 TEVFİK GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN
Teşvik sistemini herkes övüyor [email protected]
Hükümetin yeni teşvik tedbirleri iş çevrelerinde genel kabul gördü. Tedbirleri herkes övüyor.
Tedbirlerin özelliği nedir?
- Öncekilere göre yatırımcıya daha çok imkan tanınmaktadır.
- Öncekilere göre döviz kazandırıcı yatırımlara, büyük ölçekli yatırımlara ve geri kalmış illerdeki yatırımlara daha çok imkan tanınmaktadır.
- Öncekilere göre illerin sosyoekonomik değerlendirmelerinde uygulanan ciddi dereceleme sonucu, bölgesel teşvik uygulamasında ortaya çıkan tartışmalara çözüm getirilmektedir.
Bütün bunların ötesinde yatırımcı için büyük önem taşıyan işcilik maliyetlerinde beklenenin üzerinde bir teşvik sistemi ortaya konulmaktadır.
Ekonomi Bakanı Sayın Çağlayan'ın geçtiğimiz cuma günü CNBC-e'de yaptığı açıklamaya göre 6'ncı bölgede ileri teşvikden yararlanan işyerlerinde asgari ücretin işverene maliyeti 600 dolardan 350 dolara indirilmektedir.
Teşvik tedbirleri yatırımda ve üretimde maliyetleri aşağıya çekecektir.
Bu tedbirlerin beklenen sonuçları verebilmesi için
(1) Yatırımcının elinde hazır bir proje olması ve mevcut şartlarda bunun gelir gider dengesinin tutmaması, yeni teşvik araçları ile bu gelir gider dengesinin uyumlu hale gelmesi gerekir.
(2) Veya teşvik tedbirlerinin etkisinde yeni bir yatırım projesi hazırlaması beklenir.
Her iki durunda da bu tedbirler orta ve uzun sürede meyve verecektir.
Çok önemli bir nokta şudur: Bizde son yıllarda sanayi sektörüne gidebilecek kaynaklar yapı sektörüne kaydı. Konut üretimi ve bu sektörü besleyen sanayi dalları gelişti. Konut sektörü ve inşaat sektörü cazibesini korudukça, kaynakları sanayie kaydırmak zor olacaktır.
Hükümetin bekleyişi doğrultusunda, ekonomik ölçekli yatırımlar ve stratejik yatırımlar için ciddi projelere ihtiyaç vardır. Teknoloji desteğine, araştırma geliştirme desteğine ihtiyaç vardır.
Açık anlatımıyla proje hazırlama ve proje değerleme işi önem kazanmaktadır. Ciddi ve gerçekçi projeler olmadan yatırıma yöneltilecek kaynaklar riske girer.
Devlet Planlama Teşkilatı'nın ilk yıllarında Turgut Özal'ın 933 Sayılı Teşvik Kanunu'nun uygulandığı dönemlerde Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye Sanayi Kalkınma Bankası. Devlet Yatırım Bankası özel sektördeki girişimcilere proje hazırlama ve değerlemede destek hizmeti verirlerdi.
Benzer bir hizmete ihtiyaç vardır. Bu olmaz ise sanayi yatırımları konusunda deneyimsiz girişimciler KOBİ büyüklüğü ötesin de yatırımlarda riske giremez. Yeni yatırımlarda ise mevcut yatırımlara bakarak,onlardan örnek alarak yatırım yapmaya çalışır.
Eğer ekonomik büyüklükte yatırım yapmak için ellerinde hazır proje bulunan ve fakat teşvik araçlarını yeterli bulamadıklarından yatırıma geçememiş yabancı yatırımcılar veya yerli müteşebbisler olsa idi tedbirlerin meyveleri daha kısa sürede alınırdı.
Hazır projeler olmadığı için teşvik tedbirlerinin başarısını görmek, meyvelerini toplamak için beklemek zorundayız. |
