Enflasyonu (TÜFE) Tüketici Fiyatları Endeksi’ndeki değişimden izlediğimiz için bu endeks ile her ay aynı gün yayınlanan (ÜFE) Üretici Fiyatları Endeksi’ndeki değişimler dikkatten kaçıyor.
Halbuki tüketici fiyatlarının, enfl asyonun arkasındaki güç üretici fiyatlarıdır. Üretici fiyatlarındaki artış yavaşlamadan, artış durmadan, enfl asyonun gerilemesine imkan olamayacak.
Üretici fiyatlarındaki değişim, Türkiye İstatistik Kurumu’nun derlediği Yurtiçi Üretici Fiyatlarından izleniyor. Bu amaçla düzenlenen endekste imalat sanayi ürünlerinin ağırlığı yüzde 85 oranında. Gıda ürünlerinin ağırlığı ise yüzde 20 olarak belirlenmiş.
İmalat sanayindeki her sektörün ağırlığı farklı. Örneğin giyim eşyası sanayi yurtiçi üretici fiyatlarını yüzde 2.72, tekstil sanayi 5.96, elektrikli teçhizat sanayi yüzde 5.30, motorlu kara taşıt araçları sanayi yüzde 4.87 oranında etkiliyor.
Temmuz ayında genelde üretici fiyatları 9.46 oranında arttı. Üretici fiyatlarında yüzde 85.93 ağırlığı olan imalat sanayinde ise yıllık fiyat artışı yüzde 11.75 oldu. Üretici fiyatlarını yüzde 20 oranında etkileyen gıda ürünleri sanayiinde fiyat artışı ise yüzde 17.27 olarak belirlendi. Görülüyor ki işlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında yıllık artış çok önemli. Üretici fiyatlarındaki artışların çok üzerinde. Bunun etkisi tüketici fiyatlarında görülüyor. Yıllık fiyat artışı gıda ürünlerinde yüzde 17.27 ile en üst çizgide iken giyimde yıllık fiyat artışı yüzde 10.80, motorlu kara taşıtlarında 13.86, mobilyada yüzde 12.42 oranında.
Üretici fiyatları, özellikle imalat sanayindeki üretici fiyatları, öncelikle ithal girdi fiyatlarından, enerji fiyatlarından etkileniyor. Bu iki girdinin arkasında ise döviz fiyatları var. İmalat sanayinde ürün maliyetinde ithal girdinin ve enerjinin payı çok yüksek Döviz fiyatındaki artış ithal girdi fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Ne var ki Hükümet enerji zammını ertelediği için üretici henüz enerjiyi ucuz kullanıyor.
İmalat sanayi ürünlerinde yıllık artış yüzde 11.75 iken enerji maliyetlerinde yıllık 5.44 gerileme var.
Açık anlatımıyla ertelenen enerji zamları önümüzdeki dönemde üretici fiyatları için büyük tehlike.
Üretici fiyatlarında yıllık artış 2014 yılı Ocak ayında yüzde 10.73 iken, döviz kuru baskısında nisan ayında yüzde 12.98’e kadar tırmandı. Sonra inişe geçti. Temmuz ayındaki yıllık artış oranı yüzde 9.46 geçmiş döneme göre en olumlu nokta oldu.
Temmuz ayında Tüketici Fiyatları Endeksi artışı yüzde 9.32 gerçekleşince, üretici ve tüketici fiyatları arasındaki makas kapanmış, üretici ve tüketici fiyatları artış oranları birbirine yaklaşmış oldu.
