Sabancı, IMF Başkanı ve Fransız Bakan aynı görüşte: Devlet desteğinin erken çekilmesi ters tepebilir...

IMF-Dünya Bankası yıllık toplantıları henüz başlamadı, ama bu kapsamda düzenlenen seminer programında, birbirinden esaslı oturumların birinden çıkıp diğerine giriyoruz.
Dün sabah İngiliz BBC World tele-vizyonundan canlı yayınlanan oturumda, krizden çıkış senaryoları masaya yatırıldı. Konuşmacılar, BBC’nin deneyimli sunucusu Nik Gowing’in “Türk finans ve iş dünyasının kraliçesi” diye takdim ettiği Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, Fransa Ekonomi Bakanı Christine Lagarde, Goldman Sachs Başekonomisti Jim O’Neill ve Harvard Üniversitesi’nden sıkı serbest piyasacı Prof. Niall Ferguson’du.

Exit (çıkış) stratejisi
4 gündür katıldığım aynı kapsamdaki tüm toplantılarda dikkatimi çeken çok ciddi bir endişe var: Piyasalarda canlanma belirtilerinin, aşırı iyimserliğe yol açması ve kriz aşıldı diye devlet desteklerinin, zamanından önce sona erdirilmesi.
“Exit stratejisi” olarak nitelenen “devlet müdahalesinin geri çekilmesi”nin zamanlaması, dünkü oturumun da odak noktasıydı. “Piyasalara güven büyük ölçüde geri geldi, ama kriz bitmedi.” Bütün konuşmacılar bu konuda hemfikirdi.
Exit stratejilerinin tartışılması ve bu yönde tüm hazırlıkların yapılması gerektiğine işaret eden Sabancı, ancak uygulama için henüz çok erken olduğunu vurguladı: “Ekonomide iyileşme sinyalleri var, ama mütevazı oranlarda da olsa önce büyüme gerçekleşmeli ve hatta istikrar kazanmalı, ondan sonra çıkış stratejilerinin uygulanması için düğmeye basılmalı.”

Geç “exit” daha ucuz
Fransız Bakan Lagarde ise, çıkış stratejisinin zamanlamasının maliyetine dikkat çekti: “Erken çıkmanın riski, geç çıkmaktan çok daha büyük; çünkü bütün önceki yaptıklarınızın getirisini de kaybediyorsunuz, yüklendiğiniz bütün maliyet boşa gitmiş oluyor. Onun için geç çıkmak çok daha kolay riske edilebilir. Bir örnek vereyim: Mesela hurdaları alıp yerine yeni otomobil vermekten vazgeçersek, otomobil satışları hemen bıçak gibi kesilir.”
Diyelim ki “çıkış” zamanı geldi ve Sabancı’nın da ısrarla vurguladığı gibi her ülke kendi özgün koşullarına uygun bir zamanda ve uygun bir reçeteyle “çıkış stratejisi”ni uygulamaya başladı. Peki, nereye çıkacağız? 2 yıl sonra bizi nasıl bir dünya ekonomisi bekliyor? 

Yarının gözde sektörü
IMF Başkanı Kahn’a göre “Devlet destekleri kaldırıldığında, karşımızda hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Bambaşka bir dünya bulacağız karşımızda. Ekonomi canlandığında üretilecek olan malların kompozisyonu da aynı olmayacak. Kriz öncesindeki aynı sektörlerin önde olmasını, aynı ürünlerin satılmasını bekliyorsak çok yanılırız.”
Yarın gözde olacak yeni sektörler neler olacak?
Sabancı, krizin enerji yatırımlarına ve çevresel sürdürülebilirlik alanına ivme kazandırdığını belirtti; geleneksel sanayilerle ilgili olarak da “Her yerde o kadar büyük boyutlarda ‘fazla kapasite’ var ki, böyle devam edilebileceğini sanmıyorum. Mesela Amerika artık Çin’den daha fazla otomobil üretemeyecek” dedi.

Meral Tamer

http://www.milliyet.com.tr/