Kümesteki yerli ve yabancı faiz artışına karşı...
Güngör Uras Olayların içinden
guras@milliyet.com.tr
Faizin artmasını bekleyenler, daha önce Türkiye’ye döviz göndererek borsaya giren, bono satın alan yabancılar ile hisse senetleri borsada işlem gören, portföylerinde bono taşıyan bankalar değildir. Onlar kümese girmiş durumda. Faiz yükselince, borsa düşüyor. Ellerindeki bonoların fiyatı düşüyor. Faizin yükselmesini bekleyenler (isteyenler), döviz fiyatları ve faiz oranları birlikte tırmanışa geçince, Türk piyasasını riskli görerek döviz göndermeyi kesenlerdir.
Bizim şu andaki sorunumuz, kümese girmiş durumdakilerin dövize hücum ederek, döviz satın alarak çekip gitmesi değil. Biz döviz musluğu açılsın, ülkeye para girsin telaşındayız.
Bizim her ay 6-8 milyar dolar cari açığımız (döviz açığımız) var. Bu açık mayıs ayına kadar her ay sermaye hareketi ile ülkeye giren açıktan daha yüksek miktarlardaki döviz ile karşılandı.
Mayıs ayında açık 7.5 milyar iken, döviz musluğundan içeriye sadece 563 milyon dolarcık döviz aktı. Giren döviz, açığı kapatamadı.
Haziran ve temmuzda durumu bilemiyoruz. Ama tahmin o ki, cari açık her ay 7 milyar dolarında... Ve de sorun, dövizin çıkmasından çok, döviz girmemesi. Döviz getireceklerin, olan bitenden, kümestekilerin başına gelenleri görerek korkuya kapılması.
Yabancıların 120 milyarı var
Yabancıların borsada yaklaşık 60 milyar dolar, Hazine bonolarında yaklaşık 60 milyar dolar paraları bağlı.
-Borsadaki kağıtların fiyatı bir ayda yaklaşık yüzde 25, yabancıların para bağladıkları banka hisselerinin fiyatı yüzde 35 ucuzladı.
- Hazine kağıtlarının piyasa faizi yüzde 4.58’den yüzde 9.69’a kadar tırmandı.
- Dolar ve Euro’dan oluşan döviz sepeti (dövizin ortalama fiyatı) yaklaşık yüzde 7 arttı.
Sonuç olarak borsaya, bonoya para bağlayan yabancılar ile bonoya yaklaşık 200 milyar TL (100 milyon dolar) bağlamış olan bankalar zarar etti.
Faiz lobicilerine boyun eğdi
Kümestekiler, doların da faizin de artmasını istemezler. Tersine faiz düşük olmalı ki, borsa yükselsin. Döviz yükselir ise, Türk Lirası’ndan dövize dönenler zarar eder. Yabancılar çıkarken, bankalar borç öderken büyük riske girer.
Bir ülkede hem faizler, hem de döviz kurları yükseliyorsa, o devlete para veren yerli yabancı herkes kaybeder...
Bir kez girecek olanlar ise bu zararı gördüklerinden daha yüksek risk primi dolayısıyla daha yüksek faiz isterler.
Olan biten budur. Sonunda olacak oldu. Büyük Türk Büyükleri mecburiyetden “Faiz Lobicileri”ne boyun eğdi. Dün sabah, ”Faizi bir hafta sonra yükselteceğim. Para gönderin” mesajını verdi.
http://ekonomi.milliyet.com.tr/ |
