Birgi pırıl pırıl bir belde
Güngör Uras Olayların içinden
[email protected]
Birgi, “Ödemiş’in yarım yaylası” imiş. Ödemişliler yaz aylarında, genelde Bozdağ’da yaylaya çıkarmış. Uzağa gitmek istemeyenler Birgi’ye göç edermiş. Bunun için Birgi’ye “Ödemiş’in yarım yaylası” adı verilmiş. Birgi’nin nefis bir havası var. Kış aylarında Ödemiş’ten 5 derece sıcak, yaz aylarında 5 derece soğuk olurmuş. Şehir Osmanlı döneminden kalmış taş ve ahşap yapılarla, Osmanlı’dan kalma camiler, türbeler ve çarşılarla dolu. Kış aylarında 4.500 kişinin yaşadığı yeşillikler içinde bir belde. Cumhur Şener isminde işini seven, başarılı bir belediye başkanı var. Prof. Metin Sözen Hoca’nın önderliğindeki ÇEKÜL Vakfı’nın desteği ile eski yapılar onarılmış. Yollar granit paket taşı ile döşenmiş. Elektrik hatları toprak altına alınmış. Kanalizasyon yapılmış. Tarihi yapıların onarımı devam ediyor. Ankara’nın Beypaza ilçesi nasıl pırıl pırıl hale gelmiş ise, Ödemiş’in Birgi’si de öyle. Hatta binaları ve tarihi yapılarıyla Beypazar’ından daha cazip. Eğer Birgi halkı da sokaklara çıkar, yerel ürünler ile sokakları şenlendirirse, Birgi İzmir ve çevresinin cazibe merkezi olur.
Bursa’ya kestane gidiyor Birgi’nin gelir kaynağı hayvancılık ve tarım. Bursa’nın kestanesinin Birgi’den gittiğini Başkan Cumhur Şener anlatınca hayret ettim. Bursa’nın kestane şekeri diye satılan şekerlemeler Birgi kestanesi ile yapılırmış. En kaliteli incir olan “Sarı Lop” da Birgi’de yetişirmiş. Yağlık zeytin ile patates de Birgililere gelir sağlarmış. Birgi’de çok sayıda tarihi yapı var. En önemlileri Çakırağa Konağı ile Ulu Cami. XIV. yüzyıl başlarında Anadolu Selçuklu İmparatorluğu’nun yıkıldığı sıralarda meydana çıkan Anadolu Beylikleri’nden Aydıneli Beyliği’ni kuran Aydınoğlu Mehmet Bey’in 700 yıl önce yaptırdığı Ulu Camii’de beni en fazla etkileyen, ahşap minberdeki yazı oldu. Ahşap üzerine işlenen yazıda: “Aydınoğlu bilgin ve adaletli hükümdar Mehmet Bey bu güzel sanatlı minberin yapılmasını emir buyurdu, güç sahibi ve Tanrı yardımıyla başarılı olsun” deniliyor. Demek ki Anadolu’da 700 yıl önce güç sahibi hükümdarlar “sadece bilgili değil aynı zamanda adil” imişler. (Günümüz hükümdarlarının dikkatlerine arz olunur.)
 Ulu Cami sanat eser i Caminin turkuaz mihrabı ile kündekari (ahşap parçaların ayrı ayrı hazırlanarak çivi ve tutkal kullanılmadan, geçme tekniği ile birleştirildiği) eşsiz ağaç işçiliğine sahip minberi görülmeye değer. Mihrabı inşa eden usta Galile “Dünya dönüyor” dediği için Engizisyon tarafından idamla yargılanırken sekizli yıldız sistemini ve evrenin sonsuzluğunu ağaca işlemiş. Mihrabın bir de ilginç hikâyesi var. Bir süre önce mihrabın 2 kanatlı kapısı çalınmış. Derken bir gün İngiltere’den bir kadından mesaj gelmiş. “Birgi’de camide mihrabın kapısının fotoğrafını çekmiştim. O fotoğraftaki kapılar İngiltere’de müzayedeye çıktı. Ben bu işi takip ediyorum. Çalıntı olduğunu ispat edeceğim” diyen İngiliz kadın sayesinde mihrabın kapıları müzayededen geri çekilerek Birgi’ye gönderilmiş. Çakırağa Konağı 19. yüzyıl başlarından kalma duvarları ve tavanları resimlerle ve oymalarla bezenmiş nefis bir Osmanlı eseri. Birgili Mehmet Efendi medresesi, Sultan Şah Türbesi, Bizans Kulesi, Derviş Ağa Camii, Karaoğlu Camii Birgi’de görülmesi gereken yapılar. | 
