Cari açık küçülüyor ama döviz girişi başlamadı
Olayların içinden | Güngör Uras
Cari açık ne olmuş da azalmış? diye sual eden olmaz ise, cari açığın geçen yılın aynı dönemine göre 5 milyar dolar azalması olumlu bir gelişme olarak alkışlanabilir. Geliniz görünüz ki, bu olumlu gelişme tamamen “altın”a dayanıyor.
-- 2013’ün ilk 3 ayında altın ithalatı, altın ihracatından 2.7 milyar dolar fazla idi. Bu yıl ihracat ithalatın 2.5 milyar dolar üzerinde. Sonuç olarak altın ticareti cari açıkta 5.2 milyar dolar küçülmeye yol açtı. Demek ki, altının olumlu etkisi hariç ilk 3 aylık cari açık ile geçen yılın cari açığı aynı.
- Cari açık aynı da finansmanı çok kötü. Yılın ilk 3 ayı “Sermaye Hareketi” ile ülkeye net döviz girişi olamadı. Tersine, net 39 milyon dolarlık döviz çıkışı var. Portföy yatırımlarından 2.4 milyar dolar, kredilerden 713 milyon dolar net çıkış, doğrudan sermayede 3.1 milyar dolar net giriş gerçekleşti. Böylece net 39 milyon dolar döviz çıkışı oldu.
- 3 ayda açık 11.4 milyar dolar. Döviz girişi yok. Çıkış net 39 milyon dolar. İyi de... Açık nasıl kapatıldı?
Allah nereden geldiği belli olmayan dövizi eksik etmesin. 3 ayda Türkiye’ye 6.6 milyar dolar döviz girdi. Geçen yılın ilk 3 ayında ülkeden nereye gittiği belli olmayan 3.8 milyar dolar döviz çıkışı vardı.
- Açığın küçülmesine, nereden geldiği belli olmayan dövizin bolluğuna rağmen, döviz girişi olmayınca rezervlerden yedik.
Bizim için önemli olan doğrudan yatırım, portföy yatırımı için gelen döviz ile kredi girişidir. Bu 3 kanal henüz tıkalı. Bu yılın ilk 3 ayında açığı kapatmak için döviz rezervlerinden 4.8 milyar dolar yedik. Halbuki geçen yılın ilk 3 ayı o kadar bol döviz girişi olmuştu ki, sadece açık kapatılmamış, döviz rezervlerine de 7.4 milyar dolar döviz eklenmişti.
- Bu bilgilere bakılır ise “döviz sorunu” var. Döviz sorunu, döviz kıtlığı ve döviz fiyatlarındaki artış demektir.
Gelin görün ki, piyasa ile “Ödemeler Bilançosu-Dengesi” tabloları arasında büyük çelişki var. Allah’a şükür, piyasada döviz kıtlığı yok. Doların fiyatı ine ine nerede ise 2 TL’ye inecek... Rakamlar öyle iken, piyasa neden böyle? ‘Üzümünü ye de bağını sorma’ demezler mi? İşte o biçim.
http://ekonomi.milliyet.com.tr/ |
