İşsizlerin durumu Güngör Uras Olayların içinden
[email protected]
Politikacı ve iktisatçı genelde işsizlik oranı ve de işsiz sayısı ile ilgilenir. Bu işsizler kimlerdir, ne yaparlar, ne ederler, nasıl işsiz kaldılar, nasıl iş bulacaklar gibi sorulara genelde cevap aranmaz.
TÜİK rakamlarına göre temmuz ayı itibariyle 2 milyon 323 bin işsiz var. TÜİK tanımına göre işsizler, ”iş aramak için son 3 ay içinde iş arama kanallarından en az birini kullanan ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olduğu halde iş bulamayan, çalışma çağında (15 yaşından büyük) kadınlar ve erkeklerdir.”
Geliniz görünüz ki, bu tanım dışında kaldıkları için işsizler toplamına dahil edilmeyen 1 milyon 900 bin kişi daha var. Bunlar, “Çalışmaya hazır oldukları halde iş bulma ümidini kaybedenler ve de diğer nedenlerle iş aramayanlar” dır.
TÜİK’in hanehalkı araştırmalarındaki bulgularına göre;
* İşsizlerin yüzde 30 dolayındaki kısmı eş-dost vasıtasıyla iş aramaktadır.
* TÜİK istatistiklerinde işsiz olarak görülenlerin yüzde 87'si (2 milyon 31 bin kişi) daha önce bir işte çalışmıştır. Bu çok önemli bir tespittir. Daha önce işi olmayanın iş araması başka, işi olup da hayatını ona göre düzenleyen birinin işsiz kalması başkadır. Daha kötüdür.
* Daha önce bir işte çalışıp da işsiz kalanların yüzde 20’ye yakını sanayi, yüzde 15’i inşaat, yüzde 5’i tarım işçisidir. Yüzde 55’i daha önce hizmet sektöründe çalışmıştır.
* Daha önce bir işte çalışırken işsiz kalanların yüzde 13’ü işten çıkarılmış, yüzde 6’sının işyeri kapanmış, yüzde 15’i öğrenime devam etmek için işten ayrılmış, yüzde 20’si kendi istekleriyle işten çıkmıştır.
* TÜİK istihdam verilerini üçer aylık dönemler itibariyle izliyor. Haziran, Temmuz, Ağustos aylarını kapsayan 3 aylık dönemde 2 milyon 369 bin kişinin yeni bir işe başladığı veya işini değiştirdiği belirlenmiş. Bu toplam istihdamın yüzde 9.3’ünü oluşturuyor. Açık anlatım ile her 3 ayda bir işyerleri genelinde çalışanlar yüzde 10 oranında değişiyor.
* Üç ayda iş değiştirenlerin yüzde 17’si sanayi, yüzde 20’si inşaat, yüzde 26’sı tarım sektörlerinde iş bulmuş.
* Mevcut işsizlerin yüzde 20’si 459 bin kişi son 3 ayda işini kaybedenler.
İşsizler nasıl iş buluyor?
Devletin İŞ-KUR (Türkiye İşçi Kurumu) adında bir teşkilatı var. İşçi arayanlar ihtiyaçlarını buraya bildiriyor. Kurum da iş arayanları boş işlere yerleştirmeye aracılık ediyor. Kuruma kayıtlı işçi sayısı 3.1 milyon, kayıtlı işsiz sayısı 2.1 milyon kişi.
Sadece bu yılın eylül ayında kuruma 248 bin başvuru olmuş. Başvuru yapanların 172 bini işsiz, 75 bini çalıştıkları işyerinden daha iyi işyeri arayışında, 329 kişi de emekli olup iş arıyor. İlginç olan başvuranların yüzde 42’sinin kadın olması.
Kuruma başvurarak işçi arıyoruz diyenlerdeki açık iş sayısı eylül ayında 114 bin, kamudaki açık iş sayısı 5 bin, özel sektördeki 108 bin. Kurum eylül ayında 6 bin kişiyi kamuda, 49 bin kişiyi özel sektörde işe yerleştirmiş. |
