2008 yılı kapanırken hem ülkemizden hem de dünyanın her yerinden hoş olmayan  ekonomik haberler gelmekte.
Ülkemizde ekonominin yaklaşık dörtte birini oluşturan, ancak hem ihracattaki payı hem de dolaylı etkileri nedeniyle toplam ekonomik aktiviteye etkisi daha yüksek olan sanayi sektöründe 2008'in ağustos ayından itibaren başlayan üretim azalması, kasım ayında da devam etti. Üstelik kasım ayında sanayi üretimi 2001 yılından bu yana gerçekleşen en büyük düşüş oranına ulaşarak yüzde 13.9 oranında azaldı. İmalat sanayiinde üretim azalışı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15.5 seviyesinde gerçekleşti. Son üç ayda ise sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 oranında azalmış durumda. Kasım ayındaki üretim düşüşünün bir nedeni iş günü sayısının daha az olması. 2007 yılının kasım ayında 21 iş günü çalışan sanayi şirketleri 2008'in aynı ayında toplam 20 gün çalıştılar. Ancak iş günü sayısındaki fark yüzde 14 oranındaki daralmayı açıklamaya yetmez. İş günü sayısına göre kabaca düzeltme yaptığımızda sanayi üretiminde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.6 oranında düşüş olduğunu görüyoruz.
İş günü sayısına ek olarak bir de mevsimsel olarak düzeltme yaptığımızda da sanayi üretim endeksi gene büyük düşüş sergiliyor. Ayrıca TÜİK bir sürpriz yaparak daha önce 1997 yılını baz olarak oluşturduğu endeksi 2005 bazlı olmak üzere güncelledi.
Ama sonuçta işgünü kaybı, mevsimlik dalgalanma ve endekste değişiklik faktörlerinin tümü de devreye sokulsa kasım ayı sanayi üretimi büyük ölçüde düşüş sergiliyor. Aralık ayı da daha iyi bir haber getirmeyecek. Bu nedenle 2008 yılının bütünü için, geçen haftaya kadar yapılan yıllık reel büyüme tahminleri biraz daha aşağıya revize edilecek.
Şimdi bir de dünyaya dönelim. Açıkça bilindiği gibi önce ABD ekonomisi toparlanacak ki, ondan sonra da AB ve özellikle Almanya toparlanmaya başlayacak ki, biz de kervana katılabilelim, toparlanmaya başlayabilelim.
Gene artık açıkça biliniyor ki, ABD ekonomisi dördüncü çeyrekte (çoktan yaşandı , ekim, kasım, aralık 2008'den oluşuyordu), veriler yayınlandığı zaman çok çok büyük bir daralma sergilemiş olacak. Yüzde 5 gibi büyük bir daralma bile gözlemlenebilir!
Bunun işaretleri, peş peşe zaten gelmekte.
2008 aralık ayı için tarım dışı ABD istihdamı yayınlandı. Ekim-kasım 2008 ABD istihdam verileri 154 bin iş kaybı eklenerek aşağıya doğru revize edildi. Aralık 2008 tarım dışı ABD istihdamı da 524 bin kişi iş kaybı eklenerek kapandı.
Böylece aralık ayı ABD işsizlik oranı da, kasım ayı rakamının da yüzde 6.8 düzeyine revize edilmesi ile, aralık ayında yüzde 7.2 olarak yükselmiş oldu. İşsizlik oranının aşağıya doğru inişin yeniden  gündeme geldiği 2009 yılındaki düzelme başlangıcı dönemine kadar daha da yükselerek yüzde 8 düzeyine çıkması bekleniyor. 
ABD'de yeni bir kelime icat edildi. Resesyon demek olan 'recession' kelimesinin yerine 'mancession' diyorlar. Çünkü Aralık 2007-Aralık 2008 arasındaki bir yıllık dönemde ABD iş kayıplarının yüzde 82'si erkeklerin işsiz kalması, yüzde 18 kadarı da kadınların iş kaybı şeklinde gerçekleşmiş.
Aralık ayında ise erkeklerin işsizlik oranı yüzde 7.9, kadınların işsizlik oranı ise yüzde 6.4. Bu iki oran arasındaki fark ise son sekiz ayda giderek büyümekte imiş.

Deniz Gökçe

aksam.com.tr