Döviz kredisi bulmak güçleşti kâr-zarar hesapları değişti
Elektrik dağıtımı özelleştirmesi için açılan ihalelerde toplam 10.8 milyar dolar ödeme sözü veren sermaye grupları bugüne kadar ödeme yapmadı. Teminatları yandı. Özelleştirme İdaresi ikinci sıradaki sermaye gruplarına çağrı yaptı. Onlar da ödeme yapmıyor.
Birbiriyle yarışan, işi kapmak için çırpınan sermaye gruplarına ne oldu?
- Döviz kredisi bulmakta zorlanıyorlar.
- Döviz fiyatındaki değişim hesaplarını altüst etti.
- Şartlar değişti. İhalede oluşan fiyatlar ile dağıtım sorumluğunu almak kârlı görünmüyor.
Onlar teminatlarını yakıp işin içinden çıkıyor. İyi de hükümet, Özelleştirme İdaresi ne yapacak?
- Özelleştirmeden gelecek 10.8 milyar dolar, (1) Bütçeye yama olacaktı. (2)Döviz açığını kapatmaya katkı yapacaktı.
- Elektrik dağıtımı özelleştirilmesine karar verdikten sonra bu işin sürüncemede kalması, yatırımları ve hizmeti aksatıyor. Fiyatın düşmesine neden oluyor.
- Elektrik dağıtımı özelleştirmesinin başarısızlığı bundan sonraki özelleştirmeleri de olumsuz etkileyecek. Fiyatları düşürecek.
-Elektrik dağıtımı gibi kazançlı görülen özelleştirmenin bedelini ödemek için döviz kredisi bulamayan sermaye gruplarının önümüzdeki özelleştirmelerin finansmanında da zorlanacakları anlaşılıyor.
O gün öyle idi, bugün böyle
Ne oldu da böyle oldu? Hatırlayınız. Elektrik dağıtımının özelleştirme ihaleleri geciktiği için önde gelen özel sektör kuruluşları Allah’ın günü “Hükümet özelleştirme işini ağırdan alıyor” diyerek eleştirir dururdu. Çok sayıda sermaye grubu dağıtım işini almak için birbiriyle yarışıyordu. Konjonktürün yüksek olduğu günlerde ihaleye giren sermaye gruplarının sayıları da yüksek oldu, verdikleri fiyatlar da yüksek oldu.
Fakat kısa sürede değişen konjonktürde söz verilen fiyatları karşılayacak ölçüde döviz kredisi temin etmek güçleşti. Döviz kredisi bulabilecek durumda olanlar da riskten çekindi. Çekiniyor.
Dağıtım işine teklif veren sermaye grupları büyük, saygın, varlıklı gruplar ama, kasalarında 10.8 milyar dolar yok ki, kasadan çıkararak Özelleştirme İdaresi’ne ödesinler. Parayı ya içerideki ya da dışarıdaki bankalardan döviz kredisi olarak temin edilecek.
Bu gelişmelerin Hükümet ve Özelleştirme İdaresi tarafından iyi değerlendirilmesi, özelleştirme işine bir süre ara verilmesi doğru olacaktır. Elektrik Dağıtım İhalelerini kazanan sermaye gruplarının ödemeyi taahhüt ettikleri paralar ve birinci sermaye grubundan sonra en yüksek ödemeyi kabul eden sermaye grupları sıralaması:
Güngör Uras