ne akla ne mantığa uygun.
Üstelik bu uygulamalar tarımda ciddi sorunların yaşandığı bir dönemde oluyor. Girdi fiyatları hızla artarken, hayvan ve et ithalatı, buğday ithalatı sürerken, süt fiyatı düşerken Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nden herhangi bir ses duyanınız var mı?
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu, kendisine oy vermediğini düşündüğü oda yöneticilerine karşı harcadığı zamanın onda birini tarımın sorunlarını çözmeye ayırsa ülke tarımına daha büyük hizmet vermiş olmaz mı? Ali Ekber Yıldırım |
