TEVFİK GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN İlk 6 ayda ihracatta duraklama var
01 Ağustos 2013
Haziran ayı ihracat rakamları kötü çıktı. Sadece haziran ayı değil, yılın ilk 6 ayında da ihracatta beklenen gelişmenin gerçekleşemediği anlaşılıyor.
Haziran ayında ihracat yüzde 6 azaldı. 2012 Haziran ayında bir yıl önceye göre ihracat yüzde 16.9 oranında artmıştı.
Ocak–Haziran döneminde, 6 ayda ihracat artışı sadece yüzde 1.3 oranında. 2012 yılının aynı döneminde artış yüzde 13.3 oranında idi.
İhracat azalırken, ithalatta da yavaşlama var ama, ihracat kadar değil.
Dünya pazarlarındaki daralma ve bizim ürünlerde yeni yeni ülkelerin pazara girerek bizimle rekabete girmesi önemli ama daha da önemlisi bizim üretim yapımızın bozukluğu:
(1) Dış piyasada talebi olan mal ve hizmetleri üretemiyoruz. Bizim ürettiğimiz malların fiyatını düşürsek de talebi yetersiz.
(2) Uzun süren ucuz döviz döneminde üretim yapımız bozuldu. Tarım ve sanayi üretimi ucuz döviz girdisine bağımlı hale geldi. Döviz fiyatında ufak yükselmeler olsa da, yapı ithalat bağımlılığından kurtarılamıyor.
İhracat yavaşlar hatta dururken ithalatın artışı sorunu büyütüyor.
Haziran ayında, 2012 Haziran’ına göre ithalat artışı yüzde 2.8 oranında. İlk 6 ayda artış yüzde 7.2 oranında. 2012 yılında haziran ayında ithalat yüzde 5.6 oranında azalmıştı. Altı aylık azalma yüzde 2.1 idi.
2012 yılının ilk 6 ayında 42.7 milyar dolar olan dış ticaret açığı (İthalat gideri ile ihracat geliri arasındaki açık) 42.7 milyar dolar iken, 2013 yılında yüzde 17.4 artış ile 50.6 milyar dolara yükseldi.
Tüm sektörlerde ve mallarda 2012 yılının ilk 6 ayında 100 dolarlık ithalata karşılık 63.3 dolar ihracat yapılmışken, bu yıl 59.8 dolar ihracat yapılabildi. İthalat bağımlılığı arttı.
İlk 6 ayda toplam ithalatın yüzde 73.8’ini ara mallar-ham maddeler oluşturdu. Toplam ithalat harcamasında tüketim mallarının payı yüzde 11.6 oranında.
İhracatımızda ana pazarımız Avrupa ülkeleri. AB üyesi olan ve olmayan Avrupa ülkelerinin ihracattaki payı yüzde 50 oranında. Afrika’nın payı yüzde 10, Amerika ülkelerinin yüzde 7, yakın doğu ülkelerinin yüzde 25 oranında.
En fazla ihracat yapılan 20 ülke sıralamasına İran 8’inci sıradan giriyor. Birleşik Arap Emirlikleri 10’uncu, Mısır 11’inci, S.Arabistan 12’inci, Azerbaycan 13.üncü, Libya 15’inci, Cezayir 20’inci sırada.
İhracattaki yavaşlama piyasalarda olumsuz etki yaratacak.
-İç talebi daraltıcı önlemler devam ediyor. Dış talep (ihracat) da daralır ise, üretimi artırma şansı kalmayacak. Bu durumda ekonomide büyüme giderek yavaşlayacak.
- Dış ticaret açığının ve cari açığın büyümesi, döviz sıkışıklığına yol açacak. Döviz fiyatları yukarıya doğru zorlanacak.
Bu olumsuz gelişmeleri olumlu gelişmeye basit tedbirlerle dönüştürme imkanı yok. Teker teker her soruna çözüm bulmak imkansız. Görülüyor ki, olumsuzlukların bütünü ile değerlendirilmesine ve radikal bir ekonomi programı çerçevesinde sorunların tümünü kapsayacak politikaların uygulanmasına ihtiyaç var.
http://www.dunya.com/ |
