Sanal Para “Bitcoin” (Bit-Para)
Güngör Uras Olayların içinden [email protected]
Bir ülke parasının değeri bir yılda 7 dolardan 266 dolara yükselir, sonra bir günde 140 dolara düşer mi? Böyle bir ülkenin parasını kim alır, kim star? Bu para ülke parası olunca alan satan olmaz ama, sanal para olunca alan satan oluyor. Örnek: Bitcoin Bit Para!
Bilgisayarda üretilen, bilgisayar aracılığıyla alınıp, satılan bu “sanal para” bitcoin nedir? Kim alır, kim satar? Kim buna para yatırır? Anlaşılması ve anlatılması zor ama, öğrenebildiğim kadarı ile anlatacağım.
Parayı kim çıkarır? Devlet (ortak para biriminde devletler) çıkarır. Devletin (devletlerin) merkez bankası çıkarır. Bu paranın değerinin arkasında devlet vardır. Merkez bankası vardır.
Bilgisayar çağında, bilgisayar ortamında çok sayıda sanal para programları işleme konuldu. Bunların içinden biri öne çıktı... 2009 yılında kendini Satoshi Nakamoto diye tanıtan ve daha sonra ortalıktan yok olan bir dahi Bitpara sistemini kurdu.
Nasıl ki kurucusu “gölge” kurucu ise, sistem de bütünü ile “gölge” sistem. Sistemin sorumlusu kim, merkezi nerede, hesaplarını kim denetliyor, paralar nereye gidiyor belli değil.
Dolarla alınıyor satılıyor Bitcoin sistemi kurulduğunda havuza belli miktarda sanat para konulmuş. Daha sonra sistem yönetimi (kimler ise) zaman zaman internet aracılığı ile çok zor bilgisayar bilmeceleri-sistem soruları yayınlıyor. Bunları çözenlere ödül olarak Bitcoin veriliyor. Böylece Bitcoin miktarı (para miktarı-para arzı gibi) artıyor. Ama artışın bir sınırı var. Ve de 4 yılda bir sanal para stoğunun yarısı silinecek.
Çözüm ödülü olarak sınırlı sayıda Bitcoin ödülü kazananlar dışındakiler bilgisayar sistemi içinde dolar-euro gibi paraları havale ederek günlük değeri üzerinden sanal para satın alıyorlar. Bu sanal para satın alanın hesabına yazılıyor. Hesabında Bitcoin olan istediği zaman bunu satarak günlük kurdan dolar veya euro’ya çevirebiliyor. Bir anlamda günlük Bitcoin borsası çalışıyor. Bitcoin alınıp, satılıyor. Fiyat oluşuyor.
Arz ve talebe göre Bitcoin kuru (değeri) devamlı değişiyor. 2012 Ocak’ında bir Bitcoin 7 dolarken, 2013 Mart’ında 49 dolar oldu. 34 dolara düştü. Derken 266 dolara yükseldi. Ardından 140 dolara düştü. Dün 134 dolardan işlem görüyordu. Açık anlatımı ile Bitcoin fiyatı altın fiyatından daha oynak. Ana spekülasyon sevenler bu sanal para sistemini yaşatıyor. Bitcoin’in piyasa değeri düm 1.5 milyar dolara ulaşmıştı. Saatte ortalama 2.252 alım-satım işlemi gerçekleşiyordu.
Riskli bir sistem Uzun süredir Bitcoin konusunda bilgi derlemeye çalışıyorum. Yabancı dil ve hatta Türkçe sitelerde bolca “gel-gel” var ama tek bir sorumlunun adı ve adresi görünmüyor.
Bermuda ofisi diye bir ofisin 3 sorumlusunun adı internette dolanıyor. Bunların ikisi Rusya, biri Finlandiya doğumlu genç adam.
Bitcoin satın almak için gönderilen paralar için Japonya, İsviçre adresleri var. Bitcoin’in Türkçe sitesi olduğuna göre, Türkiye’den de Bitcoin alıp satanlar olmalı.
Uzun süredir Bitcoin alıcısı satıcısı birini bulmaya çalışıyorum. Başaramadım. Bu yazı yayımlandıktan sonra arayan ve bilgi veren olur ise ben de sayın okuyucularına öğrendiklerimi aktarırım.
http://ekonomi.milliyet.com.tr/ |
