Dolar durup dururken 1.80 TL’nin üzerine çıkmadı. Daha da kötüsü, döviz sepeti (yarım dolar fiyatı ile yarım euro fiyatının toplamı) tehlike sınırı olarak kabul edilen 2.10’u durup dururken aşmadı. Bütün bunların ardında Merkez Bankası Başkanı’nın faiz konusundaki konuşmaları var. Piyasa (paradan para kazanmak isteyen kurtlar) faiz konuşulunca sinirleniyorlar... Veya sinirlenir gibi yaparak “kâr realizasyonu” gerçekleştiriyorlar. Dolar fiyatı da iniyor, biniyor. - Merkez Bankası Başkanı önce “Faiz koridorunun daraltılabileceği” gibi yorumlanan bir konuşma yaptı. Faiz koridorunun daraltılması demek faizin ucuzlatılması denektir. Ucuz faiz ise dövize talebin artması demektir. Ucuz faiz ekonomiye hareket ve bereket getirir ama, (1) Cari açığı büyütür, (2) Enflasyonu azdırır. Merkez Bankası Başkanı’nın bu konuşmasını, dünyadaki petrol ve hammadde fiyatlarındaki artışa da bağlayan piyasa, doların fiyatını yükseltti. - Merkez Bankası Başkanı baktı ki, ilk konuşması yüzünden dolara fiyatı aldı başını gidiyor. Bir konuşma daha yaptı. İkinci konuşmasında enflasyon hedefine önem verdikleri için sıkı para politikasından vazgeçemeyeceklerini vurguladı. Dolaylı olarak “faizi indirmeyeceğiz” dedi. Dedi de... Olan olmuş durumda. Dolar 1.80 TL’nin üzerinde seyrediyor. Halbuki yılın başında Merkez Bankası Başkanı Türk lirasının kıymetleneceğini vurgulamıştı
Durum kritik
Durum “Aşağıya tükürsen sakal, yukarıya tükürsen bıyık” durumu. - Faizi indirseniz piyasaya para salsanız, ekonomide talep coşuyor. İthalat artıyor. Dolar pahalılanıyor. Cari açık büyüyor. - Faizi artırsanız, piyasadaki parayı daraltsanız talep düşüyor. Enflasyon geriyor. Ama ekonomi yavaşlıyor. İşsizlik artıyor. - Cari açık büyük. Her ay ülkeye dışarıdan 4-6 milyar dolar girmesi gerekiyor. Dışarıdan girecek para sıcak para. Faiz için geliyor. Bu para girişi düzensiz. Bazen azalıyor, bazen artıyor. Faizi indirseniz de artırsanız da piyasa oyuncuları içeriye giren, içeriden çıkan döviz üzerinde oyunlar kuruyor. Bu oyunlar da kontrol dışında dolar fiyatını artırıyor.
MB’nin işi zor
Anadolu’da “Bekâra eş boşamak kolay gelir” derler. İşte o biçim. Bizlere Merkez Bankası’nı eleştirmek kolay geliyor ama Merkez Bankası’nın işi zor. Merkez Bankası Başkanı ne yapsın? O da kendine göre bahaneler buluyor: “- Enflasyon hedefi tutmuyor. Çünkü dünyada petrol fiyatları arttı. Gıda fiyatlarını kontrol etmek zor. Emtialar pahalılandı. - Cari açık sorunu önemli değil. Bu bir yapısal sorun. Kısa zamanda çözülemez.” Gelelim “manzara-i umumi”ye: Üç konuda belirsizlik var: (1) Ekonomi nasıl gidiyor? 2012 yılında yavaşlama mı var, yoksa 2011’deki büyüme sürüyor mu? (2) Cari açıkta az da olsa bir daralma ihtimali var mı? (3) Yurtdışından sermaye (döviz) girişleri istikrar kazandı mı? Aylık döviz girişi geçmiş yıllardaki gibi devam edecek mi? Bu konularda belirsizlik var. Öncü göstergeler yetersiz.
İşte bu karışık tabloda doların 1.80 TL’lerde dolanmasından normal ne olabilir ki?
