Avrupa’da kriz kazanı, yeniden fokurduyor
Meral Tamer [email protected]
Avrupa’da 4-5 aydır nispeten yatışmış görünen kriz canavarı (bizim bir zamanlarki enflasyon canavarı misali), Fransa ve Yunanistan seçimlerinin ardından yeniden başını kaldırdı. Herhalde aklı başında hiç kimse, 2 ülkede de seçmenlerin, kemer sıkma politikalarına evet demesini beklemiyordu... Aslında Avrupa bankalarının ne kadar büyük risklerle karşı karşıya olduğu, “dostlar alışverişte görsün” diye yapılan stres testleriyle sorunların halının altına süpürüldüğü de herkesin malumuydu. Ve takke düştü, kel yeniden ortaya çıktı!
Yunanistan’ın iflası, seçimler sonrasında yine gündemin baş köşesine oturdu. Bir önceki hükümetin evet dediği 245.7 milyar euro’luk tam kurtarma paketinin artık muhatabı yok. Örneğin bu anlaşma uyarınca Yunan hükümetinden gelecek ay kamu harcamalarında 11.5 milyar euro’luk kısıntı yapması bekleniyordu. Zaten Avrupa
Birliği de bu taahhütlerin artık geçerli olmadığını bildiği için Yunanistan’da bu ay taahhüt ettiği 5.5 milyar euro’luk
kaynağın ilk dilimini ödemedi.
Muhafazakâr devletleştirme Bu arada Yunanistan yetmiyormuş gibi konut balonunun bankalara yüklediği faturanın en ağır olduğu İspanya’da da işler karıştı. Aralıkta iktidara geldiğinden bu yana bankalara devlet müdahalesine şiddetle itiraz eden muhafazakâr hükümet, önceki gün keskin bir dönüş yaparak ülkenin 4. büyük bankası Bankia’yı kısmen devletleştirmek zorunda kaldı.
Evet sonunda Başbakan Mariano Rajoy da tükürdüğünü yalayıp “vatandaş parasıyla banka kurtarıyor”, kamu fonlarını kullanarak finansal sistemi ayakta tutmaya çabalıyor. Ancak uzmanların hem fikir olduğu husus, en zayıf halka olan Yunanistan çökerse, İtalyan ve İspanyol bankacılık sistemlerini de peşinden sürükleyeceği yolunda.
Zaten felaket tellallığına devam eden (ve bugüne kadar da maalesef haklı çıkan) Amerikalı ünlü ekonomist Nouriel Roubini dünkü yazısında, eğer Yunanistan 1 yıl içinde euro bölgesi dışında kalırsa, İspanya’nın da kaçınılmaz olarak aynı yolun yolcusu olacağını buyurdu.
Bu arada kemer sıkma önlemlerinden halen milim taviz vermeyen Portekiz’den çarpıcı bir örnek: Ülkenin İspanya’dan bağımsızlığını ilan ettiği Cumhuriyet Bayramı dahil 4 ulusal bayramın kutlanması 5 yıl süreyle iptal edildi!
AB’ye yeni öykü lazım .
Avrupa’da son dönemde çözümmüş gibi ortaya konan ve piyasaları da, borsaları da bir süredir oyalayarak sahte iyimserlik yaratan görüntünün, aslında çözüm olmadığı ortaya çıkıyor ve şimdi anlaşılıyor ki, Avrupa ülkelerinin banka sistemi adam edilmeden, konut kredilerinin bankalara getirdiği yük temizlenmeden Avrupa’nın düzlüğe çıkması mümkün değil.
Amerika ve İngiltere, kriz sonrasında büyük bedeller ödeme pahasına bunu başardılar; kıta Avrupa’sı ise dandik stres testleriyle kendini kandırdı. Ancak Yunanistan iflas bayrağını çeker de İspanya ve İtalya’yı da peşine takarsa, bu 2 ülkeye büyük krediler açmış olan Fransız ve Alman bankalarının durumları da zorlaşabilir.
Özetle mevcut senaryo çökerse -ki çökecek gibi duruyor- Avrupa’nın önemli oyuncularının, bunun yerine koyacakları yeni bir senaryo yok. Avrupa Birliği’nin 50. kuruluş yıldönümünde yeni bir öyküye şiddetle ihtiyacı var. Aksi halde uzmanların korkusu Avrupa’nın da Japonya gibi 10 yıl sürecek bir ekonomik durgunluk döneminin pençesine düşmesi.
Kıssadan hisse diyerek Türkiye’ye dönersek... İhracatımızda aslan payına sahip Avrupa ekonomileri tepe taklak giderken, bizde de konut balonu şişiyor ve maalesef şimdilik herkes seyirci. |
