Seferihisar mandalinası

Güngör Uras

Olayların içinden

[email protected]

Mandalina severseniz, şu günler “Seferihisar Mandalinası” yiyiniz. Tam mevsimi. Seferihisar mandalinası ince kabuklu, çekirdeksiz, aroması ve lezzeti nefis bir mandalina. Aslında bu mandalina da “İzmir Mandalinası” (Satsuma) denilen tür mandalina ama Seferihisar’ın toprağı ve havası tadını, lezzetini farklı yapıyor.

Biraz Seferihisar’ı anlatayım. Biraz mandalinasını öveyim. Yazının sonunda da satın almak isteyenlere adres vereyim.

İzmir’in Seferihisar ilçesi, şimdilerde “yükselen bir şehir”. Yaşamın Kolay Olduğu Kentlerin Uluslararası Ağı “Cittaslow”na (Sakin Şehirler Ağına) kabul edilen ilk Türk şehri.

Sakin şehir Seferihisar, Belediye Başkanı Tunç Soyer’in çabaları ile son iki yılda adını dünyaya duyurdu. Türkiye’nin ilgi odağı oldu. Yapılan etkinliklerle “küreselleşmenin dayattığı standart yaşama isyan edercesine yerel değerlerini korumaya çalışıyor.”

Mandalina Seferihisar’ın en önemli ürünü. İlçenin ana gelir kaynağı. Seferihisar’daki bahçelerden bu yıl 50 bin ton mandalina elde ediliyor. Mandalinanın tarlada kilosu 50-100 kuruş. Üreticisi, çalışanı, tüccarı ile ilçeye mandalinadan önemli miktar para girecek.

Kokulu, çekirdeksiz, ince kabuklu

Seferihisar mandalinası dalında uzun süre kalabiliyor. Hasat ekimde başladı. Ocak sonuna kadar devam edecek.

Mandalinanın bir özelliği var. Aynı ağaç nisan ve mayısta 2 defa çiçek açıyor. İkinci çiçek ürün bağladığında ürünü kaba oluyor. Kaba mandalinanın fiyatı düşük. Genelde ürünün yüzde 5-10 kadarı kaba olurken bu yıl tüm ağaçlar geç çiçek açtığından kaba mandalina oranı yüksek çıktı.

Türkiye genelinde 874 bin ton mandalina elde ediliyor. İzmir yöresinde toplam ürün 100-150 bin ton. Seferihisar, Gümüldür, Karaburun mandalinanın en fazla yetiştiği bölgeler. İyi bir arazide 1 dönüme 40 ağaç dikilebiliyor. İyi bakımda her ağaç 100 kg mandalina verebiliyor.

Mandalina bahçesinde dal üzerinde iken tüccara satılıyor. Kâr-zarar tüccarın. Tüccar toplayıcı çalıştırarak mandalinayı toplatıyor. Bu yıl toplayıcı taşıyıcı yevmiyesi 25-30 TL. Bir toplayıcı erken hasatta günde 200 kg, olgun hasatta 400 kg mandalina toplayabiliyor.

Seferihisar’da 1967 yılında kurulmuş bir Seferihisar Tarım Kalkınma Kooperatifi (SEFKO) var. Besim Sakızcıoğlu’nun başkanlığındaki kooperatif son 2 yıldır faaliyetini artırdı. Şimdilik 67 üretici kooperatife üye. Kooperatif bu yıl 5 bin ton mandalina pazarlayacak.

Kooperatif isteyene gönderiyor

Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer’in girişimi ile Seferihisar’da mevsim başı “Mandalina Şenliği” düzenleniyor. Bu yılki şenlikte mandalinacılığın sorunları tartışıldı. Başkan diyor ki, “Üretici için düşük olan, maliyeti karşılamayan fiyat ihracatçıya yüksek geliyor. Bu nedenle ihracatçı da ürünü alıp ihraç etmekte zorlanıyor. Narenciye ihracatında ton başına ihracat desteği veriliyor. Desteğin artırılması üreticiyi mutlu edecek.”

Geldik yazının sonuna... Manavlarda, marketlerde satılan mandalinanın hangisi Seferihisar mandalinası. İşte bunun için öncelikle Seferihisar’ın, “Coğrafi İşaret Tescili” ile mandalinasını marka yapması, mandalina üretimini eko-turizmin bir parçası olarak değerlendirmesi gerekiyor. İyi de... Mandalina sevenler Seferihisar mandalinasını nereden bulacak?

Seferihisar mandalinası şehir hallerinde kilosu toptan 2 TL’den satılıyor. Fakat arz sınırlı olduğundan her manav ve markette bulunamıyor. İşte bunun için meraklısına adres vereceğim. SEFKO (Seferihisar Tarım ve Kalkınma Kooperatifi  0 232-743 33 80) daldaki ürün tükeninceye kadar, isteyenlere Seferihisar mandalinasını 10 kg’lık kutular içinde kargo ile gönderiyor. Kutusu 20 TL dolayında. Kargo masrafı alıcıya ait. (Bu iş kooperatif işi. Bir sermaye grubunun özel işi olmadığından çekinmeden tanıtımını yapıyorum.)