Üreticiler, toplumun bundan sonra sürekli olarak eti pahalıya yiyeceğini belirterek sorunun tek çözümünün, damızlık et ırklarının Türkiye'ye getirilip, sürülerin geliştirilmesi olduğunu söylüyor. 

Beklenti şuydu: Yaklaşık bir ay öncesinde neredeyse çıldırmış olan et fiyatlarının, Kurban Bayramı sonrası düşeceği. Maalesef beklenen olmadı. Evet, kırmızı etin fiyatı bayram sonrası durakladı ama öyle sanıldığı gibi düşmedi. Şimdiki beklenti ise bir ay daha et fiyatlarının yükselmeyeceği yönünde. Dikkatinizi çekerim, sadece bir ay.

Şunun altını çizeyim: Et fiyatlarının düşmesini beklemek zaten hayalcilikti. Neden diyecek olursanız, anlatayım.

Malumunuz, Türkiye'de et ırkı hayvan yok ve geliştirilemedi. Maalesef süt ineklerini kesip yiyoruz. Peki, ne yapmak lazım? Konuştuğum üreticiler, mutlaka damızlık et ırklarının Türkiye'ye getirilip, sürülerin geliştirilmesi gerektiğini söylüyor. Buna uygun girişimler olduğunu da belirten üreticiler, "Hem gebe düve ithaline sınırlı bir şekilde izin veriliyor hem de içeride cins süt düvelerinin yetiştirilmesine özel önem gösteriliyor. Bu noktada da Tarım Bakanlığı'nın kaynakları sınırlı. Bütçeden hayvancılığa ayrılan pay 5 milyar TL civarında. Geçmişte ise 1 milyar TL civarındaydı. Sorunlar o kadar büyük ki 5 milyar TL yetmiyor" diyorlar.

Et fiyatı 2 dolara nasıl düşer

Ve üreticilerin altını çizdiği konu, toplum olarak eti bundan sonra pahalıya yemek zorunda kalacağımız.

Üreticiler, hayvancılık yatırımlarının klasik sanayicilikten farklı olarak hızlı üretim yapılan yatırımlar olduğunu belirtiyorlar ve şöyle diyorlar: "5 bin tane et ırkı hayvanı Kars'ta yaylalara koysanız, 10 yılda ortaya 1 milyonluk sürü çıkar. Bunu yapmaya başlasanız et ucuzlar."

Tabii sorun, sadece bu da değil. Temel sorunların başında yem de geliyor. Üreticiler, yemin mutlaka ucuzlaması gerektiğini vurguluyor. Bunun için de ayrı bir yem politikası belirlenmesinin şart olduğuna işaret ediyorlar.

Yem ucuzladığında, ırk da ıslah edildiğinde Türkiye'de etin kilosu 2-3 dolar olabilecek. Konuştuğum üreticiler bu noktada ilginç açıklamalar yapıyorlar:

"Brezilya kapımıza dayanmış; 'İzmir teslim 3 dolara et vereceğim sana' diyor. Piyasayı korumak için ithal edemiyorsunuz. Mutlaka bizim 1-2 dolara mal edip, 3 dolara eti satabileceğimiz bir endüstri geliştirmemiz gerekiyor. Bu da ırk ıslahı ve yemi ucuzlatmakla mümkün. Hayvan hastalıklarını önleme ile mümkün. Bugünden bu konuları ele alırsanız, 10 yılda halledersiniz."

Hayvanlar İran'a gitti

Üreticiler, bunun dışındaki alternatif çözümlerin yıkım olacağına da değiniyorlar. Alternatif çözüm, ithalat. İthalatın açılması ile hayvancılığın yok olacağını belirten üreticiler, "Bugün size 3 dolara et satanlar, herhangi bir kıtlıkta 30 dolara satacak. İran yaşadı bunu. İran'da enflasyon oldu, et fiyatları müthiş yükseldi. Bizdeki hayvanlar oraya gitti. Bizde de yükselmeye başladı. Şimdi İran pazarı biraz duruldu. Bizde de Kurban Bayramı sonrası fiyatlar çok az da olsa düştü ve biraz daha böyle devam edecek. Ama ne kadar düştü derseniz, dünya fiyatlarının 2-3 katına kadar. Bu işin kesin çözümü hayvancılıkta yeniden yapılanmadır" şeklinde konuşuyorlar.

Fiyatların artması umut oldu

Bu aşamada da üreticiler, Tarım Bakanlığı'na destek veriyorlar. Tarım Bakanlığı'nın sorunun çözümünde tek başına yeterli olamayacağını ifade eden üreticiler, bunun hükümet politikası olarak ele alınması gerektiğini belirtip sözlerini şöyle sürdürüyorlar:

"El birliği ile oluşturulan program önce tanıtılacak, sonra da proje olarak toplumun gündemine gelecek. Et fiyatlarının artması bile bu konuda bir umuttur. Çünkü bizler, çok ciddi dayak yemeden tedbir alan bir millet değiliz."

Üreticilerin et fiyatlarına ve geleceğe yönelik düşünceleri böyle. Sözün özü: Et fiyatları bundan sonra sürekli yüksek olacak ve halk, daha on sene eti pahalıya yiyecek. Önemli olan, bugünden artık önlemi almak.

Noyan Doğan

http://www.referansgazetesi.com/