PROF. DR. MEHMET MERT
TAVUK ETİ SEKTÖRÜNDEKİ BÜYÜME, DÜŞÜŞE Mİ GEÇİYOR?
30.12.2013 13 Aralık 2013 tarihli Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kümes hayvanları üretimi ile ilgili istatistikleri haber bülteninde yayınladı. Bu istatistiklere göre 2013 yılı Ocak-Ekim ayları arasında 1 milyon 470 bin ton tavuk eti üretildi. 2012’nin aynı dönemindeki üretim ise 1 milyon 444 bin ton düzeyindeydi. Yani Kasım-Aralık aylarında herhangi bir ekstrem durum ortaya çıkmazsa, 2013 yılında tavuk üretimi, 2012 yılına göre yüzde 1.8 artmış olacak. ***
Oysaki 2012 yılında tavuk eti üretiminde (1 milyon 724 bin ton) 2011 yılına göre yüzde 6.8’lik, 2011 yılında ise 2010 yılına göre yüzde 11.7’lik bir artış yaşanmıştı. Bu veriler tavuk eti sektöründe 2010 yılından itibaren bir düşüş yaşandığını gösteriyor.
***
Bu düşüşün nedenleri ile ilgili görüştüğümüz Hataylı sektör temsilcileri sorunların en başına, tarımın diğer alanlarında olduğu gibi, yüksek maliyetleri koyuyor. Entegre, yani damızlık, yem, kesim ve pazarlama ünitelerini bir arada bulunduran tesislerde 1 kg tavuk etinin maliyetinin 4.2 TL olduğu belirtiliyor. Öte yandan entegre olmayan tesislerde maliyetin yüzde 20 daha yüksek olduğu vurgulanıyor. Bu maliyetin, hiç kuşkusuz en önemli kısmını yem giderleri oluşturuyor. Normalde, 40 günde kesime ulaşan tavuklar 3.5-3.7 kg yemle (kilosu 1.3 TL) 2 kg bir ağırlığa ulaşıyor. Buna civciv (115 kuruş), yüzde 30 kesim bedeli ve diğerleri (elektrik, işçilik vb.) eklendiğinde maliyetler yükseliyor.
***
Diğer önemli bir sorun da ihracatla ilgili. İhracat, sektörün büyümesinde önemli bir yere sahip. Çünkü üretici iç pazarda tavuğun kilosunu 4.2 TL dolayında bir fiyattan satabilirken, bu fiyat ihracatla 6.2 TL’e kadar çıkabiliyor. Ortadoğu ülkeleri, ihracatımızın artırılmasında önemli bir yer tutuyor. Ancak Suriye’de yaşanan olaylar, bu ülke üzerinden Irak, Suudi Arabistan, Yemen gibi ülkelere karayoluyla yapılan ihracatı engelliyor. Alternatif rotalar ise hem daha pahalı olması nedeniyle maliyeti artırıyor hem de ürünün zamanında teslimatını engelliyor. Somut ifade edecek olursak, Hatay bölgesindeki nakliyecilerin bildirdiğine göre, bir tır eskiden Suudi Arabistan’a bir malı 3500-4000 TL bir bedel karşılığında, 7-8 gün içerisinde teslim edip dönerken, şu anda 7000 TL bir bedel karşılığında, ancak 30-33 günde teslim edip dönebiliyormuş.
***
Bunlara, son günlerde döviz cephesinde yaşanan yükselişin, bu sektörün dışa bağımlı girdi temini (mısır, soya, balık unu vb.) nedeniyle, maliyeti daha da artıracağı, ihracatta ise sıkıntılara neden olacağı endişeleri ekleniyor.
***
Sonuç olarak tavuk eti sektörü, ülkemiz hayvancılık sektörü içerisinde önemli bir konuma sahiptir. Bu alanda önemli yatırımlar yapılmış, modern tesisler kurulmuştur. Mevcut sorunların çözümüne yönelik politikalar, sektörün daha da büyümesine ve yeni istihdam olanaklarının artmasına fırsat sağlayacaktır.
***
Bu vesileyle 2014’ün tüm insanlığa barış, huzur, tokluk ve refah getirmesi dileklerimle, tüm halkımızın yeni yılını kutluyorum. |
