Dondurma ambalajlarını iyi okuyunuz
Olayların içinden | Güngör Uras [email protected]
Dondurma besleyici bir gıdadır. Gerçek dondurma, sadece sütün saleple karıştırılması ve toz şeker ilavesiyle hazırlanır. Ne var ki sanayi dondurmaları farklı katkı maddelerini içeriyor. Yabancı ve yerli gıda mevzuatı o kadar karışık hale geldi ki, “neyin gerçek dondurma olduğunu, neyin katkılı olduğunu” tüketici anlayamaz hale geldi.
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası‘ndan Sayın Sedat Kuru’nun dondurmayla ilgili bilgi notundan yararlanarak sayın okuyucularıma ambalajlı dondurmalar hakkında bilgi vereceğim. Gıda mevzuatına göre piyasada “dondurma” diye satılan içeriği ve yapısı farklı 2 ürün var:
(1) Gıda mevzuatına göre dondurma, ”tat ve çeşidine göre süt ve veya süt ürünlerini, içme suyu, şeker ve izin verilen katkı maddelerini bulunduran, salep, yumurta, yumurta ürünleri, aroma maddeleri ve çeşni maddeleri gibi bileşenleri içeren yumuşak halde ya da sertleştirilerek tüketime sunulan“ üründür.
Çok sayıda katkı kullanılıyor
Gıda mevzuatına uygun olarak tüketime sunulan (piyasada satılan) ünlü dondurma markalarından ikisinin ambalajlarının üzerinde ufak harflerle yazılan katkı maddelerini bilgi için sayın okuyucularıma aktarıyorum: (1) En fazla pazar payı olan ürünün ambalajında içeriği şöyle belirtiliyor: Su, şeker, süt kreması, glikoz şurubu, yağsız süttozu, peynir altı suyu tozu, kıvam artırıcılar (guar karboksimetil selüloz), sahlep, emülgatör (mono ve digliseridler) aroma, vanilin. (2) Pazar payı büyük bir başka marka dondurmanın ambalajında dondurmanın içeriği şöyle açıklanıyor: Bitkisel yağ, süt, buz %25, su, şeker, glikoz şurubu, bitkisel yağ tozu, peynir altı suyu, yağsız süt tozu, emülgatör, yağ asitlerinin mono ve digliseritleri, stabilizörler (guar, gam, lokust bear gam, korboksimetil selüloz) renklendiriciler, kurkimin, klorofil, aroma.)
(2) Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği ve Yenilebilir Buzlar Tebliği’ne uygun olarak tüketiciye “dondurma” niyetine ”buzlu yiyecek” de satılmaktadır. Tekrarda yarar vardır. Bunlar dondurma değil, buzlu yiyecektir. Ve de etiketinde çok küçük harflerle bu özelliği açıklanmaktadır. Ne var ki, ne aldığını bilemeyen tüketici buzlu yiyeceği dondurma niyetine tüketmektedir. Tebliğe göre buzlu yiyeceklerde, süt veya sütlü ürünler, içme suyu, şeker, süt proteinleri, süt yağı ve veya bitkisel yağ ile katkı maddeleri kullanılmaktadır.
Çocuklar ne yiyor bilelim
Tekrarda yarar vardır. Bu katkı maddeleri gıda mevzuatına uygundur ama tüketici için önemli olan dondurma niyetine satın aldığı ürünün içinde, peynir altı suyu tozu, pancar şekeri yerine mısır şurubu, bitkisel yağ, kıvam artırıcı maddeler, renklendirici gibi katkıların olup olmadığıdır.
Bunları tüketiciyi dondurmadan soğutmak için değil, neyin ne olduğunu anlatmak için yazıyorum.
Bir uyarım daha var. Sanılmasın ki kafa karıştıran bu katkı maddeleri sadece Türkiye’de üretilen ambalajlı dondurmalarda var. Yurtdışından ithal edilen ve piyasada satılan uluslararası üne sahip dondurma markalarının ambalajlarının üzerindeki yazılar okunur ise, ithal dondurmalarda daha fazla katkı maddesi olduğu görülür.
Yok mu bunun çaresi? Var... Piyasada katkı maddesiz sadece süt, salep ve şeker içeriği olan dondurmalar da satılmaya başladı. Tüketici, satın aldığı malın ambalajını iyice okursa, neyi satın aldığını ne yediğini ve özellikle çocuklarına ne yedirdiğini bilir.
(Bir temenni: Bakanlık ve belediyeler, açık olarak satılan dondurmalarda, dondurma tezgâhının camına, dondurmanın içeriğini belirtme zorunluluğu getirirse, külahla dondurma satın alanlar da dondurma niyetine ne yediklerini bilebilirler.)
http://ekonomi.milliyet.com.tr/ |
