Bir müşteri toplantısında konuşma yapan Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, küçük ve orta boy (KOBİ) şirketlerin kredi ödemelerinde zorlandığını söyledi. Karadere, KOBİ’lerde ciro artışı olmadığını belirtti. “KOBİ’ler aldığı krediyi ödemekte zorlanıyor” diyen Karadere, yatırımların artmadığına dikkat çekti. Beklenen yatırımların köprü ve havalimanı gibi çok büyük yatırımlar olduğunu hatırlatan Karadere, KOBİ’lerin, özel sektörün yatırım kredisi talebinin artmadığını belirtti. Tahsili gecikmiş alacaklarda mayıs ayından bu yana yüzde 10’luk bir artış olduğunu söyleyen Nafiz Karadere, “Genel kredilerde tahsili gecikmiş kredi oranının yüzde 2.4, KOBİ kredilerinde yüzde 2.7 olduğuna dikkat çekti.
Hükümet KOBİ yatırımlarını teşvik ediyor. Bankalar yeni müşteri arayışında. KOBİ’lere kredi vermek için yarışıyor. Bunun sonucu olarak:
- KOBİ diye adlandırılan küçük ve orta işletme büyüklüğünde, çok sayıda yeni işyeri açılıyor, kurulu işyerlerinde kapasite artırılıyor.
- Bankalar gereken özeni göstermeden bu işyerlerine yatırım ve işletme kredisi veriyor.
KOBİ’lerin kuruluş aşamasında sorunları var. Girişimci genelde yatırıma yabancı olduğundan, çevreye bakarak, yapılabilirlik etüdüne sahip olmadan tüm varlığını harcamaya başlıyor. Yatırımı kredi ile tamamlasa da işletme safhasında kredi açığı büyüyor.
KOBİ’lerin girişimcileri kuruluş ve gelişme aşamasında profesyonel destek alma şansına sahip değiller. İşletme büyüklüğü bunu kısıtlıyor. Girişimci hem yatırımdan, hem üretimden, hem pazarlamadan, hem finansmandan sorumlu durumda. Bütün bu konular da girişimcinin ilk defa karşısına çıkan konular.
KOBİ’lerde yatırım yapıldıktan ve üretime başlandıktan sonra, girişimci işletmeyi ayakta tutmak için hem kendi kaynaklarını hem bankaların kaynaklarını zorlayarak dükkanını kapatmamaya çalışıyor. Hükümetin teşvikleri ve bankaların destekleri sonucu KOBİ sayısında, KOBİ yatırımlarında büyük artış var. KOBİ’lerle ilgili düzgün bir envanter çalışmasının olmaması, kamunun girişimcilere danışmanlık yapacak, yol gösterecek birimlerinin bulunmaması, önemli bir eksik.
Ekonomide yavaşlamanın başlaması, bankaların KOBİ kredilerinde belli çizgiye ulaşılması sorunların yavaş yavaş ortaya çıkmasına yol açtı.
Her açılan KOBİ’nin, her KOBİ yatırımının ayakta kalmasının mümkün olamayacağını girişimcilere anlatmak, onları uyarmak gerekir. Bunu yapacak olanlar da önce KOBİ yatırımlarını teşvik eden kamu kuruluşları ile her KOBİ’yi kredilendirme yarışında olan bankalardır.
